Intermezzo – Zandweggetje weg (1)

Mensen eigenen zich van alles en nog wat toe. Denk aan dieren, bossen, rivieren, zeeën, bergen, oerwouden, de ruimte. Deze entiteiten hebben met elkaar gemeen dat ze onmondig zijn. Dat betekent dat er altijd óver hen wordt gepraat, nooit mét hen. Gelukkig is er een trend gaande om ook hen een stem te geven, in de vorm van mensen die hen vertegenwoordigen. De Noordzee is een voorbeeld van zo’n entiteit die inmiddels een stem heeft.

Ik moest hieraan denken toen ik afgelopen week met Ger Hermans over een zandweggetje liep in zijn woonplaats Melderslo. Een zandweggetje over het Melders Veld, een eeuwenoud complex van aaneengesloten akkers. Het lijkt een zandweggetje van niks: voor het grootste deel kaarsrecht, niet romantisch, niet omzoomd door bomen. In wezen doet het alleen wat een weg wordt geacht te doen, namelijk je van hier naar daar brengen, in dit geval van de Lottumseweg naar de Denenweg (en vice versa). Maar dit onopvallende zandweggetje draagt een geschiedenis met zich mee die op z’n minst twee eeuwen teruggaat. Het was de levensader die afgelegen boerderijen verbond met de wereld, aanvankelijk vooral met Horst en later, toen Melderslo zich vanaf het begin van de twintigste eeuw ontwikkelde tot een dorp met een kerk en een school, ook met Melderslo. Vandaag de dag is het zandweggetje vooral onderdeel van een veel gelopen wandelroute.

Deze uitsnede geeft de situatie ter plekke rond 1840 weer. Linksboven de huidige Lottumseweg, rechtsonder de huidige Denenweg. Daartussen het groen gearceerde zandweggetje.

We zijn hier omdat de eigenaar, de gemeente Horst aan de Maas, het zandweggetje wil verkopen aan de eigenaar van de aangrenzende percelen – waardoor historisch erfgoed in commerciële handen komt en het voortbestaan ervan twijfelachtig wordt. Dat stemt Ger Hermans, bestuurslid van LGOG (Limburgs Geschied- en Oudheidkundig Genootschap) Kring Ter Horst, verdrietig. ‘Dit is niet zomaar een lap grond. Het is een tastbare herinnering aan ons verleden, het weerspiegelt de ziel van dat verleden. Het verdwijnen van het weggetje zou een gat slaan in ons gemeenschappelijk erfgoed. Het zegt iets over onze voorouders, hun noeste arbeid, hun verbondenheid met het land. Als we oude wegen en paden verliezen, verliezen we een stukje van onszelf.’

In een week waarin ook al bedreigingen opdoemden voor de toekomst van de Kasteelse Bossen en kasteel Ooijen, komt het mogelijke verdwijnen van het weggetje extra hard aan bij Ger. ‘Het erfgoed van Horst aan de Maas gaat in de verkoop’, sombert hij.

Bezwaar indienen tegen het gemeentelijk voornemen om het zandweggetje te verkopen, is alleen mogelijk voor belanghebbenden. Zijn niet alle inwoners van Horst aan de Maas belanghebbenden? Of moeten we soms lijdzaam toezien hoe erfgoed verdwijnt? Is het onmondige zandweggetje zelf trouwens niet de allergrootste belanghebbende? Wordt het niet tijd dat ook ogenschijnlijk onbetekenende historische relicten een stem krijgen die opkomt voor hun belangen?

N.B. 1 Dit stukje verscheen vandaag in ingedikte vorm ook in Via Horst-Venray

N.B. 2 Ger Hermans maakte gisteren tijdens de raadsavond gebruik van het burgerpodium om de gemeenteraad te wijzen op het belang van een zorgvuldige omgang met historische infrastructuur. Bekijk en beluister zijn betoog hier (ga naar 2.03.10). Let overigens ook op de waarschuwing van burgemeester Ryan Palmen aan het adres van Ger Hermans nog voordat die ook maar een woord heeft gesproken. Een warm welkom klinkt bepaald anders.

Intermezzo – Gymzaal Meterik

Gisteren werd bekend dat onze plaatselijke Zonnekoning zijn begerig oog op de voormalige gymnastiekzaal in Meterik heeft laten vallen. In afwachting van de mogelijke joyeuse entrée aldaar van le roi soleil alvast wat over de geschiedenis van dit aan de Sint-Jansstraat gelegen pand.

Wat tot vorig jaar een gymzaal was, werd in 1891 gebouwd als school. Meterik beschikte al minimaal vanaf de eerste helft van de achttiende eeuw over een eigen lagere school. In 1849 opende op de huidige locatie een nieuwe school zijn deuren. Na veertig jaar voldeed dit gebouw niet meer. In 1891 werd daarom besloten tot nieuwbouw op dezelfde plek. Tot architect werd uitverkoren de in Roermond gevestigde Jan Jorna (1854-1927). Een jaar eerder had dezelfde Jorna al het gemeentehuis aan de Steenstraat in Horst ontworpen. Tien jaar later was hij ook verantwoordelijk voor het ontwerp van het huidige Gasthoês. Zijn school in Meterik heeft net als beide Horster gebouwen stijlkenmerken van de neorenaissance. Hoewel aanzienlijk soberder uitgevoerd dan gemeentehuis en Gasthoês, is de school evengoed rijkelijk voorzien van decoraties en siermetselwerk. Een markant element is nog altijd het zolderluik in de linker zijgevel.

De afmetingen van de school bedroegen 22,7 x 7,9 meter. De drie klaslokalen waren naast elkaar gesitueerd en vormden een gesloten front aan de straatzijde. Tegen de achtergevel was een gang gebouwd van 16,9 x 2,9 meter. Centraal daarin bevond zich de dubbele deur van de school die toegang verschafte tot de gang waaraan de drie lokalen lagen. Het schoolplein was gelegen achter die gang.

De school was 35 jaar lang bestemd voor zowel jongens als meisjes. Vanaf 1926 gingen de meisjes voortaan naar de bijzondere lagere meisjesschool in het Theresiaklooster. De school aan de Sint-Jansstraat ging verder als openbare jongensschool. Die werd in 1948 omgezet in een bijzondere school, vernoemd naar Sint Tarcisius.

In 1967 kwam een einde aan de schoolfunctie van het gebouw. Zowel jongens als meisjes genoten daarna lager onderwijs in het Theresiaklooster. Het schoolgebouw aan de Sint-Jansstraat ging vanaf 1970 fungeren als entree en kleedgelegenheid voor de aanpalende gymnastiekzaal die verrees op het voormalige schoolplein. De entree werd gecreëerd centraal in de gevel aan de Sint-Jansstraat. Het pand bleef vervolgens tot vorig jaar de functie van gymzaal behouden.

(Dit stukje is voornamelijk gebaseerd op T.H.G. Pubben, Horster historiën 4. Van leem naar steen (Horst 1993) 119-120)

Intermezzo – Californische gronddeal (7)

Lodewijk Burghout, voormalig directeur van Californië BV, had een tijd lang een werkplek op het gemeentehuis van Horst aan de Maas. Hoe zat dat nu eigenlijk?

3 juli

‘De lijnen waren kort. Dit komt ook omdat dhr. Burghout als directeur van een deelneming van de gemeente veel met de gemeente te maken had en enige tijd kantoor hield in het gemeentehuis.’

Aldus onderzoeksbureau Necker op bladzijde 96 van het rapport Onderzoek betrokkenheid Horst aan de Maas bij ontwikkeling zonnevelden Californië B.V.


1 september

‘Voor zover ons bekend heeft dhr. Burghout nooit kantoor gehad in het gemeentehuis.’

Aldus het college van burgemeester en wethouders in antwoord op een schriftelijke vraag van de fractie Hart voor Horst aan de Maas


4 september

‘Het is op z’n minst niet handig dat Californië een postadres, ik zeg met nadruk géén werkplek, in dit huis had.’

Aldus wethouder Eric Beurskens (Essentie) tijdens de gemeenteraadsvergadering van 4 september


5 september

‘Het college heeft in de beantwoording van vragen aangegeven dat: “voor zover ons bekend heeft dhr. Burghout nooit kantoor gehad in het gemeentehuis”. Dit moeten wij corrigeren. Uit ambtelijke informatie blijkt dat dit wel het geval is geweest.’

Aldus het college van burgemeester en wethouders


20 september

‘De heer Burghout heeft sinds december 2022 geen toegang tot een werkplek in het gemeentehuis.’

