Intermezzo – Kleefsedijk (17)

Na een proces van bijna twintig jaar maakte het gemeentebestuur van Horst aan de Maas in juli bekend de milieuvergunning voor een varkensbedrijf aan de Kleefsedijk in Sevenum in te willen trekken. Maar daarmee is het dossier Kleefsedijk 9 nog niet gesloten. Dinsdag kwam het tijdens de gemeenteraadsvergadering weer eens aan de orde. Een vertegenwoordiger van Werkgroep Kleefsedijk sprak de gemeenteraad toe. En de gemeenteraad zelf behandelde Raadsinformatiebrief (RIB) 92 en RIB 92A, die allebei over dit dossier gaan.

Acht kanttekeningen bij het verhandelde:

1. Met Raadsinformatiebrief 92 (van 22 juli) is iets vreemds aan de hand: die brief was openbaar, Horst-sweet-Horst citeerde er zelfs uit (klik hier), maar is niet langer openbaar: ‘De pagina die u zoekt is voor u niet beschikbaar.’ Rara, hoe kan dit?

2. Gelukkig heb ik RIB 92 destijds wel opgeslagen. Het college van burgemeester en wethouders heeft het in RIB 92 enkele malen over ‘het onderzoek’ dat het heeft verricht naar de gang van zaken in het dossier Kleefsedijk. Een onderzoek bestaat normaliter uit probleemanalyse, onderzoeksplan, uitvoering, resultaten, conclusies en rapportage. Maar het lijkt erop dat wat het college ‘het onderzoek’ noemt, een (ook al niet openbaar) feitenrelaas is. Wat iets heel anders is dan een onderzoek.

3. De Werkgroep Kleefsedijk kwam ook tot de conclusie dat de gemeente geen onderzoek heeft gedaan. Ellis Holthuijsen: ‘Er komt een truc, belazerij boven water… Maar er wordt niet uitgezocht hoe dit kon gebeuren. De desbetreffende mensen zijn niet eens ondervraagd. Er is eigenlijk geen onderzoek geweest vanuit de gemeente! Wat houdt iemand een volgende keer dan tegen? Het komt boven water, maar het mag gewoon! Het wordt niet echt onderzocht en het heeft geen gevolgen. Als burgers zijn wij zo vogelvrij! Worden er mensen beschermd? Mensen die op de achtergrond werken? Of misschien ook wel weer op de voorgrond na de verkiezingen?’

4. De Werkgroep Kleefsedijk stipte verder nog eens luid en duidelijk aan dat een groot aantal vragen nog steeds niet is beantwoord. Ze beklaagde zich ook over de gemeente die een Woo-verzoek van de Werkgroep dwarsboomt, en over de moeite die het kostte om in te spreken tijdens deze vergadering. Luister hier (ga naar 1.16.00) de hele bijdrage van de Werkgroep terug.

5. De inspreekster namens Werkgroep Kleefsedijk: ‘Als gemeente ben je op deze manier weinig betrouwbaar. Met zo’n raadsel van Horst. Dit moeten jullie als gemeenteraad niet goed vinden en zeker niet willen!’ Maar de gemeenteraad leek het juist wel goed te vinden en te willen. Behalve Ton Wismans (Perspectief) en Peter Lalieu (VVD) deed niemand zijn mond open.

6. Peter Lalieu: ‘Er is hier minimaal sprake van prutswerk, een gemeente, en zeker een gemeentebestuur, onwaardig. Een diepgaander onderzoek hoe een en ander is gelopen, had wat ons betreft gemogen.’ Niemand die hem steunde in deze opvatting.

7. Ton Wismans (Perspectief): ‘Waarom worden er geen gespreksverslagen gemaakt?’ Gemeentesecretaris Henk Mensink: ‘We hebben een aantal gesprekken gehad met de Werkgroep Kleefsedijk. We hebben de afspraak gemaakt dat er geen verslag werd gemaakt. (…) Er is niemand die tegen mij heeft gezegd “Ik mis een letterlijk verslag of een verslag op hoofdpunten”.’ Nathalie Rozendaal (Hart voor Horst aan de Maas): ‘De gemaakte afspraken zijn wel gewoon op schrift gesteld, neem ik aan?’ Lang antwoord van Henk Mensink dat neerkomt op ‘Nee’. Ton Wismans: ‘In een professionele organisatie dien je gewoon vast te leggen wat je met elkaar hebt afgesproken.’  

8. Peter Lalieu: ‘Misschien zou nog eens de oud-wethouder gebeld kunnen worden om te vragen hoe het toen gegaan is.’ Verantwoordelijk wethouder Robert Martens (D66-GroenLinks): ‘Als u de oud-wethouder Leon Litjens bedoelt: met hem heb ik gebeld. Maar daar is niks concreets uitgekomen.’ Leon Litjens? Doelde Peter Lalieu dan niet op oud-wethouder Rudy Tegels? Leon Litjens speelde als wethouder toch geen rol in dit dossier?

Gisteren was trouwens een cruciale dag in dit dossier. Gisteren sprak de gemeente namelijk met de adviseur van de varkenshouder die een aanvraag voor een nieuwe milieuvergunning voor Kleefsedijk 9 heeft ingediend. Afhankelijk van de uitkomsten van dat gesprek besluit het college binnenkort of het de bestaande milieuvergunning al dan niet zal intrekken.

Intermezzo – De terugkeer van Leon Litjens

Don Leon ist wieder da! Nou ja, mits de leden van CDA-afdeling Horst aan de Maas op 28 augustus instemmen met zijn lijsttrekkerschap bij de gemeenteraadsverkiezingen volgend jaar. Maar dat zit wel snor.

Horst-sweet-Horst verheugt zich op de terugkeer van de man die tussen 2007 en 2013 wethouder was in Horst aan de Maas. Zelden verlegen zitten om een mening, nooit een onorthodoxe oplossing schuwen, altijd eenvoudig uit de tent te lokken, nooit te beroerd om gepassioneerd tegengas te geven: een ideale voedingsbodem voor talloze Horst-sweet-Horst-stukjes over de soms ondoorgrondelijke wegen van Leon Litjens. Hopelijk kunnen we de draad vanaf volgend jaar weer oppakken. Maar waarom eigenlijk wachten tot die tijd?

Het CDA noemt hem nu ‘een bewezen daadkrachtige leider in het openbaar bestuur’. Mijn beeld is eerder dat van een uiterst ambitieuze wethouder. Om Horst aan de Maas ‘op de kaart te zetten’ was hij tot alles bereid, zeker als hij daarmee het (agrarisch) ondernemersbelang kon dienen. Zo wist hij het omstreden Nieuw Gemengd Bedrijf, de grootste megastal van Nederland, er ongegeneerd doorheen te jassen. (Inmiddels is besloten tot sloop van de varkensstallen.) Nog zo’n hot item tijdens zijn wethouderschap was de Floriade. Het miljoenenverlies praatte hij steevast goed door te wijzen op ‘de spin-off-effecten’. (Heten die effecten niet vooral Greenport, verdozing en arbeidsmigranten?) Wat nu het Rode Kruisplein is, moest het Quartier Latin van Horst worden, vol kunstwinkels, galerieën en ateliers. (Kijk wat ervan is geworden.)

Na zijn vertrek als wethouder bleef Don Leon onnadrukkelijk nadrukkelijk aanwezig in Horst aan de Maas, op de achtergrond meedenkend, adviserend, sturend. Zo dook zijn naam onlangs op in het hoofdpijndossier Kleefsedijk.

