Actualisatie – Buitendingen

Alweer bijna twee maanden geleden publiceerde ik een Top 5 van Horster buitendingen: baldadigheden die elk kind voor z’n twaalfde dient te begaan.

Zo subjectief als de pest natuurlijk. Maar als al die duizenden lezers van Horst-sweet-Horst mij hun eigen top 5 zouden mailen, zou dat leiden tot een meer objectieve Top 5 van Buitendingen die elk Horster kind voor z’n twaalfde moet hebben gedaan. Zouden ouders iets mee kunnen, zouden scholen iets mee kunnen, zouden kinderen iets mee kunnen: ‘Mooi rapport Cyenna, alleen Buitendingen, daar moet je aan blijven werken.’ ‘Dylan, een 9 voor Buitendingen! Nu zorgen dat je ook voor andere vakken een voldoende krijgt.’

Ik riep iedereen op mij te voeden met top 5’en. Maar ik ken mijn pappenheimers, dus veel vertrouwen in een vloed aan reacties had ik niet. Net zo laat was het. Ja, drie heren wreven me m’n schijtlaarzigheid nog maar eens in, maar zelf een top 5 samenstellen was hen blijkbaar teveel gevraagd. Terwijl de mogelijkheden op dit gebied toch bijkans onuitputtelijk zijn. Ik noem bijvoorbeeld nog: ’s nachts de kerktoren beklimmen, beursje trekken, met schuttingwoorden reageren op Horst-sweet-Horststukjes en verkiezingsposters creatief met pen dan wel viltstift bewerken.

Kreeg ik dan helemaal niets? Toch wel! Een prachtige reactie van een trouwe lezeres, die de pijn van het ontbreken van andere reacties aanmerkelijk verzacht:

‘Aan het einde van de Meterikseweg woonde (en woont) familie, en daar kwam ik omstreeks 1970 wel eens om in de buurt rond te struinen of een potje te ballen. Zo kwam ik ook bij de Kabroeksebeek terecht.

In die tijd zaten er waterratten aan die beek (nu nog wel misschien) en wij hadden ons de schone taak toegedicht om daar wat aan te doen. Met zelfgemaakte wapens en munitie gingen we op pad naar de beek. Ons vlot was een afgezaagd, omgekeerd autodak dat op de beekoever lag. Er lagen meer autodaken op de beekkant, gezekerd door een ketting. De jongens uit de buurt hadden deze verzameld vanaf een autosloperij uit de buurt en waren er erg zuinig op. Als wapen tegen de waterratten hadden we een witte pijp van een ruime halve meter schat ik, van het type waar je thuis je stroomdraden door hebt lopen, maar toen fungerend als blaaspijp.

De munitie bestond uit een spijker, verwerkt in een kurk (of zoiets, dat van die kurk weet ik niet meer zeker, dat van die spijker wel) en dat ging dan in de blaaspijp. Ons moordwapen was klaar. Na de wijze lessen van de hoofdjachtopziener (alleen maar schieten als je een rat ziet en anders niet, want daarvoor is de munitie te kostbaar) gingen we met het vlot de beek op en af, onderwijl de waterkant afspeurend.

Ik herinner mij dat het een spannend tochtje was, maar we hebben geen rat gezien en dus, brave helden die we waren, ook geen kruit verschoten. En eigenlijk was ik ook wel een beetje opgelucht. Ook al hadden de waterratten een slechte naam, het waren ook dieren ...’

12-minners van Horst aan de Maas: de Kabroeksebeek is er nog steeds, waterratten zijn er nog steeds, tufbuizen zijn er nog steeds en ook vlotten zijn er nog steeds. Dus wat let jullie?

12-plussers van Horst aan de Maas: moge deze reactie jullie inspireren alsnog jullie top 5 van Horster buitendingen in te zenden, zodat we over een tijdje een heuse canon (klinkt wat gewichtiger dan top 5) hebben van buitendingen die elk Horster kind voor z’n twaalfde gedaan moet hebben.

