Intermezzo – Briefje

Briefjesopraper zijn is doorgaans geen bijzonder aantrekkelijk bestaan. Neem alleen al de besmeuring van het opgeraapte briefje met hondenpoep. Of kattenpis. Of allebei. Denk ook aan de verkeersgevaren die je dient te trotseren bij het oprapen. Beeld je de teleurstelling in als je iets speciaals meent te hebben gevonden en het vervolgens een ordinair kassabonnetje van de Action blijkt te zijn. Nog erger: een blanco blaadje. Maar heel af en toe ligt er op het wegdek, het trottoir, de parkeerplaats of in de heg een mooie beloning te wachten op de noest volhardende briefjesopraper. Ik smaakte dat genoegen gisteravond rond een uur of zeven. In de heg naast het verbindingspad tussen Afhangweg en Dentjesweg in Horst lag een verfrommeld briefje dat ik heel even aanzag voor de aankondiging van een buurtbarbecue. Voor de zekerheid raapte ik het toch op. Ik ontvouwde daarna dit juweeltje:

Eerst even over het aanzien van het briefje. Kan bijna niet, maar het lijkt wel alsof de auteur van dit briefje (een jongetje – boven elke discussie verheven) zijn kleurenpalet heeft afgestemd op het kleurenpalet van Xerox. Volmaakte eenheid.

Dan de inhoud. Gesneden koek voor iemand als ik die misschien nog wel meer voetbalplaatjesspaarder is dan briefjesopraper.

Zo moet het zijn gegaan: toen het jongetje nog maar elf van de 108 plaatjes miste uit zijn EK-voetbalplaatjesalbum van Lidl, besloot hij de ontbrekende nummers en de daarbij behorende namen maar eens te noteren op een blaadje. Twee ruilsessies met vriendjes en vriendinnetjes maakten dat hij twee keer vier nummers en namen kon wegstrepen: na de ene sessie de nummers 13, 16, 51 en 99; na de andere 14, 28, 48 en 74. Waardoor hij alleen nog de nummers 40 (Benjamin Sesko), 56 (Stanislav Lobotka) en 74 (Xherdan Shaqiri) dient te verkrijgen.

Zou het bij ruilsessies nog steeds gaan zoals in mijn jeugd? ‘Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik niet! Heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik… heb ik niet!’

Inmiddels heb ik met grote dank aan vele vrienden en bekenden mijn eigen EK-voetbalplaatjesalbum van Lidl al voor twee derde gevuld (wat een gruwelijke bezigheid trouwens om die plaatjes in het juiste vakje gefrot te krijgen). En ben ik ook in het gelukkige bezit van de nummers 40 en 74. Mocht het jongetje die nog steeds missen, dan sta ik ze met alle liefde en plezier aan hem af.

Top 5 – Norbertuswijkassociaties in het DAF-kunstwerk

De Norbertuswijk is mijn favoriete Horster wijk. Kan ermee te maken hebben dat ik er vijftig jaar heb gewoond. Sinds gisteren is de Norbertuswijk er nog mooier op geworden. Gisteren werd aan de Gebroeders van Doornelaan namelijk Zonder versnelling vooruit onthuld, een prachtig kunstwerk van Jeu van Helden. Zonder versnelling vooruit is zowel een eerbetoon aan de gebroeders Van Doorne als aan de inmiddels zestigjarige Norbertuswijk.

De respectievelijk in America en Griendtsveen geboren Hub (1900-1979) en Wim van Doorne (1906-1978) waren de oprichters van de DAF (Van Doorne’s Automobielfabriek). Hub, de techneut van de gebroeders, was de uitvinder van de revolutionaire Variomatic (‘het pientere pookje’), de automatische versnellingsbak.

Zonder versnelling vooruit bestaat uit drie silhouetten van de iconische DAF-jes. Het is uitgevoerd in staal dat is opgespoten in drie van de meest typische DAF-kleuren. In de silhouetten zijn oorspronkelijk handgeschreven woorden uitgefreesd. Die woorden zijn de antwoorden van een groot aantal (ex-)wijkbewoners op de vraag welke associaties de Norbertuswijk bij hen oproept.