Aldus het college van burgemeester en wethouders in antwoord op een schriftelijke vraag van de fractie Hart voor Horst aan de Maas


24 september

‘Wat ons opviel in de beantwoording: de heer Burghout heeft sinds december 2022 geen toegang meer tot een werkplek in het gemeentehuis. December 2022… Als ik terugkijk naar het rapport van Necker zou de heer Burghout sinds mei 2021 geen directeur meer zijn geweest van Californië BV. Kan er iets meer duidelijkheid worden gegeven waarom de heer Burghout blijkbaar nog wel toegang had tot een werkplek?’

Aldus gemeenteraadslid Rob Driessen (BVNL) in een vraag aan burgemeester Palmen tijdens de raadsavond


24 september

‘Nee, eerlijk gezegd niet. (…) Als u mij vraagt hoe zit het precies, ik weet het niet.’

Aldus burgemeester Palmen in antwoord op de vraag van Rob Driessen


 24 september

‘Dat is wel bijzonder natuurlijk. We hebben het over een lange periode, anderhalf jaar, dat er hier iemand rondloopt die geen directeur is, maar wel toegang heeft tot een werkplek.’

Aldus Rob Driessen in reactie op het antwoord van burgemeester Palmen


 24 september

‘Wat ik me zou kunnen voorstellen, is dat hier een antwoord wordt gegeven dat niet zozeer op de heer Burghout ziet – het staat er wel overigens – maar op Californië BV. (…) Op het moment dat de heer Burghout geen directeur meer was van Californië BV kan ik me heel goed voorstellen dat de heer Burghout hier geen werkplek meer had, maar dat dit wel nog gold voor Californië BV. Maar ik wil dat met liefde uitzoeken om het precies scherp te stellen.’

Aldus burgemeester Palmen in reactie op de reactie van Rob Driessen

Wordt vervolgd dus.

Intermezzo – Gemeenteraadsvergadering

Na 2 uur, 22 minuten en 42 haperde de techniek even. Met als gevolg enkele seconden van zeldzame schoonheid op het beeldscherm:

Enkele seconden van troost als beloning voor de kijker die niet al lang was afgehaakt en het kon opbrengen de gifbeker tot de allerlaatste druppel leeg te drinken. Verwacht hier geen genuanceerd verhaal over de ontluisterende gemeenteraadsvergadering van gisteravond. Zou te veel eer zijn. Als gemeenteraadsleden elkaar bij voortduring zwart maken, in de haren zitten en vliegen afvangen, hoef ik van mijn hart ook geen moordkuil te maken.  

Goh, wat heb ik me geërgerd aan Jan Wijnen, het PvdA-gemeenteraadslid dat nooit thuis heeft gegeven in het Californiëdebacle en desondanks nog altijd denkt hierover anderen de les te moeten lezen. Bescheidenheid is ook een deugd.

Goh, wat was ik verbijsterd door de motie van wantrouwen die de oppositiepartijen wilden indienen tegen het college van burgemeester en wethouders. Zoveel nieuwe wandaden had het college toch niet op z’n geweten sinds de vorige motie van wantrouwen, twee weken geleden?

Goh, wat vond ik het een zwaktebod dat de oppositie de motie van wantrouwen eigenhandig degradeerde tot een motie van afkeuring. Een verklaring voor het waarom besteedde initiatiefnemer Joep Peeters (VVD) uit aan Alex Janssen (Doen!). Waarom klaarde hij dat klusje niet zelf?

Goh, wat was ik totaal uit het veld geslagen toen ik Alex Janssen vervolgens hoorde zeggen: ‘Ik heb het idee en het gevoel dat bestuurders en het college en ook mensen uit de raad uit hun lijden verlost moeten worden. De dingen stapelen zich op en volgens mij moeten wij als raad nu een daad stellen.’ Een daad stellen? Deze ongekend krachtige woorden van de zelfbenoemde voorvechter van het positivisme rechtvaardigden slechts één daad: een motie van wantrouwen. Als je zo’n grote broek aantrekt, is een motie van afkeuring ongelooflijk slappe hap.

Goh, wat moest ik meewarig glimlachen toen burgemeester Ryan Palmen als een derderangs acteur de vermoorde onschuld acteerde, nadat Imke Emons (BVNL) had geïnformeerd naar het beginmoment van het interpellatiedebat dat ze had aangevraagd over de jongste verwikkelingen in de Californiëdeal.

Goh, wat was ik verbouwereerd toen Isis Rozendaal werd geïnstalleerd als burgerraadslid. Na moeder Nathalie (gemeenteraadslid) en vader en zedenprediker André (burgerraadslid) is dochter Isis nu de derde volksvertegenwoordiger van de familie Rozendaal. Hoe lang zou het nog duren voordat de familie Rozendaal een raadsmeerderheid heeft verworven?

Goh, wat heb ik me gestoord aan Jacky Relouw (PvdA) die parmantig en met grote stelligheid tegensprak dat een rechterlijke uitspraak over de Californiëdeal vorige week woensdag had plaatsgevonden, terwijl dit vonnis wel degelijk op woensdag werd uitgesproken.

Goh, wat voelde ik me gekwetst door Alex Janssen toen ik hem hoorde zeggen ‘Ik heb de pet op van de mensen buiten’. Ik ben zo’n mens buiten, maar ik heb Alex verdomme nooit toestemming gegeven mijn pet op te zetten. Waar haalt hij in vredesnaam het lef vandaan?

Intermezzo – Californische gronddeal (5)

Woensdag debatteerde (klik hier) de gemeenteraad van Horst aan de Maas over het rapport over de zogeheten Californiëdeal. Wie verwacht hier op Horst-sweet-Horst een beredeneerde analyse en doorwrochte conclusies aan te treffen, kan beter nu stoppen met lezen. Ook twee dagen na de bijna vijf uur durende treurige vertoning in het gemeentehuis kan ik er nog steeds geen coherent verhaal van maken. Ik volsta voor nu met dertien citaten uit het debat en mijn commentaar daarop. Op een ander moment misschien meer, maar misschien ook niet.

1. Voorzitter Eric Brouwers na 19.02: ‘Er hebben zich vandaag wat mensen afgemeld. Dat zijn mevrouw Spreeuwenberg, meneer Thijssen en meneer Janssen.’ Niet dat ik er veel mee te maken heb, maar met de wetenschap van nu ben ik toch benieuwd wat de reden was van de afmelding van Alex Janssen (toen nog CDA, nu fractie Doen!).

2. Griffier Ruud Poels na 19.59, fluisterend tegen voorzitter Eric Brouwers: ‘Even vragen naar welk persbericht.’ En zo ging het daarna de hele avond verder: de griffier in een dubbelrol als buikspreker van de voorzitter.

3. Voorzitter Eric Brouwers na 30.13: ‘Jullie zien dat dit niet mijn beroep is, dus het kan zijn dat ik een foutje maak. Mijn steun en toeverlaat, de griffier, helpt mij op dat moment.’ Ik heb altijd respect voor iemand die zich kwetsbaar durft op te stellen. Toch had dit debat een gespreksleider met meer gezag verdiend.

4. Burgemeester Ryan Palmen na 39.32: ‘We hadden dat in samenspraak met de gemeenteraad kunnen en misschien wel moeten doen.’ Het gaat me om dat ‘misschien’. De burgemeester bleef dan wel de hele avond herhalen dat burgemeester en wethouders eerder en steviger aan de bel hadden moeten trekken, maar bleef tegelijkertijd herhalen dat dat een constatering ‘met de kennis van nu’ was. Ook dat ‘misschien’ duidt er niet op dat hij zelf héél erg overtuigd is van zijn eigen falen.

5. Gemeenteraadslid John Jenniskens (CDA) na 48.41: ‘Ik weet dat zal worden ingebracht dat Necker [het bureau dat het rapport heeft opgesteld] niet iedereen heeft kunnen spreken. Maar we weten ook dat Necker heeft aangegeven dat dit met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid hun eindconclusie niet anders had gemaakt.’ Inderdaad werd ‘ingebracht’ dat voormalig wethouder Rudy Tegels niet is geïnterviewd. Dit omdat een meerderheid van het presidium (de gezamenlijke fractievoorzitters die toezagen op het onderzoek) hem niet wilde voorzien van alle stukken. Necker mag dan beweren dat dit aan de conclusies van het rapport weinig zou hebben veranderd, het is ten enenmale onbegrijpelijk dat niet is gesproken met een van de hoofdpersonen uit dit dossier.

6. Wethouder Eric Beurskens (Essentie) na 1.50.02: ‘Het is op z’n minst niet handig dat Californië een postadres, ik zeg met nadruk géén werkplek, in dit huis had.’ In het rapport (blz. 96) staat dat directeur Burghout van Californië BV ‘enige tijd kantoor hield in het gemeentehuis’. Postadres of kantoor, wie spreekt de waarheid? Uren later kwam Imke Emons (BVNL) erop terug. Niemand reageerde. De vraag bleef hangen. Zoals zoveel bleef hangen deze avond.