‘Het gaat er om wat de klant vind [sic] en niet de bestuurlijke waarheid’, zei hij ooit in een Twitterfittie met Hans Gilissen, toen burgemeester van Venray. Benieuwd of hij nog steeds achter die in mijn ogen laakbare opvatting voor een overheidsbestuurder staat.

Is het dan louter kommer en kwel? Nee. Mede dankzij Leon Litjens staan er weer moelbaere in de Moelbaerenbos. En nooit zal ik vergeten hoe hij in 2008 terugkwam op zijn mening dat gebouw Mooren in Horst tegen de vlakte moest. De argumenten van tegenstanders van sloop hadden hem overtuigd. Respect! De politiek is gebaat bij politici die erkennen op een dwaalspoor te zitten. In dat kader blijft het wel jammer dat hij niet wilde deelnemen aan een paneldiscussie over de Limburgse bestuurscultuur, drie jaar geleden in OJC Niks…

Ingezonden – Een betere politiek begint bij onszelf

Horst-sweet-Horst deed toch niet meer aan ingezonden bijdragen? Maar ooit (klik hier) heb ik geschreven dat bijdragen van ex-wethouders te allen tijde welkom zijn. Leon Litjens is ex-wethouder van de gemeente Horst aan de Maas. Hij kreeg de vraag morgen in OJC Niks deel te nemen aan het panelgesprek over het boek De Vriendenreünie. Daar ziet hij van af. In plaats daarvan reflecteert hij met deze ingezonden bijdrage op De Vriendenreünie (en meer).

Een betere politiek begint bij onszelf

Ik ben gevraagd te reflecteren op het boek De Vriendenreünie. Ik heb daar geen zin in omdat dit net als de sms’jes van Rutte een symptoom is van een veel groter vraagstuk. Daarover later meer.

We hebben in Nederland, maar ook in de rest van de wereld, zeer grote uitdagingen: klimaatadaptie, energietransitie, biodiversiteit, opwarmen van de oceanen etc. Daar komen in Nederland ook nog stikstof, grondwaterstand en  beschikbaarheid en de kwaliteit van het water bij.

Het is tien over twaalf. We lopen achter de feiten aan:

• we hebben te weinig tijd om aan gemaakte internationale afspraken te voldoen;
• er is een groot tekort aan mensen om de transitie te bewerkstellingen;
• proceduretermijnen zijn te lang;
• er is veel weerstand als een besluit gevolgen heeft voor de eigen directe omgeving met allerlei bezwaar- en beroepsmogelijkheden;
• rechterlijke uitspraken dwingen ons om op korte termijn te komen tot daadwerkelijke oplossingen;
• allerlei randvoorwaardelijke wetgeving moet nog worden geregeld.

Het is ook niet eenvoudig om de vraagstukken op te lossen omdat het een systeemdiscussie betreft. Normaliter komen grote systeemveranderingen alleen tot stand via revoluties en oorlogen. Laten we niet hopen dat het zo ver moet komen. Dit kan alleen als we het systeem begrijpen* en van binnenuit gaan veranderen.

Daarbij: naast urgentie is een wenkend perspectief noodzakelijk om veranderingsprocessen tot een succes te maken. Niemand laat zich naar de slachtbank leiden maar wel naar een perspectiefvolle toekomst. De traditionele sectoren waarmee wij als regio ons inkomen verdienen gaan fundamenteel veranderen. Dus waar gaan we als samenleving ons inkomen verdienen? Hoe ziet onze toekomstige samenleving eruit? Dit vraagt een wenkend perspectief.

Maar naast urgentie en een wenkend perspectief moeten we het met elkaar ook eens worden over die koers en richting. Deze besluiten moeten we nemen in een democratisch proces. Lukt dat niet dan zal er zoveel spanning in het systeem gaan ontstaan dat die spanning op een andere manier tot uitbarsting komt.

In het huidige tijdsgewricht is echter eerder sprake van meer polarisatie dan van consensus. Dit baart mij zorgen en dit is voor mij dan ook het hoofdvraagstuk – niet een boek of gewiste sms’jes. Een boek of gewiste sms’jes zijn uitingen van het hoofdprobleem. Ik denk dat de huidige politieke leiders op alle niveaus weten dat het anders moet. Maar krijgen ze ook de ruimte om tot oplossingen te komen? Ik denk dat dit het hoofdprobleem is en gezien de vraag aan mij om te reflecteren zoom ik daarbij meer in op de rol van de media in dezen. Daarbij besef ik terdege dat ook andere actoren (waaronder wij de burger) een grote verantwoordelijkheid hebben om te komen tot een klimaat waarin consensus kan worden bereikt.

Iedereen die ik ken gaat de politiek in vanuit idealisme. Iedereen wil vanuit zijn of haar eigen overtuiging de wereld een beetje beter maken. Om een flink salaris te verdienen kun je beter naar het bedrijfsleven gaan. De functie van (burger)raadslid, wethouder, burgemeester is keihard werken. Je bent ‘vrij wild’, iedereen mag iets van je vinden met terechte maar ook met onterechte en op de man gespeelde kritiek en persoonlijke bedreigingen. Waar het vroeger een respectabele functie was, is het tegenwoordig voor de meeste politici lastig om na hun carrière aan een baan te komen. Dus wie wil er nog in de politiek of werken bij een overheid? Terwijl er juist behoefte is aan goede en voldoende mensen om de vraagstukken tot een oplossing te brengen.

Er moet dus een politiek klimaat ontstaan waarbij mensen en partijen elkaar de hand gaan reiken in plaats van elkaar voor rotte vis uit te maken. Hiervoor is een andere omgangsnorm/politiek klimaat nodig: niet verwijten, terugkijken en hijgerig reageren op berichten en een andere ‘tone of voice’.

Een van mijn leermeesters zij altijd ‘De baas krijgt de mensen die hij verdient’. De baas van Nederland is niet de politiek maar dat zijn wij allemaal. Dus als we op deze wijze met elkaar omgaan dan krijgen we ook de politiek die daar bij past. Dus we moeten niet naar de politiek wijzen maar naar onszelf. Oftewel: een betere politiek begint bij onszelf. Ik vind het dan ook zeer goed dat het nieuwe gemeentebestuur van Horst aan de Maas cultuurverandering en het samen doen als belangrijk uitgangspunt neemt voor de nieuwe bestuursperiode.

Dus de oplossing begint bij onszelf. Wij bepalen zelf welke ‘baas’ we willen hebben. Oftewel: een betere politiek begint bij onszelf.

De media spelen in dit geheel ook een belangrijke rol. De scheiding der machten wordt ook wel trias politica genoemd. Dat betekent dat de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht in een land bij verschillende instellingen moeten liggen. Daarbij hebben de media de belangrijke rol te vervullen om de macht te controleren. Persvrijheid is een groot goed en het is zeer belangrijk dat dit behouden blijft. Maar ‘macht’ brengt ook verantwoordelijkheid met zich mee. Het is wel zaak dat media zorgen dat ze volledig zijn en dat feitelijk klopt wat ze schrijven en zeggen. Zeker omdat bij onzorgvuldige en onvolledige berichtgeving mensen geruïneerd en geestelijk kapot gemaakt kunnen worden. Ook kunnen beelden worden gecreëerd die eerder polariseren dan dat ze leiden tot een klimaat waarin consensus kan worden bereikt. Ik schrijf dit bewust op omdat ik gedurende mijn functie in het openbaar bestuur maar ook daarna voorbeelden heb gezien waarbij aantoonbaar de media niet zorgvuldig en/of volledig zijn geweest.