Op de zes wieldoppen van de drie autootjes valt meer te lezen over de gebroeders Van Doorne en de totstandkoming van het kunstwerk. (Mocht een van die wieldoppen ooit verloren worden, dan is dus meteen duidelijk waar het ding thuishoort.)

Zonder versnelling vooruit is een kunstwerk waar je nooit op uitgekeken raakt. En ook niet op uitgelezen en over uitgepraat. Dat komt vooral door al die woorden en de herinneringen en beelden die ze oproepen. Mijn top 5 van Norbertuswijkassociaties in het DAF-kunstwerk:

5.

Bescheidenheid siert de mens, dus mijn eigen bijdrage slechts op plaats 5. Stoeprante. Begin jaren zeventig. Zegersstraat en Westerholtstraat. Zalige zomers lang. Felle discussies over de puntentelling. Snelsnel een boterham en een appel en dan weer door.

4.

Komt ook voor als

maar ik prefereer Luukeze. Uitgesproken met een heel lange u. Geen idee meer wie Luukeze (= Lucassen) is/was.

3.

Trapveldjes. Behalve stoeprante was het natuurlijk ook voetballen, voetballen, voetballen. Viel er op het ene trapveldje niks te voetballen, dan op naar het andere. Trapveldjes in overvloed in de Norbertuswijk. Kom daar maar eens om in andere Horster wijken.

2.

Beej Grubben (minisupermarkt). En in één adem:

Gezusters Coumans (groenteboerinnen). En eigenlijk zouden Beurskens (drogisterij) en Kunzeler (stoffen) daar ook nog bij moeten horen. Legendarisch rijtje uit de jaren zeventig. Middenstandspioniers aan de Van Doornelaan. Het beoogde winkelcentrum is er nooit van gekomen. Opvolgers hebben de pioniers nooit gekregen.  

1. 

Snoepautomaat. De snoepautomaat van Jac van den Munckhof. Die tevens een wasserette bestierde in het pand waarin nu het Chinees restaurant is gevestigd. En een snoeploket. Dat ook op zondagmorgen geopend was. Waar je ook felroze waterijsjes aan twee stokjes kon krijgen. En niet te vergeten de voetbalplaatjes van Van der Hout.

P.S. Niet uit te sluiten valt dat ik de komende tijd nog eens terugkom op het kunstwerk en de woorden die het herbergt – er valt zó veel over te zeggen.    

Top 5 – Locaties uit mijn ijsjesverleden

Onlangs gekocht in Dortmund, toen ik daar J. en I. van het vliegveld moest halen. Thuisgekomen had ik al snel spijt van m’n aankoop omdat de prijssticker niet te verwijderen bleek (het op boeken en cd’s en dvd’s plakken van prijsstickers is een criminele handeling die zou dienen te leiden tot jarenlange eenzame opsluiting). Toen ik eenmaal in het boek begon, was die spijt weldra verdwenen: Axel Hacke schetst in Deutschlandalbum een indringend portret van Duitsland en de Duitsers.

Eén stuk is getiteld ‘Eis’ en begint zo:

‘Man müsste in Deutschland mal eine Umfrage machen: Menschen fragen nach ihrem ersten Eis. Wie es hieß, wie sein Geschmack war, wo man es holte … Wahrscheinlich könnte man überhaupt eine Geschichte des Landes schreiben mit Hilfe dieser Frage: Was jeweils wann und für wen das erste Eis war. Mein erstes Eis hieß Capri.’

Onvermijdelijk gevolg van het lezen van deze passage was dat ik in mijn eigen, weinig imposante ijsverleden begon te graven. Of de hiernavolgende weerslag daarvan bijdraagt aan eine Geschichte des Landes, waag ik te betwijfelen. Laten we het houden op een voetnoot bij de Horster geschiedenis van de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Hier komt-ie, de top 5 van (Horster) locaties uit mijn ijsjesverleden:

5.

Meteen maar een bekentenis: erg heiß auf Eis ben ik nooit geweest. Lekker hoor, maar niet iets waar ik me voor verhang. En dan meteen ook maar een tweede bekentenis: verpakt ijs en softijs hebben me altijd meer kunnen bekoren dan vers ijs. Verwacht van mij dus geen lyrische recensies van het Clevers- of Passi-ijs. Dan nog eerder van Heldro, de 2CV onder de ijzen: zonder overbodige toeters en bellen, maar ongemeen lekker. In Horst sinds jaar en dag onder meer verkrijgbaar bij tankstation De Kamp.

