Intermezzo – Veren in de kont

Altijd fijn om veren in je kont gestoken te krijgen. Maar wat als naar jouw zin te weinig veren in je achterste belanden? Dan steek je jezelf toch gewoon zelf wat extra veren in de kont! En dus liet het gemeentebestuur van Horst aan de Maas een filmpje maken waarin in drie minuten en drie seconden de onmetelijke heldendaden van datzelfde gemeentebestuur in de afgelopen vier jaar luidkeels worden bezongen.

Wij van WC-eend adviseren WC-eend. ‘Maar we zijn toch ook zelfkritisch?’ Haha, ja, inderdaad: na 1.40 minuten wordt de schaamteloze borstklopperij maar liefst vier hele seconden lang onderbroken. Het beeld gaat op wit en de commentator schalt met geëxalteerde stem in krommer dan krom Nederlands: ‘Naast succes werd er ook gefaald, ieder project is immers anders en kan niet zonder meer worden gehuisvest.’

Waarna de schijtlollige lofzang weer wordt hervat. In die schijtlolligheid schuilt trouwens wel het raffinement van het filmpje. Kritiek op de eenzijdigheid van het filmpje valt immers eenvoudig te counteren met de dooddoener dat het allemaal niet zo serieus bedoeld is. ‘Mogen de mensen ook eens iets te lachen hebben in deze zware tijden?’ En dat het filmpje een maand voor de verkiezingen in première gaat? Puur toeval natuurlijk, niet overal iets achter willen zoeken.

Met het grootste gemak zou ook een filmpje van drie minuten en drie seconden te maken vallen waarin op schijtlollige toon wordt gekakeld over wat de afgelopen vier jaar allemaal verkeerd is gegaan in Horst aan de Maas. Halverwege zou de commentator met geëxalteerde stem kunnen schallen: ‘Naast gefaald was er ook succes, ieder project is immers anders en soms kan het worden gehuisvest.’ Waarna het verder zou gaan met het niet gerealiseerde nieuwe zwembad, met het tekortschieten in de organisatie van de kermis, met de niet gerealiseerde nieuwe sporthal, met de falende communicatie met burgers, met de vele extra miljoenen voor ’t Gasthoês, met het niet gerealiseerde nieuwe sportpark voor de verenigingen van America en Meterik, met het neerkijken van sommige wethouders op sommige gemeenteraadsleden, met het mislukken van omgevingsdialogen, met de niet gerealiseerde robuuste groene buffer rond Grubbenvorst, met het fiasco Afslag 10. Enz. enz.

Niet altijd schijnt de zon, nooit loopt alles zoals gepland, naast successen zijn er ook mislukkingen. In elk mensenleven, maar ook in elke gemeentebestuursperiode. Dat ruiterlijk erkennen maakt je alleen maar menselijker, geloofwaardiger. Als je dan toch per se een filmpje wil maken, laat dan óók zien wat er is misgegaan. Zul je zien dat je veel meer veren in je kont gestoken krijgt dan je ooit voor mogelijk had gehouden.

Klein mysterie 792 – Persvrijheidsberoving

Niels van Rens, redacteur van Hallo Horst aan de Maas, schrijft wel vaker opmerkelijke columns, maar die van gisteren (klik hier en klik vervolgens onder het kopje ‘Horst aan de Maas’ op week 47)  is er een van het wel héél opmerkelijke soort. Onder de titel ‘Sprookjes bestaan’ schrijft Niels dat hij het idee heeft ‘dat mijn persvrijheid de laatste tijd wordt verslonden door de grote boze wolf’. Iets verderop wordt duidelijk wie hij bedoelt met die grote boze hongerige wolf: ‘Onlangs beroofde de grote boze wethouderwolf Rudy Tegels mijn persvrijheid.’

Aanleiding voor de persvrijheidsberoving is Afslag 10, ‘momenteel één van de meest politiekgevoelige onderwerpen in deze gemeente’, zoals Niels terecht constateert. Het onbegrip en de onduidelijkheid die heersen over Afslag 10 wilde hij verwoorden in een ‘simpel, begripvol’ artikel. Niels: ‘Maar nee, de grote boze wolf houdt mij tegen. Wat is dit? Ik mag niet meer schrijven over een onderwerp? De reactie was: “Het is nu niet het goede moment.”’  

Beknotting van de persvrijheid is nogal iets – beroving van de persvrijheid nog veel meer. Wat me intrigeert en wat me niet helemaal duidelijk wordt uit de column, is hoe die persvrijheidsberoving er precies heeft uitgezien. Heeft de wethouder gedreigd met hel en verdoemenis? Met een publicatieverbod? Met juridische stappen? Met iets in de trant van ‘Als je publiceert, kan dat heel vervelende gevolgen voor je hebben’? Allemaal hoogst kwalijk en onacceptabel, dunkt me.