Waar ik mij zorgen over maak is dat media steeds meer geconcentreerd in handen komen van enkele bedrijven en buitenlandse investeerders. Ik lees dagelijks meerdere kranten. Als ik De Limburger heb gelezen dan heb ik ook de helft van De Telegraaf gelezen. In het verleden had elke zuil zijn eigen krant en journalisten. Dit zorgde ervoor dat zaken vanuit diverse perspectieven werden beschreven. Ik vind deze ontwikkeling zorgelijk. Daarbij worden de mediaconcerns gedreven door ‘shareholder-value’. Dus oplagen en kijkcijfers. Komt dit de kwaliteit en de onafhankelijkheid en daarmee de controlerende taak van de media ten goede? Zonder uitgemaakt te willen worden voor communist heb ik de volgende vragen:

• is vrije, onafhankelijke kwalitatieve pers die de macht kan controleren in een wereld waar we geconfronteerd worden met fake-nieuws, juice-kanalen en de opkomst van technologie – waarmee je fake-nieuws qua geloofwaardigheid een enorm betrouwbaar uiterlijk kunt geven – niet dermate van belang dat we dat los moeten gaan koppelen van ‘shareholders-value’ en buitenlandse investeerders (eventjes los van de vraag hoe we dat gaan doen)?;
• moeten we willen dat journalisten tegen een vergoeding optreden in een tv-programma c.q. hun artikelen commercieel gaan verwaarden door het schrijven van een boek? Dit omdat er dan een financieel en commercieel belang gaat ontstaan dat op gespannen voet kan staan met de controlerende taak.
• moet brononderzoek op school niet meer aandacht krijgen: wie schrijft welk artikel en met welk belang zodat kinderen meer in staat zijn fake-nieuws van echt nieuws te onderscheiden?

Een betere politiek begint bij onszelf. Bij mij en jou.

Leon Litjens

* Om de verandering te bewerkstelligen moeten we kijken naar de ‘drivers’ van het systeem. Een voorbeeld (er zijn meer voorbeelden te noemen maar ik neem dit omdat ik toevallig veel kennis en ervaring in dit segment heb):

De schaalvergroting in de landbouw wordt met name gedreven door globalisering, het wegnemen van handelsbarrières en machtsconcentratie aan de afnemerszijde. Hieraan ten grondslag ligt een politiek van economische groei. Ik snap de focus op economische groei. Ik vind namelijk dat het niet kan dat in Nederland iemand met één baan zijn gezin geen fatsoenlijk leven kan bieden. Economische groei kan dus ook die groep meer welvaart bieden. Met grote schaamte hoor ik dat op radio en tv reclame wordt gemaakt voor de website secondjob.nl. Ik vind dit te triest voor woorden. Het is wel zaak dat de voordelen van de groei terechtkomen bij de juiste mensen. Daarbij moet meer werken voor een parttimer lonen. Dus daar moeten positieve prikkels in zitten.

Maar globalisering, het wegnemen van handelsbarrières en machtsconcentratie aan de afnemerszijde zorgen voor een prijsdrukkend effect voor de agrarische producten. Als een bepaald agrarisch product in Nederland een paar cent duurder is dan haalt de supermarktorganisatie het product uit een ander land. Dus een eerlijk verdienmodel voor de agrariër lossen wij niet in Nederland op. Net zoals we belastingontduiking van de grote techbedrijven alleen op mondiale schaal kunnen oplossen.

Zolang wij als consument (en dat zijn wij allemaal) in het weekend op de fiets een mooi landschap willen zien, met bloemrijke akkers, mooie landschapselementen, stromende beekjes, koetjes in de wei, maar vervolgens bij de supermarkt toch weer kiezen voor het goedkoopste product, zal dit leiden tot schaalvergroting. Als wij het anders willen dan moeten we niet ‘de agrariër’ de schuld geven maar zorgen dat we meer en eerlijk gaan betalen voor voedsel (en mensen met minder inkomen in staat stellen dat te betalen) en zorgen dat we de groene-blauwe-landschapsdiensten die de agrariër verricht voor de maatschappij eerlijk betalen. Hoe werkt het nu? Voorbeeld: de 7^de nitraatrichtlijn schrijft voor dat agrariërs een deel van hun land moeten onttrekken aan productie ten behoeve van andere maatschappelijke doelen. Hier staat geen opbrengst tegenover – wel extra kosten. Daarom is het niet gek dat de agrariër die 24/7 met zijn bedrijf bezig is voor een schamel loon wel gedwongen is te kiezen voor schaalvergroting. We moeten kijken naar het systeem en de ‘drivers’ en daarop ingrijpen in plaats van te ‘blamen’.

Het bovenstaande is niet te wijten aan één politieke partij in een coalitieland, één bank of welke andere organisatie dan ook. Dit is een gevolg van een systeem dat wij zelf als maatschappij aanjagen en in stand houden.

Intermezzo – Integriteit

Twee jaar geleden de voormalige Limburgse gedeputeerden die baantjes kregen toegeschoven van de gemeente. Vorig jaar de staatssecretaris uit Hegelsom met een omstreden gronddeal. In januari de Venrayse wethouder met een omstreden gronddeal. Vorige week de schandalige zelfverrijking van de voormalige Limburgse gedeputeerde. Vorige week de twee Limburgse gedeputeerden en de commissaris van de koning die hadden zitten te slapen bij de schandalige zelfverrijking van de voormalige Limburgse gedeputeerde. En dan ook nog het gore lef hebben om moraliteit te prediken. (Ger Koopmans: ‘Er is ook nog zoiets als moraliteit: mag je elke mogelijkheid te baat nemen die de overheid je biedt?’)

Houdt het dan nooit op? Zijn er überhaupt nog Limburgse politici waarvoor je je hand in het vuur durft te steken? Die integer en naar eer en geweten handelen? Toch wel, Richard van der Weegen was zo iemand. Denk ik, zeker weten doe je het nooit, van niemand. U kent hem niet, Richard van der Weegen? Valt u nauwelijks kwalijk te nemen. Het trieste lot van politici die niet sjoemelen en die niet zelfpromotie tot hoogste doel hebben verheven, maar datgene waar het om gaat: de inhoud.

Richard van der Weegen was vijftien jaar gemeenteraadslid in Horst aan de Maas namens de PvdA. Vorige week nam hij afscheid. De gemeenteraad zal ‘m gaan missen. Gekscherend hield burgemeester Ryan Palmen hem vorige week voor dat zijn bijdragen regelmatig aan de lange kant waren geweest. Zelfs als dat al zo is: hoe lang hij misschien ook aan het woord was, hij had altijd iets te zeggen. In heldere bewoordingen en beargumenteerd. Zijn dossierkennis was ongeëvenaard. Bovendien was hij vasthoudend. En als sterk debater – een zeldzaamheid in de gemeenteraad van Horst aan de Maas – wist hij wethouders het vuur na aan de schenen te leggen. Onvergetelijk zijn discussies met voormalig wethouder Leon Litjens over het Nieuw Gemengd Bedrijf. Gerede kans dat Don Leon daar ’s nachts nog wel eens gillend van wakker wordt.

Viel er dan helemaal niets aan te merken op Richard van der Weegen? Jawel, hoor. Hoe treffend zijn analyses doorgaans ook waren, als het op stemmen aankwam voegde hij zich naar mijn smaak iets te vaak naar het college van burgemeester en wethouders. Dat is inderdaad het trieste lot van gemeenteraadsleden van een coalitiepartij, maar toch. Wat me ook zo nu en dan stak was zijn gevit op de andere linkse partijen, D66+GroenLinks en vooral de SP. Verder heb ik hem wel eens verweten dat hij soms roomser dan de paus wilde zijn. Hyper integer dus. Dat verwijt trek ik bij dezen graag in: beter hyper integer dan een beetje integer.