4.

Een waterijsje was het eerste (zie nummer 1), maar niet uitgesloten is dat mijn eerste softijs een Jan Joosten-softijs was. Kleinste formaat hoorntje waarschijnlijk, verkrijgbaar aan het raam aan de Jacob Merlostraat dat nu met rolluiken zo hermetisch gesloten is. Voor een dubbeltje extra kreeg je er een laagje chocola op. Dat helaas meteen hard werd.

   

3.

Op dinsdag stond op de markt, vóór wat nu De Smidse is, altijd een oudere, wat norse man met bril en strohoed. Hij verkocht verpakt ijs uit wat denk ik een ijscobrommer heet. De man heeft waarschijnlijk al lang geleden het tijdelijke met het eeuwige verwisseld, maar wat zou er van zijn brommer zijn geworden?

2.

Vaste prik: op zaterdagmiddag voetballen in de Schaak en daarna op kosten van mijn vader een ijsje bij ’t Hukske in Meterik. Mijn vader steevast een mokkastick, ik meestal een vanille- of bananenstick, anderen een waterijsje, chocoladestick of split. Behalve X. Terwijl iedereen genoegen nam met een ijsje van veertig of maximaal vijftig cent, koos X altijd voor de TV-pak, een groot blok vanille-ijs van 1,50 gulden in een roodwitblauwe verpakking die een tv moest suggereren.    

1.

Waar nu Chinees-Indisch restaurant New Fong Shou is gevestigd, zetelde omstreeks 1970 de wasserette van Jac van den Munckhof. Je kon er ook snoep en ijs krijgen. En voetbalplaatjes. Zelfs op zondagmorgen. Ik weet zeker dat ik hier mijn eerste voetbalplaatjes heb gescoord. Nog geen Panini, maar Vanderhout (waarom geen Geschichte des Landes aan de hand van ieders eerste voetbalplaatjes?). Het zou me niet verbazen als ik hier ook mijn allereerste ijsje heb genuttigd. Een waterijsje, roodoranje, bevestigd aan twee stokjes die al snel plakkerig werden van het naar beneden druppelende gesmolten ijs. Naam? Merk? Al sla je me dood.

P.S. Het staat iedereen natuurlijk vrij zijn of haar (al dan niet Horster) ijsverleden met andere Horst-sweet-Horst-lezers te delen. 

Klein mysterie 430 – Voetbalplaatjes (2)

Het stukje over de Wittenhorstvoetbalplaatjes sloot ik vorige week af met de mededeling dat ik er vermoedelijk pas na een eurootje of vijfhonderd aan boodschappen bij de Plus achter zou zijn of mijn voetballende neefje is afgebeeld op plaatje nummer 127 dan wel nummer 128. Intussen mag u van dat bedrag minimaal een eurootje of vijf aftrekken. Vrijdag maakte Plus namelijk bekend dat ‘naar aanleiding van reacties van klanten’ is besloten de plaatjes in het vervolg gratis weg te geven bij elke tien euro aan boodschappen. Dit terwijl je aanvankelijk een dubbeltje diende bij te lappen voor een zakje voetbalplaatjes bij elke tien euro aan boodschappen.

Gunstig dus voor de klant en nog gunstiger voor de voetbalplaatjesverzamelaar, want gegarandeerd dat er nu gigantisch veel meer plaatjes in omloop komen.

Resteert de vraag hoe gunstig deze ontwikkeling voor Wittenhorst is. Plus verzekerde ons in een eerder stadium dat de opbrengst van de actie volledig naar Wittenhorst gaat. Maar wat is de opbrengst? Ik leefde in de veronderstelling dat al die dubbeltjes per zakje ten goede zouden komen aan Wittenhorst. Maar die inkomstenbron is inmiddels dus opgedroogd, zodat het geld ergens anders vandaan moet komen. Uit de los verkrijgbare zakjes voetbalplaatjes à vijftig cent? Of uit een percentage van de extra omzet die wordt gegenereerd met de plaatjesactie? Met andere woorden: moet ik meer boodschappen doen of moet ik meer voetbalplaatjes kopen om Wittenhorst te steunen?  