Of ligt het allemaal net een tikkeltje anders? Hallo Horst aan de Maas van deze week bevat wel degelijk een artikel van Niels van Rens over Afslag 10. Afsluitende zin: ‘Wethouder Rudy Tegels wil na meerdere verzoeken niet reageren op deze kwestie.’ Van deze weigering van de wethouder om te reageren kun je van alles vinden, variërend van ‘bijzonder slim’ tot ‘hoogst onverstandig’. Maar dat een wethouder ergens geen commentaar op wenst te geven, lijkt me zijn goed recht.

Wat ik me nu afvraag: is het uitsluitend de weigering van de wethouder om te reageren die Niels betitelt als persvrijheidsberoving? Of is er meer aan de hand?

Wie het weet, mag het zeggen.

Klein mysterie 791 – Afslag 10

‘Het is zondagmiddag, 30 augustus 2020. De vakanties zijn voorbij en de zomer kruipt langzaam zijn einde tegemoet. Met een stralend zonnetje aan de hemel belooft het een mooie nazomermiddag te worden. In de Kasteelsche Bossen in Horst is het een drukte van belang, want er valt iets te vieren. Sterker nog, de Grote Dag is aangebroken. Alle stuurgroepadviezen, commissievergaderingen, procesbegeleidersrituelen, visiestukken, draagvlakken, kortom, alles smelt deze middag samen tot het ultieme moment: de officiële opening van de Sportzone.’

In augustus 2016 organiseerde Horst-sweet-Horst een schrijfwedstrijd. Bovenstaande was het begin van de inzending van Franka Jakobs (klik hier voor de rest). De Grote Dag waarover Franka het heeft brak op 30 augustus jongstleden niet aan. Het is de vraag of die Grote Dag voor de Sportzone (inmiddels Afslag 10 geheten) er überhaupt wel komt: ‘Stekker uit Afslag 10’, kopte dagblad De Limburger gisteren op de voorpagina. En in het regiokatern: ‘Gesneuveld door gebrek aan visie en daadkracht.’

Ter opfrissing van het geheugen: Afslag 10 is het gebied terzijde van afrit 10 van de A73. ‘In Afslag10 hebben 10 initiatiefnemers, vanuit de segmenten sport, recreatie, cultuur, onderwijs, bedrijfsleven, zorg en overheid, zich verenigd om met het gelijknamige gebied een nieuwe richting in te slaan en nieuwe verbindingen te leggen’, aldus de website. Aan ambities en grote woorden heeft het Afslag 10 nooit ontbroken. Aan daad- en slagkracht des te meer. ‘Allemaal de schuld van de politiek’, beweren de voorvechters van het Papendal van het Zuiden alias het Valencia van het Noorden. Ze hekelen de trage besluitvorming, met name over een eventueel nieuw zwembad. Inderdaad tenhemelschreiend. Wat evenmin besluitvormingsbevorderend werkt, is de Horster neiging om alles met elkaar te verweven (verkeersafwikkeling, Gasthoês, parkeren, zwembad, sporthal, Afslag 10).

Volgens de Afslag 10-voorvechters associeert iedereen Afslag 10 uitsluitend nog met gedoe over het zwembad. Als dat al zo is, mogen de heren zichzelf natuurlijk ook iets verwijten. Waarom hebben ze niet tegen dat beeld gestreden? Waarom hebben ze zichzelf nooit luidruchtiger op de borst geklopt over hetgeen ze de afgelopen acht jaar hebben bereikt? Misschien omdat er weinig tastbaars is bereikt?

Wat niet wegneemt dat de rol van de gemeente wel degelijk vragen oproept. Hoe is bijvoorbeeld het ‘werkkrediet’ van 100 duizend euro besteed waarmee de gemeenteraad vorig jaar akkoord ging (klik hier)? Hoe heeft de gemeente de aanjaagrol ingevuld die ze voor zichzelf zag weggelegd? En was het wel zo verstandig dat de gemeente zich zo nadrukkelijk committeerde aan Afslag 10 en zitting nam in de Stuurgroep? Wat betreft die Stuurgroep: die trekt nu samen met stichting Afslag 10 de stekker uit het initiatief. Een van de leden van de Stuurgroep is wethouder Rudy Tegels (CDA). Toch komt het voor hem volgens De Limburger als een complete verrassing dat de Stuurgroep het bijltje erbij neergooit. Vreemd, heel erg vreemd. Aangenomen mag worden dat de gemeenteraad de wethouder op korte termijn op het matje roept.

Wat ik me nog wel afvraag: hoe definitief hebben de voorvechters van Afslag 10 eigenlijk de stekker uit Afslag 10 getrokken? Of moeten we dit misschien eerder zien als een gevalletje de knuppel in het hoenderhok gooien in een ultieme en bewuste poging om het zaakje in beweging te krijgen?

Intermezzo – Afslag10 (2)

Het was alweer een tijdje geleden maar Afslag10 doet nog eens van zich spreken! Het vehikel van onderop, door sommigen ook wel betiteld als ‘een mooi burgerinitiatief’ heeft bedacht dat Afslag10 ‘tastbaarder’ moet worden gemaakt ‘voor zowel direct betrokkenen als buitenstaanders’. Hoe doe je dat? Door het plaatsen van zogeheten gebiedsborden natuurlijk!