(Een ingekorte versie van dit stukje verscheen vandaag in Via Horst-Venray)

Intermezzo – Stank (2)

als je continu in de stank zit
ruik je niet meer dat het stinkt

stront laat je van je afglijden
ja, je stinkt
maar niemand die het ruikt

je besmeurt je marionetten met stront
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

je doet geen deksel op de beerput
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

je stopt de beerput zo vol als je wilt
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

je leegt de beerput nooit
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

je legt de rode loper uit
voor de grootste stinkerd van allemaal
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

met je vriendjes bedenk je plannetjes
om mensen in de stank te laten wonen
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

met je vriendjes bedenk je plannetjes
om zelf goedkoper in de stank te gaan wonen
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

met je vriendjes en je marionetten schreeuw je van de daken
dat het in 2025 nergens zo lekker stinkt als bij ons
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

met je vriendjes en je marionetten geef je de grootste stinkerd van allemaal een prijs
ja, dat stinkt
maar niemand die het ruikt

tegen iemand die zegt dat het stinkt
zeg je dat hij het niet begrijpt
want je ruikt niet dat het stinkt

tegen iemand die zegt dat het niet stinkt
zeg je dat hij het tenminste begrijpt
want je ruikt niet dat het stinkt

want als je continu in de stank zit
ruik je niet meer dat het stinkt

Klein mysterie 766 – Nieuw Gemengd Bedrijf (8)

Op 11 augustus 2008 dook het Nieuw Gemengd Bedrijf (een te bouwen megastal voor meer dan dertigduizend varkens en meer dan een miljoen kippen aan het Witveld) voor de eerste keer op in de kolommen van Horst-sweet-Horst (klik hier). Het Nieuw Gemengd Bedrijf zou er nooit meer uit verdwijnen. Het zal er voorlopig ook nog wel even in blijven.

Twee weken geleden was het Nieuw Gemengd Bedrijf, en in het bijzonder de uitstootreductie van luchtwassers, weer eens onderwerp van gesprek in de gemeenteraad (klik hier en ga naar 1.12.00). Vooral Richard van der Weegen (PvdA), het op dit punt best ingevoerde gemeenteraadslid, en verantwoordelijk wethouder Eric Beurskens (Essentie) kruisten de degens. Uit beider betogen een aantal passages. Oordeel ditmaal maar eens zelf.  

Richard van der Weegen:

‘Het knelpunt zijn de slecht presterende luchtwassers. Het lijkt erop dat de gemeente gewoon accepteert dat de geurbelasting fors toeneemt als gevolg van veel slechter presterende luchtwassers. Het is te goedkoop om te zeggen dat de provincie hierover gaat. Was het niet de gemeente die in 2008 opdracht gaf aan Blonk Milieu Advies om het duurzame en innovatieve karakter van het NGB hard te maken? We lezen in dat rapport: “Met het gebruik van luchtwassers zal het kiemniveau in de uitgaande lucht sterk worden gereduceerd.” Of: “De stallen van het NGB zullen worden uitgerust met combiluchtwassers die ammoniak, geur en fijnstof filteren.” Tachtig procent reductie! De GGD bevestigde in 2012 met een gezondheidskundige risicobeoordeling dit overwegend positieve beeld. “Een minimaal extra gezondheidsrisico”, was de conclusie. Op basis daarvan zijn toen politiek vergaande conclusies getrokken. En later ook juridisch vergaande conclusies. Met een toename van 25 duizend varkens op die locatie toch minder fijnstof, minder ammoniak, minder geur. Het leek te mooi om waar te zijn: méér dieren, minder belasting.’

‘Jarenlang is ons door uw college en ook door de provincie Limburg voorgehouden dat sturen op dierenaantallen helemaal niet nodig was. Weet u dat we er bijna in gingen geloven? Dat het allemaal te mooi was om waar te zijn, bleek op 3 april vorig jaar. Toen kwam de staatssecretaris met het rapport Evaluatie geurverwijdering door luchtwassystemen bij stallen. De luchtwassers blijken vele malen slechter te presteren. Natuurlijk hebben we oog voor bestaande bedrijven die dit niet in één keer kunnen aanpassen. Maar bij het NGB is het volstrekt anders. Er zijn nog geen dieren, er is nog geen uitstoot en er is nog geen geurbelasting. Het betreft hier de grootste veefabriek van Nederland. In 2007 liep iedereen van enthousiasme over. Van minister tot wethouder tot gedeputeerde. Zelfs de toenmalige burgemeester slaagde er niet in zijn enthousiasme te verbergen. Miljoenen aan subsidies werden verstrekt. Want het NGB was duurzamer dan duurzaam. Nemen diezelfde bestuurders ook nu hun verantwoordelijkheid?’

‘Feitelijk kunnen we alle onderzoeken, MERS en andere uitspraken door de papierversnipperaar halen. In het Witveld werken we nu willens en wetens mee aan het verder om zeep helpen van ons milieu en worden de risico’s voor de volksgezondheid er in ieder geval niet kleiner op. En het gaat er zeker meer stinken. En met het houden van dieren op deze schaal kunnen we een milieuramp niet uitsluiten.’

Eric Beurskens:

‘Het is niet helemaal zeker dat de uitkomsten uit het onderzoek naar de luchtwassers wel kloppen. Voelt de gemeente zich verantwoordelijk voor de volksgezondheid van de burgers? Ja. Is die hogere uitstoot toelaatbaar? Nee, in de basis niet, laten we daar eerlijk over zijn. Maar hebben we een alternatief dat we op dit moment kunnen aanbieden, waarbij we niet in eerste instantie van plan zijn bedrijven stil te leggen? Dat laatste zou u ook niet moeten willen, want dan legt u een hele sector op slot. Maar dat hier iets moet gebeuren is voor ons duidelijk, is voor de provincie duidelijk en is voor het ministerie duidelijk. Het duurt alleen wel erg lang.’

‘We hebben nog niet overwogen de bouw stil te leggen en we hebben nog geen opdracht tot onderzoek gegeven.’

Richard van der Weegen:

‘U haalt onmiddellijk het bedrijfsbelang aan: “We zouden niet moeten willen dat een bedrijf wordt stilgelegd.” Nee, natuurlijk niet. Maar we zouden ook niet moeten willen dat hier een milieuramp ontstaat met enorme overlast voor de omgeving. De besluiten van destijds hebben we genomen op basis van heel andere aannames.’

‘Natuurlijk is het ontoelaatbaar dat daar in deze omvang dieren komen zo lang hier geen goede oplossing voor is. Het is een ontoelaatbaar risico om er al dieren in te zetten voordat we zeker weten dat er een hele goede oplossing is. Dit gaat niet over klein geld, dit gaat over enorme aantallen dieren, waarover we in het verleden richting samenleving hebben gezegd “Het wordt er allemaal beter op, beste samenleving. Dít is de goede manier om in de toekomst dieren te houden.” Nu moeten we ook onze verantwoordelijkheid hierin nemen.’

‘We zijn erg verbaasd dat u de GGD nog geen opdracht heeft gegeven voor het gezondheidsonderzoek. Laten we alsjeblieft vaststellen of er gezondheidsrisico’s zijn vóórdat er ook maar één dier in de stallen van het NGB zit.’