Klein mysterie 429 – Voetbalplaatjes (1)

Ik ben nog van de generatie die het voetbalplaatje moest verdienen. Kampioen worden, de beker winnen, het Nederlands elftal halen: allemaal leuk en aardig, je loopbaan was pas echt geslaagd als je het tot voetbalplaatje had weten te schoppen. Vraag het Bertus Bul. Vraag het Velibor Vasovic. Vraag het Piet Paternotte.

Zelf ben ik tussen de wal en het schip gevallen: weliswaar twee keer vereeuwigd in een Panini-album, alleen niet met een eigen plaatje, maar als onderdeel van een teamfoto. Toch meer een gevalletje net niet. Mission uncompleted.

De huidige generatie krijgt het voetbalplaatje zomaar in de schoot geworpen. De rechtsback van Hegelsom C2, de spits van Sporting ST F3, de linkshalf van Sparta’18 D4: ongeacht of ze nu talent hebben of er juist van gespeend zijn, eerder vroeger dan later krijgen ze allemaal hun eigen voetbalplaatje. Aan het begin van je carrière staan en dan al niets meer hebben om voor te spelen – wordt dus nooit wat met die jongens. De triest makende devaluatie van het voetbalplaatje. Bertus Bul, Velibor Vasovic, Piet Paternotte, ze draaien zich om in hun graf.

Dit jaar is de waanzin helemaal compleet. De ere-divisieplaatjes zijn vermomd als stompzinnige speelkaarten en voor het eerst sinds mensenheugenis is er geen ere-divisieplaatjesalbum. Ik ben principieel tegenstander van de doodstraf, maar overweeg voor de bedenker van dit concept (want dat zal het wel zijn) een uitzondering te maken.

En dan is er sinds vandaag ineens wel een Wittenhorstplaatjesalbum. Bij de Plus supermarkt. Met de bespottelijke naam ‘Lokale toppers’. 588 plaatjes. Vijftig cent per zakje van vijf plaatjes. Of een dubbeltje bij elke tien euro aan boodschappen. De opbrengst gaat volledig naar Wittenhorst, zegt Plus. Zal best en het is fijn voor Wittenhorst, maar uiteraard wel de omgedraaide wereld.

Je zou trouwens wel gek zijn als je extra gaat betalen voor plaatjes van, met alle respect (laat ik dat er vooral bij zeggen), tweederangsvoetballers. Tenzij, tenzij natuurlijk je negenjarige neefje tot de afgebeelde spelers behoort. Dan wordt alles anders. Nummer 127. Al kan het ook nummer 128 zijn. Maar daar kom ik dus waarschijnlijk pas een eurootje of vijfhonderd verder achter.

Klein mysterie 319 – Sportkrant

Voor actueel voetbalnieuws moet je tegenwoordig bij Plus zijn.

In het Horster filiaal pikte ik zaterdag de ‘ruilmiddageditie’ van de Sportkrant mee. Met zo’n naam ben je dan even bang dat het een blad betreft dat voor de helft of meer gevuld is met non-nieuws over tweederangssporten als tennis, hockey, wielrennen en schaatsen. Gelukkig valt dat reuze mee. Wat zeg ik? Niettegenstaande de naam zijn alle vier de bladzijden van de Sportkrant uitsluitend en alleen gewijd aan de enige sport die er werkelijk toe doet (klik op de foto voor een vergroting).

Lees de (gratis) Sportkrant en je valt van de ene verbazing in de andere. Vergeet voortaan Johan Derksen, Jack van Gelder, Frits Barend en al die andere opgeblazen types: het werkelijk opzienbarende voetbalnieuws vind je in de Sportkrant. Zomaar een greep uit deze editie: Robbie Jenniskens wordt zeer nadrukkelijk in verband gebracht met Ajax, Jordi Thijssen stapt deze zomer over naar Vitesse, Sven Kuijpers wordt de nieuwe trainer van FC Twente en ondanks z’n zware enkelblessure biedt De Graafschap Stef Verbong contractverlenging aan.