Op zeven plaatsen in de directe omgeving van afslag 10 van de A73 zijn deze borden geplaatst. Het zijn trouwens niet zomaar wat borden, nee ‘ze overstijgen het fysieke gebied’. Daarom moeten we ze vooral ook zien als ‘een symbolische en geografische afbakening van het kloppende hart van dit samenwerkingsinitiatief’.

In de zeven identieke borden – ‘zuilen’ lijkt me een toepasselijker benaming – van cortenstaal zijn de woorden ‘Voel je vrij’ uitgespaard. Want: ‘Afslag10 is van ons allemaal, dus “Voel je vrij” om te sporten, te leren, te fietsen, te ondernemen, te ontwikkelen etcetera.’ En zo ronkt het maar door op de Afslag10-website.

Dat Afslag10 niet tastbaar is lijkt me een open deur. Afslag10 is de illustratie bij uitstek van de onbedwingbare neiging in Horst aan de Maas om alles met alles te verbinden. Die neiging leidt telkens opnieuw tot wanorde, onoverzichtelijkheid, ondoorzichtigheid en nog een hele hoop andere dingen. Waar die neiging in elk geval niet toe leidt is tastbaarheid. Zorgen die zuilen daar nu ineens dan wel voor? Weet de argeloze bezoeker van het gebied nu ineens wel waar Afslag10 voor staat? De vraag stellen is haar beantwoorden.

Waar de zuilen in elk geval wel toe bijdragen is de verdere verrommeling van de openbare ruimte: wéér iets erbij. Aan de Tienrayseweg verzuipt het Afslag10-gebiedsbord in een woud van, als ik goed heb geteld 73 andere borden, paaltjes, hekwerken en doeken in zijn naaste omgeving.

Bij de toegang tot de parkeerplaats van sportpark Ter Horst staat het gebiedsbord te vloeken met andere ornamenten waarvan je kunt afvragen of die nu wel een kwaliteitsinjectie van de openbare ruimte zijn.

Overigens zijn de Afslag10-borden mede tot stand gekomen dankzij het uitvoeringsprogramma Maasgaard. Dat u het maar weet.

Intermezzo – Afslag10, het Valencia van het Noorden

Ja hoor, we hebben er eindelijk weer een te pakken: een vergelijking van Horst (aan de Maas) met een archetypische plaats. Na eerdere vergelijkingen van Horst (aan de Maas) met onder meer Wageningen, Toscane, Florence, Volendam en de Rivièra (klik hier voor een lijst van vergelijkingen van Horst (aan de Maas) met archetypische plaatsen) is ditmaal Valencia het haasje. Meer in het bijzonder de Jardin del Turia in Valencia. Dit park, dat is aangelegd rondom de oude bedding van de Turia, staat namelijk model voor Afslag10 (voorheen bekend als ‘Sportzone’), zo blijkt uit de Visie Afslag10 (klik hier). En ook wethouder Bob Vostermans refereerde er vorige week aan in de gemeenteraadsvergadering.

Horst, het Valencia van het Noorden! Tegelijkertijd raken we wel een vergelijking met een andere archetypische plaats kwijt. ‘Afslag10, het Papendal van het Zuiden’ is namelijk bij het oud vuil gezet, aldus de wethouder. Want ‘Afslag10 is méér dan alleen sport’. Wat dan precies? Dat wist de wethouder dan weer niet duidelijk te maken. Tot ergernis van de gemeenteraad (klik hier en ga naar 2.56.30). Jim Weijs (D66+GroenLinks): ‘Wat wil je nu concreet gaan doen?’ Bart Cox (SP): ‘Is er iets wat Afslag10 niet zou kunnen?’ Jeroen Brouns (Essentie): ‘Er past zoveel in dat het straks geen identiteit meer heeft.’ Roy Bouten (PvdA): ‘Waar willen we eigenlijk naartoe?’ De wethouder wist het zelf ook niet: ‘We zijn nog op reis.’

Lachen jongen! Biedt de Visie Afslag10 dan geen aanknopingspunten? Niet in het minst! Die visie munt uit in geleuter, praatjes voor de vaak. Mijn top 5 van nietszeggende passages uit de Visie Afslag10:

5. ‘Door de bestaande waarden te combineren met nieuwe, weloverwogen functies slijpen we de ruwe diamant die Afslag10 is, waardoor 1 + 1 meer wordt dan 2!’

4. ‘Een gebied dat vrij toegankelijk is voor jong en oud en dat openstaat voor nieuwe ontwikkelingen die passen bij de Horster cultuur. Met behoud van het fundament en de natuurlijke uitstraling van rust en ruimte en waar je op elk plekje in de parkachtige sfeer de meest bijzondere dingen tegenkomt en waar misschien wel een klein beetje georganiseerde chaos heerst.’