Intermezzo – Rituele dans

Wat ook wel mooi is, is dat Leon Litjens weer voor even terug is aan het front. De Hans Wiegel van Horst aan de Maas kwam na één gespreksronde tot de conclusie dat een coalitie van CDA, PvdA en D66+GroenLinks een ‘logische keuze’ is voor een nieuw gemeentebestuur. Waar Don Leon die logica vandaan tovert, is me vooralsnog onduidelijk. Ik ben een niet-ingewijde in de wetenschap van de logica. Desalniettemin zou ik een coalitie van CDA, PvdA en D66+GroenLinks eerder een ‘volstrekt onlogische keuze’ willen noemen. Bijvoorbeeld omdat Horst aan de Maas afgelopen woensdag een forse ruk naar rechts heeft gemaakt, terwijl de ‘logische keuze’ juist in tegenovergestelde richting tendeert. Bijvoorbeeld omdat de kiezers in feite groen licht hebben gegeven voor voortzetting van de coalitie van de afgelopen negen jaar van CDA, PvdA en Essentie. Bijvoorbeeld omdat met name PvdA en D66 elkaar de afgelopen periode de pis behoorlijk lauw hebben gemaakt.

Graag roep ik nog even de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 in herinnering. De SP was de grote winnaar. De informateur heette ook toen Leon Litjens. Destijds was zijn logische keuze een coalitie van CDA, PvdA en SP, hoewel de informateur in z’n advies allerlei sneren uitdeelde richting SP (klik hier). Die coalitie zou er dan ook niet komen, waarna het verwijten regende aan het adres van de SP, die zou weglopen voor het nemen van verantwoordelijkheid.

Is Don Leon choreograaf van dezelfde rituele dans als vier jaar geleden? Is de ‘logische keuze’ van vandaag de inleidende beschieting die bedoeld is om D66+GroenLinks kwijt te raken en vervolgens te besmeuren met pek en veren? Waarmee de weg alsnog wordt vrijgemaakt voor de aloude coalitie van CDA, PvdA en Essentie?

Of gaat het ditmaal dan toch anders? Gaat het dan toch meer om de poppetjes dan om de inhoud? En is Eric Beurskens (Essentie) de Paul Geurts (SP) van vier jaar geleden: een door de anderen niet gepruimde wethouderskandidaat?

Ik houd het vooralsnog op het eerste scenario. Al weet je het met Don Leon nooit. Wat hij dan weer gemeen heeft met het Orakel van Diever.

Intermezzo – Kees (2)

De Limburger publiceerde afgelopen donderdag een afscheidsinterview met onze voormalige burgemeester, kersvers ereburger en trots Bronzen Wijsneusbezitter Kees van Rooij. Ik knipte er enkele fragmenten uit, plakte die op een A4-tje en schreef er mijn commentaar bij (klik vooral op de afbeelding om haar te vergroten en je zult zien dat het dan nog te lezen valt ook, althans als je bereid bent er een beetje moeite voor te doen ... ). 

Intermezzo – Kees (1)

Nog een week en dan zit het erop. Zegt ome Kees Horst aan de Maas vaarwel en zet ie koers richting Meierijstad. Ome Kees? Heilige Kees zal je bedoelen! Zomaar enkele reacties die het Brabants Dagblad optekende in Horst aan de Maas kort nadat op 27 september bekend was geworden dat de burgemeester van Horst aan de Maas, Kees van Rooij, was benoemd tot burgemeester van Meierijstad:    

‘Brabant kan er blij mee zijn. Hij had hier altijd veel begrip voor allerlei situaties. En het is een vrolijk mens.’ (Truus en Piet Maas)

‘Wij missen hem nu al.’ (Ger en Stan Everaerts)

‘Het is een heel betrokken man. Een groot gemis voor ons.’ (Jan Nabben)

‘We gaan een echte burgervader missen. Hij heeft zich prima van zijn taak gekweten.’ (Birgit op de Laak)

‘Hij weet altijd wat er speelt en is op de juiste momenten aanwezig.’ (Caroline Kortooms)

Elders regende het vergelijkbare loftuitingen. Heilige Kees dus? Het zou getuigen van hypocrisie als ik, als langjarig kritisch volger van de man en zijn daden, die vraag bevestigend zou beantwoorden. Wat dan wel? In mijn oordeel over burgemeester Van Rooij wil ik onderscheid maken tussen bestuurder Kees van Rooij en burgervader Kees van Rooij. Eerst het zuur, dan het zoet.

In het hierboven aangehaalde artikel uit het Brabants Dagblad zegt voormalig wethouder Leon Litjens over Kees van Rooij: ‘Hij geeft ruimte voor discussie, ook voor emoties als er mensen op moeilijke dossiers komen inspreken.’ Zoals wel vaker ben ik het compleet oneens met Don Leon. Ik heb de bestuurder Kees van Rooij juist altijd ervaren als iemand die beducht is voor openbare discussie. Kwam het in de raadzaal al zover, dan vond ik hem niet soepel maar krampachtig ageren: hij hield het steevast (te) kort, kapte (te) snel af en beriep zich (te) gemakkelijk op de regeltjes. Waardoor ik vaak met het gevoel bleef zitten dat er niet uitkwam wat er inzat.

‘Hij heeft een sterke focus op het bedrijfsleven’, zegt Leon verder in het Brabants Dagblad. Dat ben ik voor de verandering dan weer wel met hem eens. Zelf zou ik eerder zeggen: ‘Hij heeft een te sterke focus op het agrarische bedrijfsleven.’ De bestuurder Kees van Rooij heeft zich eerst en vooral een uiterst loyaal dienaar van het agrarisch belang betoond. Te loyaal, in mijn ogen. Terwijl ik hem op een ander vlak wel eens heb horen zeggen dat hij geen uitgesproken positie kon innemen omdat hij zichzelf zag als vertegenwoordiger van 40 duizend Horstenaren, meende ik altijd een lichte aversie te bespeuren als tegenstanders van de te intensieve veehouderij zich weer eens roerden. Kritische woorden uit zijn mond over de uitwassen in de agrarische industrie schieten me ook niet meteen te binnen. Sowieso opereerde hij naar mijn smaak soms te behoedzaam en voorzichtig, bijvoorbeeld toen het ging om de opvang van vluchtelingen. Hij wekte niet de indruk een bijzonder krachtig bestuurder te zijn, al geef ik meteen toe dat dat voor iemand die niet achter de schermen heeft kunnen kijken lastig te beoordelen is. Een burgemeester kan en mag niet te ver voor de troepen uitlopen, maar hij had wel degelijk steviger accenten kunnen leggen, dunkt me. Bestuurder Kees van Rooij: iemand die op de winkel heeft gepast. 

Over de burgervader Kees van Rooij ben ik aanzienlijk enthousiaster dan over de bestuurder Kees van Rooij. Voor zover ik het kan overzien, heeft de burgervader Kees van Rooij zich inderdaad prima van zijn taak gekweten. Zeer aimabel, open, gemakkelijk communicerend met mensen uit alle lagen van de bevolking, goedlachs, empathisch, doortastend in crisissituaties – vooral dat laatste lijkt me een heel sterk punt. Zijn opvolger zal er een zware kluif aan krijgen ome Kees in dit opzicht te evenaren, laat staan te overtreffen. 

En nu op naar de eerste vrouwelijke burgemeester van Horst aan de Maas!