7. Wethouder Eric Beurskens na 2.16.30: ‘Wat heeft u gedaan als raad?’ Enkele malen probeerde de wethouder op deze manier het balletje terug te kaatsen naar de gemeenteraad. Een zwaktebod: een overgrote raadmeerderheid heeft haar controlefunctie in dit dossier weliswaar jarenlang verwaarloosd, maar de verantwoordelijkheid voor wat er mis is gegaan ligt toch echt in de eerste plaats bij burgemeester en wethouders. Bovendien richtte de wethouder zijn vraag in dit specifieke geval aan de verkeerde partij: de VVD. Die komt namelijk, in de persoon van Yvonne Douven, de eer toe als eerste, heel luid en heel duidelijk in de gemeenteraad kenbaar te hebben gemaakt dat het zaakje stonk. Niemand die toen naar haar wilde luisteren.   

8. Wethouder Eric Beurskens na 2.29.42: ‘Ik kan u verzekeren dat dit college zijn volledige dossier, inclusief de apps, mailverkeer, alles, wat betrekking heeft op Californië ter beschikking heeft gesteld van Necker.’ Dit terwijl Necker vorige week in een besloten vergadering (klik hier) verklaarde dat het geen mail-, telefoon- en whatsappverkeer bij zijn onderzoek heeft betrokken. Waarom niet?

9. Gemeenteraadslid Joep Peeters (VVD) na 3.42.44: ‘Het college heeft naar ons idee verzuimd om adequaat te handelen, maar heeft ook nagelaten om transparant te communiceren naar de gemeenteraad en de burgers. (…) Het heeft op cruciale momenten niet opgetreden tegen mogelijke belangenverstrengeling en lijkt de signalen hierover niet op waarde geschat te hebben. Ook heeft het de verantwoordelijkheid die het heeft om de kwestie adequaat te onderzoeken niet gepakt. Wij vinden dan ook dat het college te traag, te passief en met gebrekkige transparantie heeft gehandeld. Het gebrek aan zelfreflectie en onvermogen om schoon schip te maken, zou daar eventueel ook nog aan toegevoegd kunnen worden. (…) Het college heeft voor ons dan ook tekortgeschoten in een van zijn belangrijkste taken: het waarborgen van de integriteit en het belang van de gemeenschap. (…) We dienen dan ook een motie van wantrouwen in.’ Geen speld tussen te krijgen.

10. Gemeenteraadslid Bram Hendrix (Essentie) na 3.51.16: ‘Onze motie is gericht aan de situatie.’ De gezamenlijke coalitiepartijen dienden aan het eind van de vergadering een motie van treurnis in. De motie was niet gericht aan burgemeester en wethouders of aan de gemeenteraad maar aan ‘de situatie’. Qua slappe hap zijn we wel wat gewend in Horst aan de Maas, maar dit slaat alles. Volgende keer een motie gericht aan het weer, de vogels of de sterren?

11. Gemeenteraadslid Nathalie Rozendaal (Hart voor Horst aan de Maas) na 4.19.20: ‘Heb je de moed om zonder last en ruggespraak jouw waarheid te spreken als onafhankelijk volksvertegenwoordiger, ook als alle mensen die om jou heen staan in jouw fractie iets anders willen of geloven?’ Goeie vraag. Willen degenen die die moed hebben hun vingertje opsteken?  

12. Gemeenteraadslid Peter Lalieu (VVD) na 4.28.13: ‘Wat ik wel weet, is dat dit dossier na vandaag niet dichtgaat. Vroeg of laat zal weer wat nieuws boven water komen.’ Lijkt me inderdaad zo klaar als een klontje.

13. De gemeenteraadsleden Anita Wagenaar (PvdA), Jan Wijnen (PvdA), Jacky Relouw (PvdA), Daphne Spreeuwenberg (D66-GroenLinks), Jos Gubbels (D66-Groen-Links), Maarten Voesten (D66-GroenLinks) en Bert Vrieling (D66-GroenLinks) na 4.24.44: ‘Tegen, tegen, tegen, tegen, tegen, tegen, tegen.’ Net als de beide andere coalitiefracties CDA en Essentie stemden de voltallige fracties van PvdA en D66-GroenLinks tegen de motie van wantrouwen van de oppositiefracties. Zouden ze dat ook hebben gedaan als ze geen coalitiefractie waren geweest?

Intermezzo – Californische gronddeal (3)

Woensdag behandelt de gemeenteraad van Horst aan de Maas een rapport van Bureau Necker over de omstreden gronddeal in glastuinbouwgebied Californië. U weet wel, die deal waarbij Lodewijk Burghout, de directeur van Californië BV, als privépersoon ver beneden de marktprijs grond kocht van zijn eigen werkgever. Het rapport van Necker werd op 3 juli aangeboden aan de gemeenteraadsleden, maar wordt pas woensdag openbaar gemaakt. De gemeente legde op 4 juli uit waarom: ‘Hiermee wordt voorkomen dat in het zomerreces over het rapport in de pers en sociale media al veel meningsvorming ontstaat, waar de raad(sleden)en college(leden) niet op kunnen reageren, omdat de openbare behandeling pas later plaatsvindt.’ 

Met het rapport gebeurde wat altijd gebeurt met zulke rapporten: het werd gelekt naar de pers. Gisteren citeerde De Limburger eruit. Logisch gevolg: toch meteen voortijdige meningsvorming in de sociale media en nu ook op Horst-sweet-Horst.

Eerst over die geheimhouding: waarom is het zo erg als er meningsvorming ontstaat in pers en sociale media? In het geval Californië komt alle eer toe aan pers en sociale media. Zonder hun feitenonderzoek en meningsvorming zou het nooit tot een onderzoek zijn gekomen. De gemeenteraad zou ook dankbaar moeten zijn voor reacties in pers en sociale media op het rapport. Die zouden de raad juist kunnen helpen bij zijn eigen meningsvorming. En dat raadsleden en collegeleden niet zouden kunnen reageren blijkt onzin te zijn: burgemeester Ryan Palmen veegde gisteren al zijn straatje schoon in De Limburger.

Aan de Californië-deal kleven juridische en morele aspecten. Over de juridische aspecten schrijft De Limburger: ‘Volgens het Necker-rapport is de vergunningverlening volgens de regels gegaan en hebben ambtenaren en politici niks fout gedaan.’ Journalist Rob Cox noemt dat ‘een matige conclusie’ omdat iedereen op het gemeentehuis zich in allerlei bochten wrong om vergunningen te regelen voor Burghout. Zit iets in lijkt me, maar als we voor het gemak toch even aannemen dat Necker gelijk heeft, resteren de morele aspecten.

Dat een bedrijf ver onder de prijs grond verkoopt aan zijn eigen directeur is op zich al verwerpelijk, maar wat het tot een niet te verteren zaak maakt is dat overheden, waaronder de gemeente Horst aan de Maas, indirect aandeelhouder zijn van dat bedrijf. Volgens De Limburger zegt Burghout in het rapport: ‘Sinds 2019 wist iedereen dat ik achter de plannen zat.’ Iedereen? Volgens burgemeester Palmen drong dit besef pas in mei 2021 door op het gemeentehuis. Zelfs als dit zo is, blijft de vraag waarom het gemeentebestuur ook daarna de rode loper voor Burghout bleef uitleggen en waarom het de gemeenteraad niet meteen op de hoogte bracht. Omdat het de integriteitsverdenking niet rond had, volgens burgemeester Palmen. Dat kan zo zijn, maar niets stond het gemeentebestuur in de weg om de deal in het openbaar als laakbaar te kwalificeren en om de rode loper in te ruilen voor een spijkerbed. Dit gebeurde niet. In plaats daarvan bleef het gemeentebestuur maar halfslachtig handelen en de gemeenteraad afschepen.  

Dat het morele kompas van het gemeentebestuur in elk geval in deze zaak niet functioneerde, is hoogst verontrustend. Her en der wordt de verwachting uitgesproken dat woensdag koppen gaan rollen. Die verwachting heb ik zelf niet. Zelfreinigend vermogen ontbreekt in de Horster politiek. En het is de gemeenteraad die de koppen zou moeten laten rollen, maar een grote raadsmeerderheid heeft in deze zaak vanaf het begin alles voor zoete koek geslikt. Het zou daarom ongeloofwaardig zijn als de raad nu ineens wel een hoge toon zou aanslaan.