3. ‘Afslag10 biedt volop ruimte voor verbindingen waar ondernemerschap synoniem staat voor samenwerking, positiviteit en het benutten van kansen.’

2. ‘Door de aanwezigheid van cultuur, natuur, historie en recreatie is Afslag10 bij uitstek geschikt om kruisverbanden te leggen tussen mensen, middelen en accommodaties.’

1. ‘Afslag10 is dé plek waar maatschappelijke initiatieven op grote schaal tot stand komen en waar ze zorgen voor kruisverbanden tussen mensen, middelen, verenigingen en accommodaties. Dit om zodoende bij mensen een positieve grondhouding te creëren waarmee zin in én aan het leven wordt bevorderd.’

En toch gaat de gemeenteraad op basis van deze visie komende dinsdag gewoon een ton beschikbaar stellen als werkkrediet voor Afslag10, nadat eerder al een bijdrage van 75 duizend euro was verstrekt. Lachen jongen!

Intermezzo – De Horster politiek

Alweer ruim twee maanden geleden dat ik nog eens heb geschreven over de Horster politiek. Ongewoon lang. Sommige mensen vragen zich zelfs af of er wat aan de hand is.

Ja, er is wat aan de hand: ik ben een beetje uitgekeken geraakt op de Horster politiek. Dat heeft onder meer te maken met:
- de verstikkende deken van zelfgenoegzaamheid waaronder de coalitiepartijen zich al jarenlang verstoppen;
- het onleesbare coalitieakkoord, dat bol staat van vaag- en managementtaal, vaak ook nog in het Engels (‘dashboard’, ‘triple helix’, ‘level playing field’, ‘LEAN-principes’, ‘upgraden’, ‘flagship-projecten’);
- het gezwabber van D66+GroenLinks tijdens de coalitieonderhandelingen;

- de plicht tot positiviteit, die de coalitiefracties de oppositiefracties opleggen. Als fracties al de noodzaak voelen elkaar plichten op te leggen, dan zou dat de plicht moeten zijn om te allen tijde kritisch te zijn;
- het verhulgelul dat moet verklaren waarom Horst aan de Maas nu met vijf wethouders zit opgescheept. Die vijf wethouders hebben natuurlijk niets te maken met de ambities van de nieuwe coalitie – zoals PvdA-fractievoorzitter Roy Bouten vorige week tijdens de raadsvergadering beweerde – maar alles met het feit dat de vier coalitiepartijen allemaal tevreden moesten worden gesteld. Zeg dat dan gewoon!

- de opmerking van D66+GroenLinks-fractievoorzitter Jim Weijs (nota bene het grootste talent in de Horster politiek) in de raadsvergadering van 8 mei dat ook hij nog veel vragen heeft over de gang van zaken rondom de verkoop van de Kasteelboerderij, maar dat wat zijn partij betreft dit dossier gesloten is. Het lijkt me juist de dure plicht van een gemeenteraadslid om elke vraag die hij of zij heeft te stellen. Waartoe zijn zij anders op aarde?
- de ogenschijnlijk kritiekloze omarming in het coalitieakkoord van initiatieven als Afslag 10 en Gezondste Regio 2025;

- de volstrekt ongehoorde schoffering van de kiezers door PvdA-lijsttrekker Birgit Op de Laak, die ondanks een enorm aantal voorkeursstemmen weigerde zitting te nemen in de nieuwe gemeenteraad en daarvoor tot op heden bij mijn weten geen verklaring heeft gegeven;

- de magere kwaliteit van het debat in de gemeenteraad. Illustratief in dit verband: de bespreking van het coalitieakkoord, vorige week tijdens de raadsvergadering. In een indrukwekkend betoog veegde SP-fractievoorzitter Bart Cox op een groot aantal punten beredeneerd en beargumenteerd de vloer aan met het akkoord. Ook Peter Elbers (VVD) betoonde zich kritisch over een aantal zaken. De fractievoorzitters van de coalitiepartijen hielden het vervolgens bij een korte reactie, waarbij de plicht tot positiviteit weer eens de boventoon voerde: ‘Laten we de komende vier jaren met de hele raad goed beleid maken’ (Bob Vostermans; CDA), ‘De SP en VVD hebben de verantwoordelijkheid om mee te denken en niet alleen in een afwachtende houding te blijven’ (Bram Hendrix; Essentie), ‘We gaan uit van de kracht van het collectief’ (Roy Bouten; PvdA).

Van die dingen.

Mocht hopelijk toch wel weer een keer hè, een positief-kritisch stukje?

Intermezzo – Kasteelboerderij (13)

Zonder dat iemand het me had verteld, blijkt ineens dat de toekomstplannen voor de Kasteelboerderij al ruim drie weken openbaar zijn! Het gaat om een aanvraag voor een omgevingsvergunning die het gemeentebestuur wil gaan verlenen. Die aanvraag bestaat uit liefst 22 documenten van in totaal vele honderden pagina’s (lees en bekijk ze hier). Voor een leek als ondergetekende te veel en te lastig om allemaal te kunnen doorgronden. Daarom pik ik er een aantal zaken uit die ik wel begrijp.