Top 5 – Kasteelboerderijmomentjes van week 23

Sinds de publicatie van Andries Brantsma’s ‘Totaaloverzicht’ (klik hier) zijn voor Kasteelboerderijwatchers weer gouden tijden aangebroken. Van de relatieve rust van de voorbije twee jaar is weinig meer over: de Kasteelboerderij staat opnieuw in het middelpunt van de belangstelling. Deze week kunnen we in Kasteelboerderijmomentjesopzicht zelfs kenschetsen als een topweek. Aanleiding voldoende voor de Horst-sweet-Horst top 5 van Kasteelboerderijmomentjes van week 23. Komt ie:

5. donderdag 8 juni – Hallo Horst aan de Maas had een week eerder als stelling waarop lezers konden reageren: ‘Dossier Kasteelboerderij moet onderzocht worden’. Vandaag blijkt (klik hier) dat 82 procent van de reageerders het eens is met de stelling. Om hoeveel respondenten het gaat, wordt helaas niet duidelijk.  

4. zaterdag 10 juni – De Limburger onthult dat de provincie 341 duizend euro bijdraagt aan de in totaal bijna 800 duizend euro kostende restauratie van de Kasteelboerderij.

Verder blijkt uit het artikel dat het woongedeelte van de boerderij wordt verbouwd tot bed & breakfast. Mooiste zin uit het stuk: ‘Daarnaast moet er een tweede verdieping komen die bezoekers vanaf de begane grond kunnen bereiken.’

3. donderdag 8 juni – In haar column ‘Marieke ment …’ in Hallo Horst aan de Maas blikt Marieke Vullings terug op de commissievergadering van twee weken geleden waarin het rapport van Andries Brantsma ter sprake kwam (klik hier). Ze besluit de column (klik hier) aldus:

‘Natuurlijk, elk verhaal heeft twee kanten en zoals al tijdens de vergadering van de Commissie Samenleving werd opgemerkt, het zijn ook aannames. Maar toch, je zou denken dat het College van B&W zulke beschuldigingen graag recht wil zetten en uit wil leggen hoe het volgens haar wel is gegaan. En dan maakt het niets uit of er dan al in drie eerdere debatten over gediscussieerd is, zoals de wethouder maar blijft zeggen, de waarheid verdient toch een podium?’

2. dinsdag 6 juni – Naar aanleiding van het rapport van Andries Brantsma stellen D66 en SP in de gemeenteraadsvergadering zes nieuwe vragen over de Kasteelboerderij (klik hier en ga naar 3.01.00). Verantwoordelijk wethouder Bob Vostermans zegt toe die binnen vier weken schriftelijk te gaan beantwoorden. Wat betekent dat Kasteelboerderijwatchers weer een nieuw Kasteelboerderijmomentje hebben om naar uit te kijken!

1. donderdag 8 juni – Voormalig wethouder Leon Litjens (CDA) twittert jammer genoeg nauwelijks meer, maar vandaag slingert Don Leon er voor de verandering toch nog eens een tweet uit (klik hier): ‘Paleis Soestdijk verkocht voor 1,7 miljoen. Werk aan de winkel voor Andries Brantsma!’ Gewoon een onschuldige, geinige tweet? Of een typisch gevalletje frustratietweet? Ik houd het op het laatste.

Actualisatie – Top 5 Vergelijkingen van Horst en omgeving met archetypische plaatsen, streken, gebouwen, wijken, pleinen en straten (5)

Kan het zo zijn dat Horst aan de Maas het paradijs op aarde is? Ik geef onmiddellijk toe dat ik het zelf regelmatig anders ervaar, maar ik begin toch aan mijn beoordelingsvermogen te twijfelen nu ik de vergelijkingen van Horst aan de Maas en omgeving met archetypische plaatsen, streken, gebouwen, wijken, pleinen en straten eens heb geïnventariseerd.

Aanleiding was een artikel afgelopen zaterdag in Dagblad De Limburger over het Family Entertainment Center Sevenum, dat in oktober wordt geopend op het terrein van recreatiepark De Schatberg in Sevenum. In dat artikel noemt initiatiefnemer Ronald Hoppzak Park De Peelbergen ‘het Florida van Nederland’. Zo zie je maar dat het zelfs voor Park De Peelbergen kan verkeren: van eeuwig zorgenkindje tot het Florida van Nederland!

Wat ging er vooraf aan het Florida van Nederland? Een waarschijnlijk bij lange na niet uitputtende lijst van vergelijkingen van Horst aan de Maas en omgeving met archetypische plaatsen, streken, gebouwen, wijken, pleinen en straten (met achtereenvolgens de archetypische vergelijking, de bedenker, de vindplaats en de datum):

• Klein Lourdes, voor Tienray, door paus Pius IX op 4 maart 1877;
• Kalverstraat van Horst, voor de Kerkstraat, door een onbekende journalist in het Dagblad voor Noord-Limburg van 28 april 1954; 
• Wageningen van het Zuiden, voor de toenmalige gemeente Horst, door Romé Fasol (?), jaren negentig (?); 
• Twin Towers van Horst, voor gebouw Mooren, door een onbekende bedenker, jaren negentig (?);
• Eiffeltoren van Horst, voor de toren van de ruïne van voormalig kasteel Ter Horst, door Geer Selen in Dagblad De Limburger van 24 juli 2003;
• Nederlands Toscane, voor Horst aan de Maas en omgeving, door Theo Douven in Dagblad De Limburger van 28 februari 2007;
• Horster Quartier Latin, voor wat nu het Rode Kruisplein heet, door Leon Litjens in Dagblad De Limburger van 30 januari 2008;
• Rivièra van Horst, voor het strandbad achter het Parkhotel, door een onbekende bedenker in Dagblad De Limburger van 24 juli 2010;
• Florence aan de Langevensche Loop, voor Melderslo, door ondergetekende op Horst-sweet-Horst op 26 juli 2010; 
• Volendam van Limburg, voor Horst aan de Maas, door Kees van Rooij in Dagblad De Limburger van 15 september 2010;
• Klein Vrijthof, voor het Wilhelminaplein, door Rudy Tegels in de gemeenteraadsvergadering van 7 februari 2012;
• Papendal van het Zuiden, voor de Sportzone/Afslag 10, door Ton Haegens in Dagblad De Limburger van 25 juni 2014;
• House of the Rising Sun, voor een kas aan de Kempweg, door ondergetekende op de Facebookpagina van Horst-sweet-Horst op 16 januari 2016;
• Klein Giethoorn van Limburg, voor Griendtsveen, door een onbekende bedenker op website De Schatberg;
• Liverpool van Limburg, voor Horst, door Jan Droesen in Dagblad De Limburger in januari 2017.

Zo, durf nu nog maar eens te beweren dat Horst aan de Maas géén paradijs op aarde is!

N.B. 1  Aanvullingen op deze lijst zijn van harte welkom.
N.B. 2  Hoewel ik mezelf er dus ook aan bezondig blijf ik die vergelijkingen van Horst aan de Maas en omgeving met archetypische plaatsen, streken, gebouwen, wijken, pleinen en straten zien als uitingen van een minderwaardigheidscomplex.
N.B. 3  Voor meer achtergronden over de meeste van de genoemde archetypische vergelijkingen klik hier, hier, hier, hier, hier en hier.

Klein mysterie 731 – Kloosterhof (4)

Zoals twee weken geleden aangekondigd (klik hier) zijn Jeu van Helden en ondergetekende begonnen aan een zoektocht naar de Horster Maat. Dat resulteert in een korte serie, waarvan morgen de eerste aflevering zal verschijnen. Directe aanleiding voor deze zoektocht waren de vernieuwbouwplannen voor het Horster winkelcentrum Kloosterhof. Nauwelijks had ik veertien dagen terug geschreven dat het daaromtrent wel erg stil was of het gemeentebestuur maakte bekend dat het de vergunning voor de renovatie had verleend.