Intermezzo – Woo-verzoek (6)

Horst aan de Maas, 15 maart 2024

 Geachte burgemeester, beste heer Palmen,

‘Ik weet het gewoon niet. U kunt het college daarover vragen, maar ik weet het gewoon niet, hoe die zaak over dat Woo-verzoek behandeld is. Ik weet het gewoon niet. Geen idee.’ Zo reageerde u dinsdag in de gemeenteraadsvergadering op vragen van mevrouw Spreeuwenberg van Perspectief. Haar vragen gingen over een Woo-verzoek van een blogger uit Horst. Hij had daarin om inzage gevraagd in de notulen van de aandeelhoudersvergaderingen van Ontwikkelbedrijf Greenport BV. (Kijk desgewenst hier even terug en ga naar 2.57.20 voor de vragen van mevrouw Spreeuwenberg en naar 3.04.27 voor uw reactie daarop.)

U heeft geen idee, u weet het gewoon niet. Kan gebeuren, overkomt iedereen wel eens. Maar weet u? Ik kan u helpen! Het gelukkige toeval wil namelijk dat ik die blogger ben. Met alle plezier praat ik u hier even bij over de behandeling van dat Woo-verzoek. Op hoofdlijnen dan, ik wil niet al teveel beslag op uw tijd leggen.

Bijna een jaar geleden, op 4 april 2023, diende ik dat Woo-verzoek om inzage in de notulen van de aandeelhoudersvergaderingen van Ontwikkelbedrijf Greenport BV in. Na enkele maanden ontving ik bericht van een van uw ambtenaren dat mijn verzoek was afgewezen. Tegen dat besluit diende ik een bezwaarschrift in. Dit kwam aan de orde in een hoorzitting van de onafhankelijke commissie voor de behandeling van bezwaarschriften en klachten. Die commissie oordeelde dat ze pas een besluit kon nemen als ze de notulen van de aandeelhoudersvergaderingen mocht inzien. Uw ambtenaren hadden daar weinig trek in. Misschien herinnert u zich nog dat ze naar uw mening vroegen en dat u toen schreef: ‘Ik heb er geen moeite mee om de notulen ter inzage te verstrekken aan de commissie. Ik herhaal hier nog maar een keer dat we überhaupt óf het verzoek van dhr. Moorman door moeten leggen naar de plek waar het hoort (het zijn niet onze notulen) of anders die notulen gewoon moeten verstrekken (…). Ik ben van mening dat we hier transparant(er) in kunnen zijn. Ik begrijp niet zo goed waarom we ons in dezen lijken op te stellen “met de instituties”.’

Uiteindelijk kreeg de commissie inzage in de notulen. Daarna kwam ze tot de conclusie dat de gemeente de notulen aan mij diende te verstrekken. Uw ambtenaren waren daar niet zo blij mee. In samenspraak met de overige aandeelhouders van Ontwikkelbedrijf Greenport BV besloten ze op 14 december – ruim acht maanden na de indiening van mijn Woo-verzoek – om een second opinion op het advies van de commissie te vragen. De uitkomst van die second opinion is mij helaas niet bekend (u ziet: ook ik heb soms geen idee). Ik heb wel het sterke vermoeden dat ook de second opinion is dat ik inzage dien te krijgen in de notulen. Drie weken geleden ontving ik namelijk van een van uw ambtenaren het volgende bericht: ‘Zowel het ontwikkelbedrijf als de aandeelhouders hebben kennis genomen van het advies van de bezwarencommissie en kunnen instemmen met de (gedeeltelijke) openbaarmaking van de notulen.’ U zult denk ik wel begrijpen dat ik sindsdien elke dag reikhalzend uitkijk naar de komst van de postbode, maar ook na drie weken heeft die mij nog altijd niet gebracht waar ik op hoop.

Zo, nu heeft u enigszins een idee en weet u in grote lijnen hoe de vlag erbij hangt. Mocht u geïnteresseerd zijn in meer gedetailleerde informatie over de behandeling van mijn Woo-verzoek dan ben ik uiteraard graag bereid u een keer verder bij te praten. Wellicht ten overvloede wijs ik u er ten slotte op dat ik op mijn weblog enkele malen over de ontwikkelingen betreffende mijn Woo-verzoek heb geschreven. Klik daarvoor hier, hier, hier, hier en hier.

Met vriendelijke groet,

Wim Moorman

Ingezonden – Merrie

Ik ontving een ingezonden carnavalsbijdrage van mijn zus:

Merrie

Een van de wijze lessen die mijn dochter in groep 1 van de onvolprezen meester Stan leerde was dat je nooit grapjes mag maken over namen van andere kinderen. Een belangrijke les voor iedereen, zou ik denken! Vorige week bleek dat onze burgemeester deze basisles voor kleuters nooit heeft geleerd! En, geloof het of niet, daar was ik blij om. Had hij die les namelijk wèl geleerd, dan was ik tijdens de presentatie van De Klos verstoken gebleven van zijn grapjes over mijn naam. Ze waren hilarisch! En ook zo origineel!

Het bedenken van zulke leuke grapjes heeft onze burgervader ongetwijfeld veel tijd gekost. Tijd die hij ook had kunnen besteden aan het beantwoorden van de vragen die ik hem stelde tijdens de raadsvergadering van 10 januari (klik hier). Waren mijn vragen misschien niet grappig genoeg?

Merrie More Man

Intermezzo – Asielzoekers (8)

De worst van Horst die burgemeester Ryan Palmen een groep van 24 bewoners van de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen voorhield, bleek uiteindelijk een dode mus, zo betoogde Marij Moorman dinsdag tijdens de gemeenteraadsvergadering. Bovendien vroeg ze zich af wat de door de burgemeester beloofde ‘warme overdracht’ van de asielzoekers aan de gemeente Landgraaf eigenlijk inhield (klik hier voor haar hele betoog).

Normaliter verziet het protocol van de raadsvergadering er niet in dat de burgemeester of wethouders reageren op iemand die gebruikmaakt van het Burgerpodium, zoals Marij. Om ondoorgrondelijke redenen was het ditmaal anders. Burgemeester Palmen was ergens aan het skiën, maar wethouder Roy Bouten (PvdA) nam wel het woord. Zij het uitsluitend over de worst en niet over de warme overdracht.

De worst die burgemeester Palmen 24 asielzoekers in december voorhield, was een langer verblijf in Horst aan de Maas. Uiteindelijk bleek het niet om asielzoekers maar om statushouders te gaan (een zeer wezenlijk verschil) en niet om een aantal van 24, maar eerst van 23, toen van 15, toen van 7 en uiteindelijk slechts van 5. Wethouder Bouten reduceerde het onjuist gebruik van de termen ‘asielzoeker’ en ‘statushouder’ tot een spraakverwarring. Dat uiteindelijk slechts vijf en niet zoals toegezegd 24 bewoners van de crisisnoodopvang in Horst aan de Maas kunnen blijven, verweet hij het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Dat had volgens hem zijn zaakjes niet op orde. Wel erkende de wethouder dat de gemeentelijke communicatie beter had gekund. (Een geluid dat al jarenlang in bijna elk dossier altijd wel weer een keer klinkt – misschien toch eens tijd om er aan te gaan werken.)

Desgevraagd (de familielijntjes zijn kort) reageert Marij (die tijdens de raadsvergadering die gelegenheid niet had): ‘Het verwijt van Roy Bouten aan het COA is terecht. Maar het was helemaal niet nodig geweest het COA vooronderzoek te laten doen. Hoe kan het dat niemand wist dat sommige gezinnen referenten (een gezinslid, een zoon of dochter of vader of moeder) in Nederland hadden? Hoe kan het dat locatiemanagers en ambtenaren dit na zo’n lange tijd met mensen gewerkt te hebben zelf niet in de gaten hadden? Er werd niet mét bewoners gesproken, er werd alleen óver bewoners gesproken. Daar zit de kern van het probleem. De bewoners waren geen mensen, maar nummers.’

En de gemeenteraad? Die deed er grotendeels het zwijgen toe. Met uitzondering van Hilde Spreeuwenberg (Perspectief). Zij constateerde dat ‘de gemeente een groot communicatieprobleem heeft’ en toonde zich ook verder uiterst kritisch over de handelwijze van het gemeentebestuur. Dit wekte dan weer de woede van Bram Hendrix (Essentie). Hij noemde het ‘kwalijk’ en ‘heel erg gemakkelijk’ dat Spreeuwenberg ‘alle schuld bij het gemeentebestuur neerlegt’. Geen woord van Hendrix over de valse hoop die het gemeentebestuur een aantal vluchtelingen heeft gegeven. Zijn uitsmijter: ‘We gaan hier allemaal politiek van maken, ik vind dat echt heel erg zonde.’ Zonde? Een gemeenteraadslid dat het zonde vindt dat een gemeenteraad politiek bedrijft, moet zichzelf misschien toch eens afvragen of hij wel op zijn plaats is in de gemeenteraad.