Om te beginnen: de Kasteelboerderij houdt haar horecafunctie. Over de aard daarvan (pannenkoekenboerderij?) lees ik niets terug. Wel over de omvang: het gebouw gaat plaats bieden aan 622 personen. Om die te kunnen herbergen verrijst aan de achterzijde een aanbouw van driehonderd vierkante meter die bestaat uit één laag en een kap. De totale oppervlakte van het restaurant bedraagt daarmee 797 vierkante meter. Oud- en nieuwbouw worden aan elkaar gekoppeld door middel van een transparant tussenstuk.

Verder komt aan de achterzijde van het pand en aan de zijde van de voetbal- en tennisvelden een verhard terras. Op de bovenverdieping van het bestaande gebouw is een bed & breakfast gepland met zes kamers, met slaapgelegenheid voor 23 personen. Schuin achter het complex worden 45 extra parkeerplaatsen aangelegd. Zo komt het totaal aantal parkeerplaatsen rondom de Kasteelboerderij op omstreeks zestig. ‘Daarmee wordt aan de toekomstige parkeerbehoefte ruimschoots voldaan’, aldus de geleerden. Zou het?

Dezelfde geleerden verwachten overigens ook geen grotere verkeersdrukte in het gebied: ‘Aangezien het slechts gaat om een kleinschalige uitbreiding van ongeveer 300 m2 zal er slechts sprake zijn van een beperkte toename van het aantal verkeersbewegingen.’ Zou het?

Een en ander is op een aantal punten strijdig met het geldende bestemmingsplan. Geen probleem, volgens de geleerden: ‘Omdat de gemeente heeft aangegeven in principe medewerking te willen verlenen aan het voorliggend initiatief, wordt middels de voorliggende ruimtelijke onderbouwing de uitbreiding van het bedrijfsperceel juridisch-planologisch geregeld.’

Vooralsnog ben ik niet geneigd dit allemaal als héél grote winst te zien. Het lijkt me bijvoorbeeld een utopie om te denken dat de rust en kleinschaligheid die het gebied nu kenmerken niet zullen worden verstoord. Hoe dan ook zal het van karakter veranderen. Enfin, dat hadden we kunnen weten. Verheugend is wel dat het exterieur van de Kasteelboerderij nauwelijks lijkt te veranderen en hier en daar zelfs wordt verbeterd. Dat de constructie van de spanten wordt hersteld en weer zichtbaar wordt gemaakt, valt eveneens toe te juichen. Ook om het verdwijnen van de leilinden voor de voorgevel ben ik niet rouwig.

Het mooiste van deze aanvraag is nog dat het heeft geleid tot een gedetailleerde cultuur- en bouwhistorische rapportage van liefst 76 bladzijden van de Kasteelboerderij en haar omgeving. Waardoor we voor altijd weten hoe het ooit was.

Klein mysterie 753 – Zwembad (9)

‘Het is tijd om te beslissen.’

Zo opende CDA-woordvoerder John Jenniskens afgelopen dinsdag in de gemeenteraadsvergadering het debat over de vraag of Horst aan de Maas een nieuw zwembad dient te krijgen (klik hier en ga naar 1.16.00). Het komt niet zo heel vaak voor dat ik uitspraken van CDA-woordvoerders volmondig kan beamen, maar ditmaal was dat toch echt het geval. Na zes jaar van dure onderzoeken naar bij voorbaat kansloze opties, van eindeloos gechicaneer, van spelregels die tijdens de wedstrijd veranderden en van beschamende vertoningen in de gemeenteraad, was het inderdaad de hoogste tijd om eindelijk maar eens een beslissing te nemen: een nieuw zwembad in Afslag 10 (voorheen de sportzone) óf renovatie van het huidige zwembad De Berkel. Dit te meer omdat zowel het gemeentebestuur als de voltallige coalitie van CDA, Essentie en PvdA al jaren afkoersen op een nieuw zwembad in Afslag 10. En toch werd dinsdag opnieuw geen beslissing genomen. Dat lag ditmaal niet aan het gemeentebestuur. En evenmin aan de oppositiepartijen D66 en SP. Nee, dat lag louter en alleen aan de coalitiepartijen, inclusief het CDA van John Jenniskens. Ongehoord, onnavolgbaar en opnieuw beschamend.