In een zogeheten raadsinformatiebrief maakte het gemeentebestuur vervolgens duidelijk hoe en waarom het tot dit besluit is gekomen (klik hier en vervolgens op agendapunt 4). Heel kort samengevat komt het erop neer dat de bouwaanvraag voldoet aan alle geldende eisen en criteria. Het nieuwe Kloosterhof (klik hier voor de artist’s impressions) heeft volgens het gemeentebestuur ‘ruimtelijke en stedenbouwkundige kwaliteit en belevingswaarde’, is ontworpen ‘met wat meer respect voor de kerk’ en leidt tot een ‘hoogwaardige wandvorming’ die beter aansluit op de Kerkstraat en bovendien het atrium van de Sint-Lambertuskerk respecteert. Omdat ook de commissie Ruimtelijke Kwaliteit haar zegen gaf, stond niets de vergunningverlening in de weg. 

Niets aan het handje dus? Dat valt nog te bezien. Het gemeentebestuur heeft het zichzelf met de raadsinformatiebrief (waartoe het niet verplicht was) niet bepaald gemakkelijk gemaakt. De raadsinformatiebrief is namelijk een vrijbrief voor de gemeenteraad om de discussie aan te zwengelen en zijn afkeuring van de Kloosterhofplannen te laten blijken. Om te beginnen morgen in de vergadering van de commissie Ruimte. Naar het zich laat aanzien komt verantwoordelijk wethouder Paul Driessen (Essentie) hierin tegenover een breed front van tegenstanders te staan. Tegenstanders uit coalitiekringen nog wel. Zei zijn eigen partijgenoot Eric Beurskens immers niet over de Kloosterhofplannen ‘Dit moeten we niet willen’? Coalitiegenoot Richard van der Weegen (PvdA) was in Hallo Horst aan de Maas (klik hier) al bijna even uitgesproken:

‘De schetsen van het nieuwe Kloosterhof lijken de harmonie in het Horster centrum te verstoren. Het lijkt op een fantasieloze blokkendoos die geen kwaliteit toevoegt op die locatie. Dit ontwerp lijkt een gemiste kans om ook dat deel van het centrum weer Horster allure te geven.’

Verder mag je aannemen dat Leon Litjens en Jan Nabben, vooraanstaande CDA’ers en verklaarde tegenstanders van de vernieuwbouwplannen, hun partijgenoten hebben weten te mobiliseren. Redenen te over dus om te veronderstellen dat het morgen wel eens een heel heet avondje kon worden. 

Overigens: was het niet veel logischer geweest een discussie te voeren vóórdat de vergunning werd verleend? Wat heeft discussie nog voor zin nadat een onomkeerbaar besluit is genomen? Is die discussie er misschien niet eerder gekomen in de wetenschap dat er brede weerstand was tegen de vernieuwbouwplannen? Komt wethouder Driessen er met een standje vanaf? Morgenavond weten we hopelijk meer.

Klein mysterie 729 – Kloosterhof (3)

Waar je ook weinig meer over hoort, is over het nieuwe Kloosterhof. Het jongste bericht over de renovatie van het Horster winkelcentrum dateert alweer van augustus vorig jaar. De Limburger meldde toen dat projectontwikkelaar Suyderland een aanvraag voor de omgevingsvergunning had ingediend bij de gemeente. Volgens de krant hoopte Suyderland begin 2017 te beginnen met de verbouw, die een half jaar later moest zijn voltooid (klik ook hier). De stilte van de afgelopen maanden betekent in elk geval dat ook deze planning niet zal worden gehaald, inmiddels een repeterend patroon bij de toekomstplannen voor Kloosterhof. 

De artist’s impressions van het nieuwe Kloosterhof (klik hier) deden in augustus vorig jaar nogal wat stof opwaaien (klik hier). Voormalig wethouder Leon Litjens: ‘Bezin eer gij begint.’ Voormalig (Horster) centrumregisseur Gijs Moes: ‘Past niet bij dat mooie centrum van Horst.’ Gemeenteraadslid Eric Beurskens (Essentie): ‘Dit moeten we niet willen.’ Voorzitter van HZPC Han Geurts: ‘Het lijkt wel of ze het in minecraft gebouwd hebben.’ Gemeenteraadslid Richard van der Weegen (PvdA): ‘Het lijkt op een fantasieloze blokkendoos die geen kwaliteit toevoegt op die locatie.’ Voorzitter van het Centrummanagement (CM) Horst Jan Nabben: ‘Natuurlijk hadden wij als CM ook wat hoger gewild maar dat bleek financieel onhaalbaar en dan moet je kiezen voor second best.’

Die reacties (van niet de minsten) zo lezende, is het nog een hele klus die omgevingsvergunning voor Kloosterhof erdoor te jassen. Verklaart dat misschien de stilte?

Als het gaat om de inrichting van het Horster centrum duikt altijd wel een keer de Horster Maat op. Zo ook in de Kloosterhofdiscussie. Richard van der Weegen (klik hier): ‘Het Horster centrum verdient de Horster maat.’ Wat behelst die Horster Maat eigenlijk? Is de Horster Maat alleenzaligmakend? Dwingt de Horster Maat Horst niet teveel in een keurslijf? Zit de Horster Maat misschien vernieuwing in de weg? Leidt de Horster Maat niet tot kneuterigheid? Verdient Horst niet méér dan de Horster Maat? Hebben andere plaatsen in de regio eveneens hun eigen maat? Of meten ze elders ook met de Horster Maat? Of misschien toch met andere maten? Allemaal vragen die Jeu van Helden en ondergetekende bezighouden. Niet sinds vandaag of gisteren maar al jaren. In een kleine serie gaan we de komende weken samen op zoek naar antwoorden.

Klein mysterie 713 – Van Dijck Groenteproducties (1)

Waar je tegenwoordig ook nooit meer wat over hoort, is de landschappelijke inpassing van Van Dijck Groenteproducties, op de kruising Peelheideweg–Midden Peelweg in America. Waar zijn ze, de horsten en slenken, de educatieve borden, de houtwallen, de paden voor recreanten en toeristen, de bosstroken, de mantel- en zoomvegetatie, de struikbeplanting, de notenbomen, de oeververflauwing, de plas-draszone, de taluds met een hellinggraad van vijf à tien procent, de vruchtdragende heesters, de in de grondwal ingebedde werktuigenloods en ga zo maar door? Allemaal ooit beloofd – allemaal nooit gekomen.

Onder grote tijdsdruk ging de Horster gemeenteraad op 28 juni 2012 unaniem akkoord met de verplaatsing van Van Dijck Groenteproducties van Meterik naar de Peelheideweg. De daarmee gepaard gaande aantasting van het ontginningslandschap ter plekke nam de raad voor lief. De pijn werd verzacht door alle bovengenoemde beloften, gedaan in het dertien pagina’s – exclusief bijlagen – tellende advies ‘Landschappelijke inpassing Van Dijck Groenteproducties’ (klik hier, ga naar agendapunt 10 en klik op 10d). En inderdaad, wie zou niet onder de indruk raken van alle daarin opgenomen artist’s impressions? Wie zou niet onder de indruk raken van de ‘groene dooradering’ die het gebied zou gaan kenmerken? Wie zou niet onder de indruk raken van de ‘verbondenheid tussen het bedrijf en het landschap’ die zou ontstaan?

Op de koop toe bevestigde verantwoordelijk wethouder Leon Litjens: ‘Het infiltratiegebeuren wordt opengesteld voor mensen bij Meerdal.’ Hij verzekerde verder: ‘Er wordt ingestoken op de toerist: dat hij kan gaan kijken bij de boer, om het zo maar te noemen.’