Intermezzo – Asielzoekers (7)

Afgelopen maandag vertrokken de overgebleven bewoners van de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen naar Landgraaf. Gisteravond maakte Marij Moorman, vanaf het prille begin als vrijwilliger betrokken bij de crisisnoodopvang, gebruik van het Burgerpodium tijdens de gemeenteraadsvergadering om haar ongenoegen over enkele zaken te uiten. Dit is wat ze zei (bekijk en beluister het ook hier en ga naar 15.30 minuten):  

Geachte gemeenteraad,

Bij de uitvoering van de crisisnoodopvang in de Kasteelse Bossen ging heel veel mis. Ik wil hier twee schrijnende missers uitlichten: de beloofde warme overdracht die helemaal niet zo warm was, en de valse belofte dat 24 niet-statushouders aan Horst gekoppeld zouden worden.

Om met laatstgenoemde misser te beginnen: op 16 december vond een gesprek plaats tussen burgemeester Palmen, drie vrijwilligers en twee bewoners. De heer Palmen zei in dit gesprek onder meer dat hij er veel waarde aan hecht als betrouwbare overheid gezien te worden. Verder zei hij dat het zeventig procent zeker was dat 25 bewoners  in Horst konden blijven wonen. Hij noemde daarbij een specifieke groep bewoners en verifieerde of de twee aanwezige bewoners tot deze groep behoorden.

Deze belofte van de burgemeester wekte onze bevreemding: het was helemaal niet logisch dat juist deze groep in Horst kon blijven.

Tijdens de raadsvergadering van 20 december liet de burgemeester weten dat er nu honderd procent zekerheid was dat inmiddels 24 asielzoekers aan Horst zouden worden gekoppeld. Latere gesprekken met burgemeester en wethouder namen onze reserves weg. Het leek toch echt waar te zijn!

Op 22 december bleken onze twijfels toch terecht. Tot onze grote schrik was het nog helemaal niet zeker dat 24 mensen mochten blijven. Erger nog: de groep mensen die door de burgemeester werd genoemd als kanshebber om in Horst te mogen blijven, bleek dat juist NIET te zijn. De groep mensen die Palmen eerder de ‘worst van Horst’ had voorgehouden, bleek JUIST de groep te zijn die zeker naar Landgraaf gaat.

Wie ging hen dat vertellen? Wie ging hen vertellen dat ze geen enkele kans maakten om in Horst te blijven, en daarmee een versnelde procedure te krijgen? Dat dat betekende dat ze tóch van school af moesten? Dat ze hun kinderen pas over anderhalf jaar zouden zien in plaats van heel binnenkort? Wie ging hen vertellen dat de stellige belofte van de burgemeester niet bleek te kloppen? De burgemeester, de wethouder of dan toch tenminste een ambtenaar? U raadt het misschien al: ik sprak eergisteren, één dag voor sluiting van de opvang, nog mensen die nog steeds niet hadden gehoord of ze in Horst konden blijven of toch naar Landgraaf moesten...

Uiteindelijk zijn gisteren zo’n vijftig mensen naar Landgraaf vertrokken. En slechts zeven van de beloofde 24 mensen zijn aan Horst gekoppeld... Waarom deed de burgemeester deze belofte eigenlijk? Waarom in godsnaam mensen blij maken met een dode mus?

De burgemeester bleef maar steeds herhalen hoe belangrijk het is dat de overheid betrouwbaar is. Maar, om een bewoner te citeren: ‘The mayor kept saying how important it is that he is reliable. But with his false promise, he showed just the opposite: he showed that he is unreliable’.

En inderdaad, de heer Palmen heeft zijn eigen punt bewezen: het is belangrijk om als overheid betrouwbaar te zijn. Ben je dat niet, dan veroorzaak je, zoals in dit geval, een hele hoop onnodige ellende bij een groep mensen die het toch al bepaald niet makkelijk heeft! Het had hem gesierd als hij dat tenminste had willen erkennen en de bewoners zijn excuses had aangeboden.

Vorige week hebben wij als vrijwilligers contact gezocht met maatschappelijk werk in Landgraaf. Samen met drie medewerkers uit Landgraaf hebben we met bewoners besproken hoe de opvang in Horst verliep en wat er in Landgraaf beter kan. We hebben besproken wat individuele bewoners kunnen en willen doen, of ze bijvoorbeeld behoefte hebben aan werkervaringsplekken of een plek om zelf te koken, etc. Dat is wat wij verstaan onder een warme overdracht.

Wij zijn benieuwd wat de heer Palmen onder een warme overdracht verstaat. En hoe de door hem beloofde warme overdracht eruit heeft gezien. Vooral ook gelet op het feit dat de medewerkers op locatie in Horst de bewoners niet kenden. Gelet op het feit dat ook geen enkele ambtenaar van de gemeente Horst aan de Maas de bewoners kende. Een locatiemanager verwoordde het heel treffend: ‘Ik ken geen namen, ik ken alleen nummers.’

Een reactie van burgemeester Palmen bleef gisteren uit: volgens plaatsvervangend voorzitter Eric Brouwers was de burgemeester aan het skiën. Wethouder Roy Bouten en diverse raadsleden reageerden wel. Daarover morgen meer.

Intermezzo – Asielzoekers (6)

Tijdens een Samenloop afgelopen dinsdag protesteerden enkele honderden inwoners van Horst aan de Maas en bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen tegen het besluit van burgemeester Ryan Palmen om de noodopvang te sluiten. De Samenloop eindigde voor het gemeentehuis, waar Kiona Derix en Marij Moorman, actief als vrijwilligers bij de noodopvang, de demonstranten toespraken. Dit is de tekst van Kiona, die ze schreef en voordroeg in het Engels. De Nederlandse vertaling daarvan (onder de tekst in het Engels) maakte Kiona speciaal voor Horst-sweet-Horst. Waarvoor dank!

First of all, I would like to thank all of you for being here tonight, for walking with us for the people currently living in Kasteelse Bossen.

When preparing this speech, I was wondering whether I should talk in ABN or in Horster dialect. However, I found out later that we were gonna be joined here tonight by some very wonderful people, residents of the shelter in Kasteelse Bossen. Therefore, I am going to talk in English, I hope that is okay for everyone.

Now, I have told the residents that they shouldn’t feel obliged to join us here tonight. In my opinion, it is not their responsibility, but ours, as citizens of Horst aan de Maas to show up for them. But then one of them said to me: “Kiona, you’re going to do a demonstration and yeah, that’s kind of our thing.” Obviously, I couldn’t really argue with that so yeah, a special thanks to the residents for being too.

So, as we all know, last Monday the mayor announced that he is going to close the shelter in Kasteelse Bossen and it appears that he is able to make this decision on his own. I think that therefore it makes most sense to address this speech to the mayor. However, as some of you may know, me and some other volunteers –  alongside two residents –  have already had a conversation with the mayor last week. Therefore, I’m not very interested in addressing my talks to the mayor anymore. I want to focus on all of you being here tonight, on all of us as people. I am a strong believer that people are capable of changing the world, when we come together in solidarity, when we show up for each other and create movements. History has proven this over and over again –  and I think that we are proving this here tonight too, even if the mayor sticks to his decision to close the shelter.

I remember that last summer, when the municipality of Horst decided to host 150 people in Kasteelse Bossen, they made it to national newspapers by announcing that Horst was going to be the best shelter in the Netherlands, that we were going to set an example for the rest of the country. Now, a couple months later, the municipality has stated that they are proud of how they fulfilled this “assignment”.

And in a way, I feel proud too. However, my sense of pride has absolutely nothing to do with the municipality or the role that they have played over the past couple of months when it comes to the shelter. I am proud of you, of us, because I believe that here, at this moment, not the municipality, but WE are setting an example for the rest of the Netherlands. Because instead of demonstrating against the arrival of refugees in our village, Horst has decided to demonstrate to keep them here. Because we don’t believe in ‘us’ or ‘them’; we have realised that there is only ‘we’. This is why we are here tonight, this is why we have created an alliance based on solidarity and empathy, and this is why so many of you have been there for the people in Kasteelse Bossen in so many different ways. As teachers, as volunteers, as organisers of activities, by collecting and handing out clothes, shoes and toys, by speaking out on social media or maybe in real life, and simply by being here tonight.