Zelfs met tussentijds gewijzigde spelregels (‘kaders’ in gemeenteraadsjargon) lukt het het gemeentebestuur maar niet om met een financieel aanvaardbaar voorstel te komen voor een nieuw zwembad in Afslag 10 dat een duidelijke meerwaarde heeft ten opzichte van het huidige bad. De voor de hand liggende conclusie zou dan zijn: gewoon lekker doorgaan met De Berkel, waarvan is aangetoond dat het nog minimaal twintig jaar meekan. Maar CDA, Essentie en PvdA weigeren zich neer te leggen bij de feiten en besloten een beslissing over het zwembad over de komende verkiezingen heen te tillen. Ongetwijfeld in de verwachting dat de nieuwe gemeenteraad de spelregels wederom wijzigt (lees: meer geld beschikbaar stelt voor een nieuw zwembad in Afslag 10). Wat op de achtergrond ongetwijfeld ook meespeelt – al zullen ze dat natuurlijk ten eeuwigen dage ontkennen: de angst voor een afstraffing door de kiezers als ze de spelregels afgelopen dinsdag al verder zouden hebben opgerekt om een nieuw zwembad in Afslag 10 mogelijk te maken.

Nog even iets over de verantwoordelijke wethouder, Ger van Rensch (CDA). Op zijn handelen in het zwembaddossier heb ik in het verleden de nodige kritiek gehad, maar op zijn optreden dinsdag heb ik niets aan te merken. Duidelijk en beargumenteerd zette hij uiteen hoe het gemeentebestuur op basis van de door de gemeenteraad gestelde kaders tot het voorstel voor een nieuw zwembad in Afslag 10 was gekomen. Ook hij riep de raad op nu eindelijk eens een beslissing te nemen: ‘Hak de knoop door.’

Ik zou het eigenlijk wel stoer hebben gevonden als de wethouder de eer aan zichzelf zou hebben gehouden toen bleek dat CDA, Essentie en PvdA de knoop niet wilden doorhakken. Zoals ik het eigenlijk ook wel stoer zou vinden als CDA, Essentie en PvdA ruiterlijk durven te  erkennen dat het zwembad hun petje ver te boven gaat.

Intermezzo – Kasteelboerderij (10)

De strijd is gestreden, de race gelopen, de wonden worden gelikt. De vrede is niet getekend, daarvoor zijn de geslagen wonden te diep.

Geen enkel dossier heeft de afgelopen jaren zulke heftige emoties opgeroepen in de Horster politiek als de verkoop van de Kasteelboerderij. Twee kampen stonden lijnrecht tegenover elkaar: D66 en SP, die vanaf het begin luidkeels hun onvrede uitten over de gang van zaken bij de verkoop, versus het gemeentebestuur en de coalitiepartijen CDA, Essentie en PvdA, die alle ophef van D66 en SP niet begrepen. Ook tijdens de raadsvergadering van afgelopen dinsdag regende het over en weer bittere verwijten. Vermoedelijk voor de laatste keer: D66 en SP zullen nu de moed opgeven, dunkt me.

Resteren drie fundamentele vragen waarop wat mij betreft nooit een bevredigend antwoord is gekomen. In oplopende mate van belangrijkheid:

1. De Kasteelboerderij is uiteindelijk voor 2 ton (of nog minder) verkocht, terwijl de WOZ-waarde 4 ton bedroeg. Hoe valt het enorme verschil tussen de WOZ-waarde en de waardebepaling door twee taxateurs (2 ton) te verklaren?
Geopperd is wel dat de (slechte) staat van de Kasteelboerderij ten grondslag ligt aan dit verschil. Maar in de WOZ-waarde is de staat van onderhoud toch verdisconteerd? Zie ik het te simpel als ik veronderstel dat het verschil ofwel iets zegt over de kwaliteit van de WOZ-waardebepaling ofwel over de kwaliteit van de waardebepaling door de twee taxateurs?

2. Als de Kasteelboerderij al zo nodig moest worden verkocht, waarom is ze dan niet in de openbare verkoop gedaan?

Behalve Eric Janssen, die zijn interesse al jaren eerder kenbaar had gemaakt en in 2015 uiteindelijk ook eigenaar werd, waren er nog meer geïnteresseerden in de Kasteelboerderij, zo werd me toevallig vanochtend nog eens bevestigd. Als bekend was geweest dat ze te koop stond, waren er misschien nog wel meer gegadigden gekomen. Waarom hebben anderen geen kans gekregen?

3. Waarom moest de Kasteelboerderij worden verkocht en waarom heeft daarover van tevoren geen openbare discussie plaatsgevonden?

De (ver)nieuwbouw van gemeentelijke bezittingen als ’t Gasthoês en het zwembad is goed voor vele tonnen kostende onderzoeken en voor kopgroepen, denktanks en wat dies meer zij. Prima. Maar waarom wordt een andere gemeentelijke bezitting, de Kasteelboerderij, dan in een vloek en een zucht voor een habbekrats verkocht? Waarom is de gemeenteraad niet vooraf geïnformeerd over het voornemen van het gemeentebestuur om de Kasteelboerderij te verkopen? Het formele argument van het gemeentebestuur is dat het in het geval van de Kasteelboerderij ging om een transactie van minder dan een half miljoen euro. Zulke transacties behoeven geen goedkeuring vooraf van de gemeenteraad. Alleen is dat wel heel erg kort door de bocht geredeneerd in het geval van een pand met een minstens even grote cultuurhistorische waarde als bijvoorbeeld ’t Gasthoês.