Vier jaar later blijkt dat niets, werkelijk helemaal niets, is terechtgekomen van alle landschappelijke inpassingsbeloftes. Horsten en slenken zijn in geen velden of wegen te bekennen. Oeververflauwing, plas-draszone, mantel- en zoomvegetatie, vruchtdragende heesters? Noppes. Een beukenhaag, niet meer en niet minder.

Een rij notenbomen dan tussen bedrijfshal en Peelheideweg? Naar mijn beste weten zijn het gewoon eiken.

Een bosstrook evenwijdig aan de Midden Peelweg? Niet meer dan hier en daar wat armzalige boompjes. Houtwallen? Nergens. Wel ligt er langs de noord- en oostzijde een massieve, metershoge, honderden meters lange, onbegroeide wal.

‘In plaats van een steile grondwal wordt een flauw oplopend talud aangelegd’, heette het in het advies. Flauw oplopend? Zelfs berggeiten zouden hier niet overleven!

De werktuigenloods zou worden ingebed in de grondwal. Wat denk je?

Het ‘infiltratiegebeuren’ opengesteld voor bezoekers Meerdal? Educatieve borden? Wandelpaden? Verbondenheid tussen het bedrijf en het landschap? Allemaal niks van waar. Allemaal holle woorden. Allemaal praatjes voor de vaak.

Het mag duidelijk zijn: de gemeenteraad – en daarmee u en ik – is grotelijks betoept. Of voor wie dat laatste woord niet kent: grotelijks belazerd, bedot, bedonderd, bedrogen.

Ingezonden – Waar is Leon Litjens?

Het was alweer even geleden: een ingezonden bijdrage van Jan Duijf (Kloosterstraat Horst). Hij reageert op een Facebookbericht van Leon Litjens (klik hier).

Waar is Leon Litjens?

Slapeloze nachten heb ik ervan: Jörgen Dinnissen heeft nog steeds geen vijf euro van Leon Litjens ontvangen. Die vijf euro zijn het onlangs beloofde vindersloon van Leon voor het traceren van de van de aardbodem verdwenen Wim Moorman. Een verdwijning die Leon tot wanhoop bracht en hem deed denken dat hij op een andere computer nieuwe informatie, daarbij soft- en hardware door elkaar haspelend, kon vinden over de verblijfplaats van zijn geliefde Wim. Leon in paniek. Jörgen schrijft Frankrijk, verlost hem uit zijn lijden, en Leon houdt de knip dicht.

Zo kennen we Leon niet: normaliter is hij scheutig met geld. De grootste, alom bewonderde en bewierookte, politicus uit de geschiedenis van Horst aan de Maas moest natuurlijk veel geld uitgeven om zijn uitgekiende en uitgebalanceerde projecten uit te kunnen voeren. We hebben er een enorm Floriade-complex aan overgehouden. In meerdere opzichten inderdaad.

Waar zou Leon zijn dat hij Jörgen uit Melderslo nog niet heeft betaald? De verklaring zal toch niet zijn dat Leon het te druk heeft met netwerken, achterkamertjespolitiek en zijn zaligmakende wil doordrukken? Dat hij om de baas te kunnen spelen alleen nog maar amechtig onderweg is van de ene adviescommissie naar de andere gemeentelijke werkgroep of denktank?

Waar is Leon Litjens? Is hij de weg kwijt geraakt? Dat moet beslist in het achterwerk van Wim Moorman zijn gebeurd.

De aardige Jörgen kan naar zijn centen fluiten. Ik lig er wakker van.

Jan Duijf  Kloosterstraat  Horst

Intermezzo – Verschnaufpause (10)

Bijna twee weken in Frankrijk geweest. Veel gezien, veel gedaan, veel genoten. Zoveel gezien, zoveel gedaan, zoveel genoten dat Horst-sweet-Horst er bij inschoot. Wat in Horst tot verontrusting leidde, zo begreep ik op enig moment. Nota bene voormalig wethouder Leon Litjens verklaarde zelfs openlijk zich ‘zorgen, grote zorgen’ te maken over mijn lot (klik ook hier):

‘Al jaren zit ik elke maandagavond vol spanning te wachten op nieuwe artikelen op Horst Sweet Horst. Nooit ben ik teleurgesteld tot afgelopen maandag. Geen nieuwe artikelen! Dan denk ik nog: “Dat kan de beste overkomen”. Echter het is nu bijna dinsdag 24.00 uur en nog steeds niets. Zou het liggen aan mijn PC, mijn IPad, mijn IPhone of mijn andere PC. Echter op elk apparaat krijg ik hetzelfde resultaat. Maar snel naar mijn ouders, schoonouders, schoonzussen, eigen broers en vrienden gereden maar ook daar hetzelfde resultaat nl geen nieuwe artikelen. Nu slaat de bezorgdheid mij echt om het hart!’

Diepe ontroering overviel me toen ik deze woorden las op een aftandse camping in Mélisey (departement Haute-Saône). Je zou namelijk verwachten dat iemand die jarenlang mikpunt is van Horst-sweet-Horst-hoon, -spot en -kritiek, blij is als hij eindelijk lijkt te zijn verlost van zijn kwelduivel. Bij Don Leon is het tegendeel het geval: ‘Ik maak mij echt zorgen: volgens mij is Wim ontvoerd. Help! Hopelijk vind iemand hem snel.’ Zó lief … Maar terwijl ik nog doende was een traantje weg te pinken, volgde de mokerslag: ‘Vindersloon is gesteld op 5 euro.’

Of ik ook nog wat heb opgestoken in Frankrijk? Uiteraard. Bijvoorbeeld dat, getuige allerlei uitingen in de openbare ruimte, ook daar op het moment een behoorlijk gure wind waait. Verder trek ik uit de staat van de wegen de conclusie dat voor een beetje bedreven wegdekdroedelaar fortuinen vallen te verdienen in Frankrijk.

Qua putdeksels valt in andere Europese landen meer te beleven dan in Frankrijk. Met de vormgeving van de Franse putdeksels is weinig mis. Bezwaar is alleen het gebrek aan variëteit: in elke plaats kom je dezelfde deksels tegen. Wat al te zeer doorgeschoten uniformiteit, maar dat hoeft misschien geen verbazing te wekken in het land dat het metriek stelsel heeft uitgevonden.

L’Isle-sur-le-Doubs heeft wat Horst aan de Maas al vele jaren node mist: een openbaar toilet, dat ook nog eens enigszins appetijtelijk oogt. Wat Horst aan de Maas minder node mist, zijn openbare telefooncellen. In Frankrijk zie je ze nog overal, dus ook in Fresnes-en-Woëvre:

Een intrigerende vraag is verder of het gemeentebestuur van Léoncel deze hoog opgetaste strobalen net als de Horster vroede vaderen (klik hier) als een (vergunningsplichtig) bouwwerk beschouwt.

Ten slotte het grootste raadsel van deze Verschnaufpause: hoe kan het dat ik heel veel Franse wegen van héél dichtbij heb gezien, maar dat ik geen enkele verloren wieldop ben tegengekomen? Zijn de Franse wieldopbevestigers vakkundiger dan hun Nederlandse collega’s? Heeft elke Franse gemeente haar eigen verlorenwieldopopruimbrigade die onmiddellijk in actie komt na de melding van een verloren wieldop? Zijn Franse auto’s voorzien van een alarm dat begint te loeien op het moment dat een wieldop aan zijn keurslijf dreigt te ontsnappen?