And to the residents of the Kasteelse Bossen that are here tonight – I am very grateful to have met all of you. As always, I feel humbled by your incredible resilience and strength. And I know that you really want to give back to this community, to Horst and to the Netherlands and that it is difficult to do so in your position. But I want you to know that you have already given back so much more than you are probably aware of.

Now, I would really like to end my talk with a very, very, loud applause. Applaud for yourself, for the people standing next to you, and most of all for the wonderful people currently living in Kasteelse Bossen. Loud enough so that everyone inside – the mayor, the city council, all of them can hear us.

Kiona Derix

***

Vertaling in het Nederlands:

Ten eerste wil ik jullie allemaal bedanken voor jullie aanwezigheid, en voor het feit dat jullie mee zijn gelopen voor de mensen die momenteel in de Kasteelse Bossen wonen.

Terwijl ik deze speech aan het voorbereiden was vroeg ik me af of ik zou gaan spreken in ABN of in het Hôrster dialect. Ik ontdekte pas later dat we vanavond vergezeld zouden worden door hele lieve mensen, namelijk de bewoners van de noodopvang zelf. Daarom zal ik vanavond in het Engels spreken, ik hoop dat dat geen probleem is.

Ik heb tegen de bewoners van de noodopvang gezegd dat ze zich absoluut niet verplicht moeten voelen om zich aan te sluiten bij onze actie. Ik geloof namelijk dat het niet hun verantwoordelijkheid is, maar die van ons – als inwoners van Horst aan de Maas – om voor hen op te komen. Maar toen zei één van de bewoners tegen mij: ‘Kiona, jullie organiseren een demonstratie, en dat is zeg maar ons ding.’ Daar kon ik natuurlijk weinig tegenin brengen, dus bij dezen een speciaal woord van dank aan alle bewoners die hier vanavond zijn.

Zoals we allemaal weten heeft de burgemeester vorige week maandag bekendgemaakt dat hij de noodopvang gaat sluiten. Daarbij is gebleken dat hij de bevoegdheid heeft om deze beslissing in zijn eentje te nemen. Het zou daarom logisch zijn om mijn speech tot de burgemeester te richten. Maar zoals sommigen van jullie weten zijn we vorige week al in gesprek geweest met de burgemeester. Om die reden voel ik niet langer de behoefte om me tot de burgemeester te richten. Liever focus ik me op iedereen die hier vanavond is, en op ons als mensen. Ik geloof namelijk heilig dat mensen in staat zijn om de wereld te veranderen wanneer we samenkomen in solidariteit en wanneer we opkomen voor elkaar. Mensen hebben dit in de loop van de geschiedenis al tal van keren bewezen, en ik denk dat we dat hier vanavond ook bewijzen. Zelfs als de burgemeester uiteindelijk zal besluiten om bij zijn beslissing te blijven.

Ik weet nog dat de gemeente Horst aan de Maas deze zomer de nationale krantenkoppen haalde toen besloten werd om 150 mensen op te vangen in de Kasteelse Bossen. De gemeente zou namelijk zorgen voor de beste opvang van Nederland, en zo zou Horst een voorbeeld worden voor de rest van het land. Nu, een paar maanden later, heeft de gemeente laten weten trots te zijn op hoe deze ‘opdracht’ is vervuld.

En ik ben ook trots. Maar mijn gevoel van trots heeft niets te maken met de gemeente, of met de rol die de gemeente heeft gespeeld als het gaat om de noodopvang. Ik ben trots op jullie, op ons, omdat ik geloof dat niet de gemeente, maar WIJ het voorbeeld hebben gezet voor de rest van Nederland. Omdat wij hebben besloten vóór vluchtelingen te demonstreren, in plaats van tegen. Omdat wij niet geloven in ‘jij’ of ‘ik’, maar in ‘wij’. Dat is waarom we hier vanavond zijn en waarom we zijn samengekomen in solidariteit en empathie. Dat is ook waarom zo velen van jullie er op zoveel verschillende manieren zijn geweest voor de bewoners van de noodopvang. Als leerkrachten, als vrijwilligers, als organisatoren van activiteiten, als inzamelaars van jassen, schoenen en speelgoed, door jullie uit te spreken – zowel via social media als in het echte leven – en gewoonweg door hier vanavond te zijn.

En aan de bewoners van de noodopvang die hier staan vanavond: ik ben dankbaar dat ik jullie allemaal heb mogen ontmoeten en ik ben diep onder de indruk van jullie veerkracht. Ik weet dat jullie niets liever willen dan teruggeven aan deze gemeenschap, aan Horst, aan Nederland, en dat dat moeilijk is gezien jullie positie. Maar geloof mij: jullie hebben ons al zoveel meer gegeven dan jullie je waarschijnlijk realiseren.

Ik wil mijn speech graag eindigen met een daverend applaus. Applaudisseer voor jezelf, voor de mensen die naast je staan en bovenal voor de lieve bewoners van de noodopvang. En laat het applaus vooral zo luid zijn dat iedereen ons binnen in de raadzaal kan horen.

Kiona Derix

Intermezzo - Asielzoekers (5)

Tijdens een Samenloop afgelopen dinsdag protesteerden enkele honderden inwoners van Horst aan de Maas en bewoners van de noodopvanglocatie voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen tegen het besluit van burgemeester Ryan Palmen om de noodopvang te sluiten. De Samenloop eindigde voor het gemeentehuis, waar Kiona Derix en Marij Moorman, actief als vrijwilligers bij de noodopvang, de demonstranten toespraken. Dit is de tekst van de toespraak van Marij. De tekst van Kiona volgt morgen. 

Van ons mogen ze blijven

‘Stop gesleep met vluchtelingenkinderen’, was de dringende oproep van Unicef in de zomer van dit jaar. Ondanks deze dringende oproep heeft burgemeester Ryan Palmen besloten de crisisnoodopvang in Horst te sluiten. Het directe gevolg van dit besluit is dat 97 mensen, onder wie 35 kinderen, naar alweer de volgende noodopvangplek worden gesleept. Een opvangplek in Landgraaf met dezelfde slechte omstandigheden. Een opvangplek voor drie maanden (verlenging is niet mogelijk).

Een slechte zaak, vinden wij. Vorige week hebben we een gesprek met de burgemeester gehad. Hij kon ons niet overtuigen van de noodzaak om tot sluiting over te gaan. Daarom staan we vandaag hier. We zijn hier om de gemeenteraad, die nu in vergadering bijeen is, op te roepen druk uit te oefenen op burgemeester Palmen. Zodat hij zijn beslissing terugdraait. Want alsjeblieft: laat de opvang open!

Het lijkt tegenstrijdig: de omstandigheden zijn ronduit slecht (hoe zou jij het vinden als je ‘s nachts met je kleuter in de vrieskou of in de modder een heel eind moest lopen om naar de wc te kunnen gaan?). Maar hoe slecht de omstandigheden ook zijn, toch vinden we het belangrijk om de opvang open te houden. Dit is waarom:

• de bewoners zijn nu net een beetje gewend
• de kinderen kunnen eindelijk naar school
• er worden activiteiten georganiseerd
• er is eindelijk een speelruimte ingericht voor de kinderen

Kortom: de opvang begint te lopen. En geloof me, dat had veel voeten in de aarde.

In Landgraaf moet dit allemaal weer opnieuw opgezet worden. En dat zal daar, net als hier, heel veel voeten in de aarde hebben. Verhuizing naar Landgraaf betekent dat bewoners voor de vijfde of zesde keer in een jaar tijd moeten wennen aan een nieuwe omgeving. Verhuizing betekent dat kinderen uit hun vertrouwde omgeving worden gehaald. Als je kinderen uit hun vertrouwde omgeving haalt is dat slecht voor hun ontwikkeling. En het is slecht voor hun gevoel van veiligheid.

Voor de duidelijkheid: we hebben het hier over kinderen die al heel veel hebben meegemaakt. Onder wie kinderen die nooit eerder naar school konden gaan, kinderen die een ouder verloren, kinderen die oorlogsgruwelen van dichtbij hebben meegemaakt. Verhuizen, rondgesleept worden, is schadelijk. Schadelijk voor het welzijn van de kinderen, schadelijk voor hun gezondheid en voor hun ontwikkeling. Zoals het ook schadelijk is voor de volwassenen.

In de afgelopen anderhalve maand zijn zestig bewoners vanuit de noodopvang verhuisd naar een betere plek, meestal een azc. Waarom kan de noodopvang in de Kasteelse Bossen niet open blijven tot de overige 97 bewoners ook een betere plek hebben gevonden? Alles wijst er namelijk op dat dat niet heel lang zal gaan duren.  En bovendien: buurtbewoners, vrijwilligers, docenten, bewoners en, zoals we de afgelopen dagen hebben gemerkt, vele inwoners van Horst willen dat de noodopvang open blijft!