Wat ik in de hele discussie heb gemist is een visie van het gemeentebestuur op de omgang met in gemeentelijk bezit zijnde rijksmonumenten in het algemeen en die met de Kasteelboerderij in het bijzonder. Is het bijvoorbeeld wel zo verstandig cultureel erfgoed te verpatsen aan private partijen? Is alles te koop? Of is de overheid uiteindelijk toch de beste hoeder van het verleden? En wat de Kasteelboerderij betreft: waarom niet rustig de tijd genomen? Wat was de visie van de eigenaar, de gemeente, op de toekomst van de Kasteelboerderij? Was er wel een visie? Of was de visie van de ondernemer of die van de initiatiefnemers van de sportzone de visie van het gemeentebestuur? 

Klein mysterie 745 – Overdracht accommodaties

Tijdens wat wederom een marathonzitting belooft te worden, neemt de gemeenteraad van Horst aan de Maas morgenavond een besluit over het Beleidskader herijking integraal accommodatiebeleid Horst aan de Maas 2017 (klik hier). Dit klinkt ongelooflijk saai en ik kan u verzekeren: dat ís ook ongelooflijk saai. Wat niet wil zeggen dat het niet belangrijk is.

Ik zal u niet vermoeien met allerlei details, maar pik er één puntje uit dat me intrigeert: het eigendom van (gemeenschaps)accommodaties. Nu is de gemeente vaak nog eigenaar, maar in de toekomst gaat dat veranderen. Op bladzijde 6 van het Beleidskader heet het: ‘Het uitgangspunt is dat alle (maatschappelijke) accommodaties in principe worden overgedragen aan de gebruikers.’ En een bladzijde verder: ‘We geven de voorkeur aan de (juridische) overdracht van het eigendom van het maatschappelijk vastgoed op gebied van welzijn, cultuur en sport aan het maatschappelijke veld.’  Het kan aan mij liggen, maar een motivatie van die voorkeur kan ik nergens terugvinden in het stuk. Terwijl ik daar toch heel nieuwsgierig naar ben als ouwe socialist die publiek eigenaarschap verre prefereert boven privaat eigenaarschap. 

Als de gemeenteraad instemt met het Beleidskader – en daar heeft het alle schijn van – dan betekent dit bijvoorbeeld dat Wittenhorst voor één euro eigenaar wordt van de grond en opstallen van sportpark Ter Horst. Kan Wittenhorst dat vervolgens voor goud geld verpatsen aan de hoogste bieder? Nee, dat ook weer niet, als ik het allemaal goed interpreteer: ‘De accommodatie [wordt] om niet en in de oorspronkelijke staat overgedragen aan de gemeente als de eigenaar/exploitant de accommodatie (inclusief grond) vervreemdt of als de rechtspersoon wordt ontbonden.’  Oké, dat mag Wittenhorst dus niet. Maar wat mag het dan wel? Welke voordelen heeft Wittenhorst van het eigendom van het sportpark? Welke zeggenschap verliest de gemeente? Welke garanties zijn er voor het behoud van het karakter van dit gedeelte van de Kasteelse Bossen? Of zijn die garanties er niet? Stuk voor stuk vragen waarop ik in het Beleidskader geen antwoord vind. 

Ondanks de overdracht van accommodaties aan dorpen, verenigingen en stichtingen blijft de gemeente overigens gewoon geld stoppen in die accommodaties – is het niet linksom dan wel rechtsom. Dat maakt het voor mij des te onbegrijpelijker dat die dorpen, verenigingen en stichtingen per se eigenaar moeten worden.

Ongetwijfeld wordt het morgen allemaal duidelijker. Zoals eveneens duidelijk zal worden of de gemeenteraad nog ouwe socialisten telt die publiek eigenaarschap verre prefereren boven privaat eigenaarschap.

Klein mysterie 737 – Stoel

Trash art of junk art is de ietwat denigrerende benaming voor kunst die is gemaakt van afval of gevonden voorwerpen. Een mooi Horster voorbeeld hiervan (misschien iets meer trash dan art) is het inmiddels helaas ter ziele gegane personage bij de ingang van autobedrijf Gebr. Hofmans aan de Roothweg in Meterik (zie ook hier):

De ongetwijfeld jongste loot aan de Horster trash art-stam bevindt zich in de Moelbaerenbos, excuses Kasteelse Bossen, excuses Kasteelpark Ter Horst, excuses Tuin der Gratiën. Nou ja, laat ik het zo zeggen: bij de drie blote vrouwen van Teun Roosenburg. Daar ziet het er op dit moment (althans vanochtend nog) zo uit: 

Ter verduidelijking: het gaat hier om een stoel waarvan het skelet is samengesteld uit dode takken, de zitting is gestoffeerd met twijgen en de afzonderlijke delen bij elkaar worden gehouden door duck tape en tie wraps. De decoratie bestaat uit twee lege plastic waterflesjes.