Voeg daar de column van Tom Heijligers, het exclusieve interview met Vince Versleijen en het voetbalweerbericht aan toe en duidelijk wordt dat we hier te maken hebben met een belangrijke nieuwe speler op de Nederlandse voetbalbladenmarkt die Voetbal International geduchte concurrentie zal gaan aandoen.

Met z’n nadruk op transfernieuws en –geruchten doet de Sportkrant een beetje denken aan La Gazzetta dello Sport.

Er is echter één levensgroot verschil: waar het befaamde, op roze papier gedrukte Italiaanse sportdagblad slechts hoogstzelden op een foutje valt te betrappen, daar barst het Horster equivalent van de feitelijke onjuistheden. Dat Co Adriaanse als trainer van FC Twente wordt aangeduid zou nog met een wel heel erg vroege deadline te maken kunnen hebben en valt de samenstellers daarom misschien niet euvel te duiden. Maar de nijvere verdediger Stan Verhaagh, die na het openbreken van z’n contract in elk geval tot 2015 bij VVV zal blijven, ‘aanvaller’ en ‘vleugelspits’ noemen?

En hoe vaak heeft Sjoert Peeters de dames en heren journalisten nu al niet aan hun verstand proberen te peuteren dat z’n voornaam op een t eindigt? En toch schrijft de Sportkrant doodleuk: ‘PSV in onderhandeling met FC Utrecht over transfer Sjoerd Peeters.’

Het allerbontst maakt het blad het in een bericht over de transfer van Emil Litjens van ADO Den Haag naar Roda JC. De doorgaans zo betrouwbare doelman wordt in de kolommen van de Sportkrant opgevoerd als ‘de getalenteerde aanvaller’.

Doet je toch een beetje twijfelen aan de betrouwbaarheid van al die andere berichten.

Actualisatie – Boodschappenbriefje (2)

Inderdaad, van je lezers moet je het maar hebben. Roep ik op overtollige doppen bij mij in te leveren om mijn droom van een rolstoel van flessen en verpakkingen waar te kunnen maken, zijn er twee weken later exact nul (0) doppen afgegeven. Roep ik op mij op de hoogte te brengen van de precieze betekenis van het Horster scheldwoord ‘pisbloas’, zijn er twee weken later exact nul (0) reacties binnengekomen. Roep ik op mij ten behoeve van m’n neefje Plus-voetbalplaatjes te doen toekomen, heb ik twee weken later exact nul (0) voetbalplaatjes in ontvangst mogen nemen.

Gelukkig zijn er ook nog lezers die zich wel van hun taak kwijten en graag hun steentje bijdragen aan het oplossen van de intussen honderden kleine Horster mysteries (of Horster kleine mysteries). Joost Claassens is zo iemand; Peter Janssen eveneens. Van de laatste ontving ik afgelopen week de volgende reactie op het stukje over het Poolse boodschappenbriefje:

‘Op je boodschappenbriefje staat een vraagteken. In eerste instantie dacht ik dat er “kiskat” stond, en dat het misschien om Kitkat (chocoladereep) of Kitekat (kattenvoer) ging. Die “t” die er achter stond bleek, nadat ik het vergroot had, echter een kreukel in het briefje te zijn. Kiska dus. En dat is een soort Poolse worst. Erg smakelijk ziet het er niet uit, maar ik heb toch een foto in de bijlage toegevoegd. Nog een linkje: http://www.polishpierogi.com/kiska-p-19.html’

Volg die link en je komt inderdaad uit op een site waarop kiska wordt aangeprezen als ‘een ware traktatie’. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ie het lieve sommetje van $ 8,99 kost. Persoonlijk zou ik er van gruwen als ik kiska kreeg voorgezet, maar ik ben dan ook een typische representant van de bekrompen school van volgers van het adagium ‘wat een boer niet kent, dat eet hij niet’. Blijkbaar ben ik in het geval van kiska niet de enige, want waarom zou genoemde site anders de mededeling ‘No one stole our kiska!’ bevatten? Een boodschap die er trouwens vanaf kan, want ik heb besloten de kiska te stelen, zodat we ook kunnen zien waarover we het hebben:

Peter berichtte verder dat hij ook nog eens bij z’n Poolse schoonzus zou informeren. Dat deed hij gisteren, waarop ik vanmiddag deze e-mail van ’m ontving:

Hallo Wim,

Nog even een update over die Kiska: de maakster van het briefje heeft een spelfout gemaakt. Het is eigenlijk kiszka, met een z er tussen. In het Nederlands is dat dan “bloedworst”. Dat verklaart dan ook meteen het verschil met de “gewone” worst op het briefje, denk ik. De laatste twee artikelen, butka en tarta, zijn geen brood en taart.