Actualisatie – Tufbuis

Wekelijks verblijd ik u met drie of vier stukjes, dan vraag ik u bij hoge uitzondering eens een keer een tegenprestatie en wat gebeurt er? U geeft niet thuis!Terug naar 23 januari. Naar aanleiding van een column van Ewoud Sanders in NRC Handelsblad schreef ik toen over de tufbuis. U herinnert het zich ongetwijfeld: zo’n pvc-buis waarmee je papieren pijltjes weg kunt schieten. Diezelfde buis waarover we toen hadden afgesproken dat u Ewoud en mij de Horster benaming zou mailen. Nu weet ik niet hoe het met Ewoud is, maar bij mij zijn precies nul (0) reacties binnengekomen. In de tussentijd heeft Ewoud wel een nieuw stukje over de buis gepubliceerd, waarin hij naar aanleiding van lezersreacties tot de conclusie komt dat tufbuis feitelijk een tamelijk zeldzame benaming is. Meer algemeen lijken schietbuis en blaaspijp, maar er zijn ook Friese varianten als floeperbuis, pielkebuis, pielkebuus en pielkjebuis. In Den Briel hebben ze het over een pijle(n)buis of pijlebuisie; in Brabant over klakkebuis en klakkebus. En in Horst? Dat weten we dus niet. En dat is uw schuld. Horst blijft voorlopig een witte vlek op de tufbuisbenamingenkaart. ‘Waar maak je je druk om, dit zinkt toch in het niet bij wat in Japan is gebeurd?’, zult u zeggen. Helemaal mee eens, je moet alles in proporties blijven zien. Maar toch, weet u wel wat het niet op de proppen komen met Horster benamingen voor de tufbuis kan betekenen voor het aanzien van Horst in den lande? Om met Thijs Coppus te spreken: ik voorzie dat Horst op PVV-wijze wordt verguisd.De fractievoorzitter van de SP in Provinciale Staten publiceerde vorige week zondag op z’n website (en twee dagen later in De Volkskrant) een artikel waarin hij z’n ongenoegen uitspreekt over de manier waarop de rest van Nederland tegen Limburg aankijkt. Een citaat: ‘Voor een groot deel van de goegemeente zijn de 92.488 Limburgers die op 2 maart PVV stemden simpelweg “tuig”. En voor het gemak worden alle andere Limburgers als onderdeel van het “probleem” beschouwd. Dit is precies de manier waarop Wilders met de islam omgaat. Een paar mensen verpesten het voor de groep, daarom wordt de hele groep beschimpt.’ Dat moeten we natuurlijk niet hebben. Toch gaan we ongetwijfeld hetzelfde beleven als u maar blijft volharden in uw weigering Horster benamingen voor de tufbuis prijs te geven. Ik geef u op een briefje dat Thijs zich dan over enige tijd genoodzaakt ziet tot een nieuw opiniestuk in De Volkskrant: ‘Voor een groot deel van de goegemeente zijn de 68 Horstenaren die het stukje over de tufbuis lazen en vervolgens niet reageerden op de oproep Horster benamingen voor de tufbuis aan te dragen, simpelweg “tuig”. En voor het gemak worden alle andere Horstenaren als onderdeel van het “probleem” beschouwd. Dit is precies de manier waarop Wilders met de islam omgaat. Een paar mensen verpesten het voor de groep, daarom wordt de hele groep beschimpt.’Willen we dat? Dacht het niet, nee. Dus laat die Horster benamingen voor de tufbuis nu maar gauw binnenstromen.

Klein mysterie 225 – Tufbuis

Popelend om ‘m op Horst-sweet-Horst de grond in te kunnen boren, zit ik al maanden te wachten op de voltooiing van de Nieuwe Muur van Stroucx. Maar het lijkt er verdacht veel op dat de verantwoordelijke(n) geen zin heeft (hebben) op deze plek aan de schandpaal te worden genageld. Hoe valt anders te verklaren dat na een veelbelovend begin waarop Anton Pieck trots zou zijn, het mes in het varken is blijven steken? Of anders gezegd: de tufbuizen in de pijlers. Of nog anders gezegd: de blaaspijpen in de pijlers. Tufbuizen? Blaaspijpen?
Terug naar het begin van de jaren zeventig. Ik was een jaar of zes, zeven en woonde in het Sjemdörp. Heile Welt. Je had er meisjes en jongens. Meisjes speelden met poppen (vermoed ik). Bij de jongens was het wat ingewikkelder. Jongens voetbalden of jongens speelden soldaatje. Twee gescheiden werelden, John S. is de enige van wie ik me kan herinneren dat hij op beide fronten actief was. De soldaatjes waren altijd in de weer met zo’n gelige pvc-buizen, waarschijnlijk buitgemaakt bij een onverhoedse aanval op een bouwplaats. De buizen gebruikten ze om van leesmaptijdschriftenpapier gemaakte pijlen mee af te schieten. Op ons, argeloze voetballers. Meestal vormden die beschietingen de opmaat tot een bestorming van ons trapveldje, nadat eerst de strijdkreet Attacke had weerklonken. En dan brak de hel los. En rende ik, pacifist (of schijterd?) in de dop, zo hard als ik kon naar huis.
Hoe ik hier op kom? Niet door die buizen in de Nieuwe Muur van Stroucx. Wel door een (voor niet-abonnees helaas nog niet digitaal verschenen) column van Ewoud Sanders in NRC Handelsblad van 17 januari. Daarin heeft hij het over die pvc-buizen waarmee je pijltjes (en ook wittebesjes en erwten) weg kan blazen. Volgens een lezer die hem hierop wees, werd zo’n buis eind jaren zestig, begin jaren zeventig in Baarn en omgeving een tufbuis genoemd. In Capelle aan de IJssel, waar Sanders opgroeide, hadden ze het over een blaaspijp. Sanders wil nu weten ‘waar, in welke streken, het woord tufbuis(je) nog meer werd gebruikt en of er nog andere woorden bestaan voor deze blaaspijp en voor het “pijltje schieten”.’ Heren soldaatjes, ja ook jullie uit het Kroëtdörp en uit weet ik veel waar nog meer, hoe noemden jullie die buizen? Pvc-buizen (‘pvc-buuze’)? Blaaspijpen (‘bloaspiepe’)? Tufbuizen (‘tufbuuze’)? Schietbuizen (‘scheetbuuze’)? Hadden ze überhaupt een naam? Laat het me weten en ik ben bereid jullie je oorlogsmisdaden van veertig jaar geleden te vergeven. Mochten jullie de witte vlag nog altijd niet hebben gehesen, dan wens ik – eens een pacifist, altijd een pacifist – buiten het strijdgewoel te blijven en kunnen jullie Ewoud beter rechtstreeks mailen: post@ewoudsanders.nl