Iemand tipte me gisteren over deze stoel: ‘Aangezien ik vaker in jouw blogs lees over een voorliefde voor straatkunst/graffiti van jeugd dacht ik dat je dit ook leuk zou vinden. Ik denk ook dat je de “daders” in die hoek mag zoeken. Er zit vaak een hele groep jeugd bij die beelden.’ Jazeker vind ik dit leuk! En inderdaad heb ik een voorliefde voor straatkunst en graffiti, zij het niet uitsluitend van jeugd (ik kan er ook enorm van genieten als onze oudjes zich weer eens nachten lang te buiten zijn gegaan aan het fabriceren van graffiti). En hoe terecht dat dat ‘daders’ tussen aanhalingstekens staat! 

Maar zou het inderdaad zo zijn dat deze stoel voortspruit uit hangjongerenbreinen? Het kan natuurlijk. Maar het kan net zo goed het resultaat zijn van een heisessie van het gemeentelijk personeel. Of van een middagje out of the box-denken van de medewerkers van de Rabobank. Of van weer zo’n zinnenprikkelende workshop op locatie van Zonder Gum.

Zelf houd ik het er voorlopig op dat het een schreeuw om aandacht is van de bedenkers van Afslag 10 v/h De Sportzone om de nu al maanden aanhoudende oorverdovende stilte omtrent hun met zoveel bombarie gelanceerde initiatief te doorbreken. Maar wie het beter weet mag het zeggen. Graag zelfs.

Ingezonden – Dat gebeurt er (16) / Kasteelboerderij

En dan is er natuurlijk ook nog zoiets als de Kasteelboerderij ... In een ingezonden bijdrage vraagt Andries Brantsma opnieuw aandacht voor dit Horster hoofdpijndossier (en kondigt hij nieuwe informatie aan). 

Kopje koffie … Kasteelboerderij

Aangemoedigd door de wervende opmerkingen van de wethouder over de nieuwe eigenaar (‘dat hadden we veel eerder moeten doen’) ga ik nu en dan even kijken bij de Kasteelboerderij om een kopje koffie te halen. Ik word daar nog steeds teleurgesteld en dat zal ook wel de reden zijn dat ik de wethouder daar nooit tref. Die weet en wist natuurlijk wel beter.

Er wordt al wel wat gewerkt, het terrein is vlak gemaakt en gebouwtjes zijn afgebroken. Er is dus, geschrokken door de laatste oproep van Wim Moorman op Horst-sweet-Horst [klik hier] nu wel iets gedaan. Nu maar hopen dat daar de vergunningen allemaal tijdig voor zijn aangevraagd. Mooi terrein voor een feesttent of een andere ‘culturele’ uiting.

Jammer dat we nog niet verder zijn met de Kasteelboerderij die met zoveel goede bedoelingen bijna twee jaar geleden vrijwel is weggegeven. Kijk je naar de weggeefprijs (135 duizend euro) dan is het toch wel jammer dat de wethouder er nog geen idee van had dat geprobeerd zou worden om er een zwembad te bouwen, vlakbij, hoewel … en dat er misschien een Klein Papendal zou ontstaan. En dat er misschien langs de beek een mooie ontsluiting naar de Kasteelse Bossen zou komen, vlak langs de Kasteelboerderij. Of dat het strandbad vlak bij de Kasteelboerderij gepositioneerd zou worden, zoals de vorige uitbater tien jaar geleden niet bij de gemeente voor elkaar kreeg.

Ja, het is jammer dat de wethouder alleen op de hoogte was van de software en dat hij daardoor de boerderij voor een softewaarprijs van de hand deed. Prijs: 135 duizend euro. De 65 duizend euro voor afkoop van de erfpacht, die overigens niet in handen zijn gekomen van de vorige uitbater of curator, waren ook niet voor de gemeente. Was de wethouder wel enigszins op de hoogte geweest van die kansen, dan zou hij ongetwijfeld een reële prijs gevraagd hebben voor dit monument met vijfduizend vierkante meter grond en een WOZ-waarde van bijna vierhonderdduizend euro.

Moet ik die lage prijs de wethouder wel echt kwalijk nemen? Ik weet het eigenlijk niet. De wethouder doet ook maar  wat hem gezegd wordt. Heb ik toch goede hoop? Zeker wel. Ik ga er maar van uit dat we in het komende jaar toch wel een kopje koffie kunnen drinken op het terras van de Kasteelboerderij en dat we dan samen met wat vrienden in het voorjaar het gehele, dan openbaar gemaakte relaas rond de Kasteelboerderij kunnen bespreken. Veel informatie van alle kanten, inclusief informatie uit het ambtenarenapparaat. Het geheel moet nog even in de juiste bewoordingen worden vastgelegd. Het is interessant te weten hoe en wat er allemaal heeft gespeeld en waarom de verkoop verlopen moest zoals die verlopen is. Wordt dus vervolgd.

Ik wens u een heel gelukkig en gezond 2017.

Andries Brantsma