Die twee woorden horen bij elkaar, en het zijn blijkbaar broodjes waar je kruimels (als een soort paneermeel) van kunt schaven.

Veel duidelijker wordt het er dus niet op met een Poolse schoonzus die alleen een beetje Engels en Duits spreekt, maar alle beetjes helpen.

Groeten, Peter

Had ik inderdaad maar meer van zulke lezers, dan waren alle kleine mysteries snel de wereld uit, om te beginnen uit Horst.

Intermezzo – Pop-up spelers

Zo, dat armzalige Feyenoord gisteren mooi de bietenbrug opgestuurd. Nu achtereenvolgens RKC, Excelsior, FC Groningen en De Graafschap aan de zegekar binden en VVV kan de blik weer richten waarnaar ie gericht moet worden: Europa.

Tijdens de rust van VVV-Feyenoord liep ik gisteren een oud-Horstenaar tegen het lijf die inmiddels misschien wel veertig jaar in Nijmegen woont. Hij bleek Feyenoordaanhanger te zijn. Z’n tweede liefde: Vitesse. Hij verheugde zich er al op hoe hij vandaag in z'n woonplaats NEC-supporters op de kast kon krijgen met sarcastische opmerkingen over de traditionele nederlaag tegen de aartsrivaal uit Arnhem. Oei! Hij was dus nog onwetend van het feit dat Vitesse de derby een uurtje eerder met een 1-0 nederlaag had afgesloten! Ik besloot het maar zo te laten. En toen moest Feyenoord dus nog verliezen van VVV – ik kan me voorstellen dat Sjors wel eens vrolijker dagen heeft beleefd.

Hoe had hij als oud-Horstenaar en import-Nijmegenaar die voorliefde voor Feyenoord en Vitesse trouwens ontwikkeld? ‘Door de voetbalplaatjes’, luidde z’n verrassende antwoord. Als voetbalplaatjes verzamelend jongetje was hij als een blok gevallen voor het magische Feyenoordshirt.

Ook z’n antipathie tegen NEC vindt haar oorsprong in de voetbalplaatjes: het groen-rood-zwart had meteen z’n weerzin opgewekt.

Omdat de rust op z’n einde liep kwamen we niet meer te spreken over z’n Vitesse-sympathie, maar ik vermoed dat die voortkomt uit een zwak voor het klassieke geel-zwarte shirt en een lichte neiging tot provoceren.

Het gesprekje herinnerde me aan de voetbalplaatjesactie van Plus. Vandaag begonnen. De benaming ‘pop-up spelers’ voor de plaatjes voorspelde weinig goeds,

maar ik kan u verklappen dat de schade nog enigszins binnen de perken is gebleven. Helaas geen stickers of plakplaatjes, nauwelijks spelersinformatie en vergeet alsjeblieft dat pop-uppen, maar letzten Endes zijn het wel voetbalplaatjes.

Want ik was erbij toen vanochtend om acht uur de draaideur van de Plus openging. In opdracht van neef Tom uiteraard; als man van middelbare leeftijd laten die voetbalplaatjes mij helemaal koud, zoals u begrijpt. Nou ja, als Tom me wat dubbelen aan zou bieden, zou ik ze vanzelfsprekend niet weggooien (of had ik dat al eens eerder gezegd?).

En dat album dan? Eh … dat heb ik alleen gekocht omdat je er een abonnement op Eredivisie Live bij cadeau krijgt.

Ik sluit af met m’n intussen jaarlijkse oproep: mocht u de komende tijd in het bezit komen van voetbalplaatjes en u weet er geen raad mee, dan houd ik, excuses, dan houdt Tom zich aanbevolen.