We begrijpen de beslissing van de burgemeester daarom niet. Hij zei zelf nota bene een paar maanden geleden nog dat hij niet wilde meewerken aan het rondpompen van asielzoekers. Waarom doet hij dat nu dan toch?

In de raadsvergadering van 27 september hebben bijna alle partijen zich positief uitgesproken over de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas. We hopen dan ook dat de raad voldoende druk op Ryan Palmen zet zodat hij terugkomt op zijn beslissing. Want: van ons mogen ze blijven!

Marij Moorman

Intermezzo – Asielzoekers (4)

Op 13 december besloot burgemeester Ryan Palmen de crisisnoodopvang voor asielzoekers in de Kasteelse Bossen in Horst te sluiten. Gisteravond riepen 23 van de 25 aanwezige gemeenteraadsleden van Horst aan de Maas de burgemeester op zijn besluit te heroverwegen en de noodopvang tot 1 juli open te laten blijven.  

De burgemeester lapte de oproep van een overgrote raadsmeerderheid aan zijn laars en besloot dat de crisisnoodopvang per 8 januari moet verdwijnen.

Sinds gisteravond ben ik voorstander van gekozen burgemeesters. 

Ingezonden – Asielzoekers (3)

Veel Horstenaren zijn ontstemd over het besluit van burgemeester Ryan Palmen om het verblijf van asielzoekers in de crisisnoodopvang in de Kasteelse Bossen in Horst niet te verlengen. Zo ook mijn zus Marij, die vanaf het begin als vrijwilliger intensief betrokken is bij de opvang. Van haar ontving ik de volgende ingezonden bijdrage:

Asielzoekers

Ruim vijf maanden geleden was ik blij verrast toen Horst aan de Maas zijn verantwoordelijkheid nam door asielzoekers op te vangen. Binnenkort komt er een eind aan deze opvang. Burgemeester Ryan Palmen vindt dat hij ruim heeft voldaan aan de opdracht die door de minister is gesteld. De opdracht zal iets zijn geweest als: ‘Vang gedurende drie maanden 150 asielzoekers op en zorg voor bed, bad en brood.’ De opdracht is uitgevoerd en daar is de burgemeester trots op.

Maar, hoe trots mag je als burgemeester zijn als je selecteert bij de poort?
Als je een kamp runt waar bewoners zich buiten in de vrieskou moeten scheren en hun tanden poetsen?
Als bewoners hun handen niet kunnen wassen omdat de zeep bevroren is?
Als bewoners soms met wel zes man moeten slapen in één container?
Als het drie maanden duurt voordat je onderwijs voor de kinderen hebt geregeld?
Als het vier maanden duurt voordat je zelf activiteiten organiseert?
Als het vier maanden duurt voordat je speelgoed en een speelruimte hebt geregeld?
Als je de suiker op rantsoen stelt omdat er anders teveel suiker wordt genuttigd?
Als bewoners door weer en wind naar douche en toilet moeten, zelfs als ze ziek zijn?
Als je na vijf maanden nog geen Nederlandse les hebt weten te organiseren voor de volwassen bewoners?

Hoe schrijnend is het dan dat bewoners vinden dat ze nederig moeten zijn?

Maar misschien is het wel het meest schrijnend dat het ondanks alles toch beter is dat de bewoners hier blijven en niet naar het zoveelste kamp moeten verhuizen. Want ondanks alles begint het hier nu eindelijk een beetje te lopen. De kinderen gaan eindelijk naar school, er is eindelijk een speelruimte, er worden eindelijk activiteiten georganiseerd. Maar dadelijk in Landgraaf begint alles weer bij nul. Weer een koud en modderig evenemententerrein, weer wachten op alles en weer niks mogen doen.

Laat de mensen die momenteel nog in het kamp wonen in godsnaam hier blijven tot er plaats voor ze is op een betere plek  Doe het ze niet aan om weer te moeten verhuizen in de wetenschap dat ze na amper drie maanden opnieuw moeten verkassen. De boosheid, verslagenheid en gelatenheid waren groot afgelopen maandag toen het nieuws bekend werd gemaakt aan de bewoners. Aan de Arabisch en Turks sprekende bewoners welteverstaan. Of de grote groep Eritrese bewoners inmiddels weet dat ze moet verhuizen is niet bekend. Voor hen was in het kader van de soepele overgang naar de gemeente Landgraaf geen tolk geregeld…

Marij Moorman

Intermezzo – Asielzoekers (2)

Ongelooflijk, onbegrijpelijk, onverantwoordelijk, beschamend, kwalijk. Andere kwalificaties kan ik niet bedenken voor het gisteren openbaar geworden besluit van burgemeester Ryan Palmen om de asielzoekers uit de crisisnoodopvanglocatie in de Kasteelse Bossen in Horst te laten verhuizen naar Megaland in Landgraaf.

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan’, is de enige motivatie die de burgemeester tot dusverre heeft gegeven voor zijn besluit. Alsof het om een administratieve handeling gaat. Maar het gaat niet om een administratieve handeling, het gaat om mensen. Veelal getraumatiseerde mensen die van hot naar haar zijn gesleept (sommigen al vijf keer), in Horst zijn beland, nu drie maanden naar Landgraaf gaan en vervolgens weer verder worden versleept. Alsof het dingen zijn.

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Ja? Echt? Is het dan geen opdracht voor ieder mens om goed te zorgen voor medemensen in nood? Om empathie, mededogen en barmhartigheid te tonen? Wie is er in godsnaam gebaat bij dat voortdurende gesleep?  

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Is het, zeker voor een Gezondste Regio-gemeente, dan geen opdracht om mensen zich hier thuis te laten voelen, hen kansen te bieden, hen te koesteren als deelnemers aan de samenleving van Horst aan de Maas, hen te laten blijken dat we zitten te springen om hun bijdrage aan de maatschappij?

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Hoe leg je dan aan de kinderen uit de crisisnoodopvang die na drie maanden wachten eindelijk kregen waar ze recht op hadden, namelijk volwaardig onderwijs, uit dat daar nu weer een einde aan komt en dat het nog maar de vraag is of en wanneer ze dat in Landgraaf gaan krijgen?

‘We hebben ruim aan de opdracht voldaan.’ Is het dan zo erg om meer te doen? Horst aan de Maas barst toch van de ambities? Waarom dan niet ook in dit opzicht een voorbeeld voor de rest van Nederland willen zijn? Waarom niet laten zien dat het anders kan? Waarom geen draagvlak creëren? Waarom niet tonen dat je niet aan de kant gaat voor die luidruchtige minderheid van notoire vreemdelingenhaters op Facebook?

De burgemeester heeft de bevoegdheid in z’n eentje zo’n verstrekkende beslissing te nemen. Toch had je mogen verwachten dat hij de stem van de gemeenteraad zwaar had laten meewegen in zijn besluit. Die gemeenteraad sprak zich op 27 september heel luid, heel duidelijk en in heel grote meerderheid uit vóór steun aan de opvang van asielzoekers in Horst aan de Maas (klik hier). Het valt te prijzen dat raadsleden van verschillende partijen op sociale media inmiddels hun afkeuring hebben uitgesproken over het besluit van gisteren van de burgemeester. Maar of er nog iets aan valt te veranderen? Of de gemeenteraad consequenties verbindt aan het besluit van de burgemeester?

Intermezzo – Californische gronddeal (1)

NRC Handelsblad onthulde op 14 november dat Grondexploitatiemaatschappij Californië in 2019 en 2020 grote stroken grond in het gebied Californië onderhands en tegen een zeer lage prijs heeft verkocht aan haar eigen directeur, Lodewijk Burghout. Via zijn eigen bedrijf voor zonne-energie liet Burghout er vervolgens twee zonneparken aanleggen.

De gemeente Horst aan de Maas is betrokkene in deze zaak omdat ze indirect aandeelhouder van Grondexploitatiemaatschappij Californië is. Afgelopen dinsdag vergaderde (klik hier en ga naar 1.46.07) de gemeenteraad over deze gronddeal (langzamerhand komt een top 5 van omstreden Horster gronddeals in zicht). Ruim een jaar eerder, op 21 september 2021, sprak de gemeenteraad ook al over deze zonneparken in Californië (klik hier en ga naar 1.14.10). Uiterst luid en uiterst duidelijk hekelde Yvonne Douven (VVD) toen de dubbelrol van Burghout. Haar woorden waren aan dovemans oren gericht: de coalitiepartijen CDA, Essentie, D66+GroenLinks en PvdA zagen geen vuiltje aan de lucht.

Het berouw komt na de zonde. Dinsdag moesten de coalitiepartijen hun ongelijk erkennen. Helemaal van harte ging dat niet. Jan Wijnen (Pvda): ‘Achteraf neem je altijd de beste beslissingen.’ Klopt. Alleen gaat die vlieger niet op als je indringend bent gewaarschuwd toen je de verkeerde beslissing dreigde te nemen. John Jenniskens (CDA): ‘Wij zijn altijd geïnteresseerd in de feiten, in de waarheid.’ Mooi. Maar als interesse in de feiten niet leidt tot handelen naar de feiten, schiet je er nog niks mee op. Yvonne Douven sloeg de spijker op z’n kop: ‘We hebben altijd de mond vol over samenwerken, transparantie, vernieuwend besturen. Dat merken we totaal niet. Wij waren op de hoogte, we hebben jullie daar destijds in meegenomen. Wat nu gebeurt is mosterd na de maaltijd.’

Merkwaardig was dat dinsdag veel onbesproken bleef. Interessant is bijvoorbeeld de vraag waarom pas een artikel in NRC Handelsblad de alarmbellen deed rinkelen, terwijl het merendeel van de feiten al langere tijd genoegzaam bekend was. Ook zeilde burgemeester Ryan Palmen (die verantwoordelijk wethouder Eric Beurskens verving) vakkundig heen om vragen naar de betrokkenheid van voormalige bestuurders uit Horst aan de Maas bij dit dossier. Evenmin kwam aan de orde of het onderhand niet eens hoog tijd is voor een fundamenteel debat over de positie van de gemeente in allerlei regionale samenwerkingsverbanden en over de democratische controle daarop.

Hoe dan ook werd dinsdag opnieuw pijnlijk duidelijk dat de gemeenteraad zijn rol als controleur van het college van burgemeester en wethouders niet naar behoren vervult. Te vaak fungeren de coalitiepartijen als slippendragers van het gemeentebestuur. Gefundeerde kritiek wordt niet of onvoldoende ter harte genomen. Oppositiepartijen worden te gemakkelijk weggezet als zeurpieten, als querulanten. Maar luidt een aloud Horster gezegde niet Dwársliggers hálden ut spoar raecht?

Intermezzo – Coming Out Day

Als enige Limburgse gemeente hees Horst aan de Maas vorig jaar op Coming Out Day (11 oktober) niet de regenboogvlag (klik hier). Burgerraadslid Johan van Helden (Perspectief) hield tijdens de raadsvergadering van afgelopen dinsdag een vurig pleidooi de regenboogvlag dit jaar wel te hijsen (klik hier en ga naar 2.02.20). Burgemeester Ryan Palmen toonde zich bijzonder not amused:

‘Het raakt me wanneer dit soort stommigheden over een vlag hijsen tot een symbool worden gemaakt. Deze gemeente wil niet één dag per jaar, maar 365 dagen per jaar laten zien dat in Horst aan de Maas iedereen gelijkwaardig mee kan doen. Ik schaam me ervoor dat er andere gemeenten zijn waar niet 365 dagen per jaar een regenbooguiting zoals in Horst aan de Maas te zien is. Dus, nee, het college is niet voornemens de vlag te hijsen omdat het regenboogpad op het Lambertusplein kracht genoeg heeft die moet gelden op alle dagen.’

Waarop Johan van Helden voorstelde 365 dagen per jaar de vlag te hijsen bij het regenboogpad op het Lambertusplein. Waarop de burgemeester de vergadering sloot omdat hij geen vraag had gehoord in de reactie van Van Helden. Waarop de burgemeester, nadat hij de vergadering had gesloten, zei: ‘Meneer Van Helden, maakt u zich geen zorgen, wij zullen stilstaan bij Coming Out Day, met of zonder vlag.’

Wat hiervan te denken? Dat het ook in 2022 nog steeds nodig is te benadrukken dat iedereen zichzelf moet kunnen zijn, is triest. Daarover zullen Johan van Helden en de burgemeester het eens zijn. Waarom het de burgemeester zo raakte dat Van Helden het regenboogpad op het Lambertusplein niet genoeg vindt, is me een raadsel. 

Ik neem aan dat de burgemeester ook 365 dagen per jaar tegen eenzaamheid, tegen roken, tegen zwerfafval en tegen ouderenmishandeling is. Toch heb ik hem nooit bezwaren horen uiten tegen de Week van de Eenzaamheid, Stoptober, World Cleanup Day of de Dag tegen de Ouderenmishandeling. En het hijsen van de vlag mag de burgemeester dan een stommigheid vinden omdat het tot een symbool wordt gemaakt, maar is het regenboogpad van niks naar nergens op het Lambertusplein dan géén symbool?

Maar goed, het staat de burgemeester, en met hem het hele gemeentebestuur, natuurlijk vrij het hijsen van de regenboogvlag op Coming Out Day af te wijzen. Ernstiger, een burgemeester onwaardig zelfs, is hoe hij Johan van Helden wegzette. Waarom reageerde hij niet op het voorstel van Van Helden om de regenboogvlag 365 dagen per jaar te hijsen bij het pad op het Lambertusplein? Omdat, zou je kunnen zeggen, het protocol in dit geval voorschrijft dat (burger)raadsleden alleen vragen mogen stellen en niet hun mening mogen uiten. Maar hoe elegant zou het niet zijn geweest als de burgemeester het had kunnen opbrengen om te zeggen ‘Geachte heer Van Helden, als u uw voorstel in de vorm van een vraag giet, zal ik er netjes op reageren’? En waarom voegde hij Van Helden pas na het sluiten van de vergadering toe dat de gemeente aandacht zal schenken aan Coming Out Day, Van Helden daarmee de kans op een reactie ontnemend?

Intermezzo – Noodopvang (2)

Heeft Ryan Palmen z’n langste tijd als burgemeester van Horst aan de Maas gehad? Die vraag rijst als vanzelf als je twee artikelen van vandaag in De Limburger naast elkaar legt. Beide artikelen gaan over de noodopvang van asielzoekers. Het eerste gaat specifiek over de tijdelijke noodopvang van asielzoekers in de Kasteelse Bossen (klik ook hier) en de opvattingen van onze burgemeester daarover. Verslaggever Leon Janssen schrijft:

‘Burgemeester Ryan Palmen stelt als voorwaarde dat daar alleen gezinnen gehuisvest worden. Hij accepteert niet dat er kansloze, alleenstaande asielzoekers naar Horst komen. Die zouden direct teruggestuurd moeten worden naar het land van herkomst zegt hij. “Ik ga niet meewerken aan het rondpompen van kansloze alleenstaande asielzoekers zoals nu in het hele land gebeurt”, aldus Palmen.’

In reactie hierop zegt woordvoerder Henk Jan Kamerbeek van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in het tweede artikel:

‘Een burgemeester mag bepaalde groepen asielzoekers helemaal niet weigeren. Hij is zelfs strafbaar als hij ons vraagt alleen gezinnen te sturen, want dan discrimineert hij.’

Er zijn denk ik drie opties: de burgemeester wordt ontslagen wegens discriminatie, de burgemeester bindt in of het COA bindt in. De rechtlijnigheid van zowel de burgemeester als het COA kennende, lijkt de eerste optie (ontslag) me de meest waarschijnlijke.

Wat hier verder van te denken?
1. Elke asielzoeker in Nederland heeft recht op een zorgvuldige procedure.
2. De burgemeester suggereert dat hij zonder voorafgaande zorgvuldige procedure op voorhand kan bepalen of iemand een kansloze asielzoeker is.  
3. Het behoort niet tot het takenpakket van een burgemeester of een gemeente maar van het COA om te bepalen welke asielzoekers al dan niet recht hebben op een verblijf in Nederland.
4. Het uitsluiten van door de burgemeester tot ‘kansloos’ bestempelde alleenstaande asielzoekers is inderdaad discriminatie dunkt me.
5. Door zijn weigering de door hemzelf tot ‘kansloos’ bestempelde alleenstaande asielzoekers op te vangen, zadelt de burgemeester automatisch anderen op met deze verantwoordelijkheid.
6. Niet uit te sluiten valt dat de burgemeester hoopt door zijn opstelling het draagvlak voor de opvang van niet-kansloze asielzoekers (al dan niet alleenstaand) te vergroten.
7. Evenmin valt uit te sluiten dat de burgemeester door zijn opstelling juist bijdraagt aan het versterken van de negatieve beeldvorming over asielzoekers.

N.B.
De burgemeester zegt in het artikel ook: ‘We zullen op een zo humaan mogelijke manier mensen opvangen.’ Op een zo humaan mogelijke manier? Waarom niet ‘We zullen mensen goed opvangen’?