maandag 18 april 2011

Klein mysterie 242 – Klemtoon

Eerder heb ik op deze plaats al eens onthuld dat ik motorisch gestoord ben en dat mijn ruimtelijk inzicht nauwelijks ontwikkeld is. Denk vooral niet dat daarmee al m’n gebreken zijn opgesomd. Een andere ernstige handicap waaronder ik gebukt ga, is een gebrekkig klemtoononderscheidend vermogen. Vraag me naar de uitslag van VVV-Go Ahead Eagles in het seizoen 1977/78 en ik zal onmiddellijk ‘1-1’ antwoorden; vraag me op welke lettergreep de klemtoon ligt in het woord ‘uitslag’ en er volgt gegarandeerd een pauze van een kwart minuut voordat ik met enige aarzeling ‘op de eerste’ zal antwoorden. Gezien het voorgaande kan het nauwelijks verbazing wekken dat ik niet bepaald gelukkig ben met de uitkomst van het op zichzelf prijzenswaardige onderzoek dat Hallo Horst aan de Maas instelde naar de schrijfwijze van de benaming voor een mannelijke inwoner van het dorp Lottum: Lottumer of Lottummer? Het is allemaal vrij eenvoudig volgens het wakkere weekblad, want ‘de regel in het Nederlands is dat de laatste medeklinker (bij Lottum de m) verdubbeld wordt als de laatste lettergreep (‘tum’ bij Lottum) een klemtoon krijgt’. Omdat bij Lottum de klemtoon op de eerste lettergreep ligt, is het dus ‘Lottumer’. Duidelijk, weer iets nieuws geleerd. Iets nieuws dat ik bovendien kan toepassen, zij het na een kwart minuut nadenken. Maar wat is nu een kwart minuut op een mensenleven?Niets aan de hand dus als Hallo het hierbij had gelaten. Maar nee, om de een of andere duistere reden acht het weekblad het noodzakelijk ook het voorbeeld Hilversum in de strijd te werpen. Een inwoner van Hilversum is volgens Hallo een Hilversummer. Waarom? ‘Bij Hilversum liggen eigenlijk twee klemtonen (op ‘Hil’ en ‘sum’).’ Idem dito bij Sevenum: ‘Bij Sevenum hebben zowel de ‘Se’ als de ‘num’ een (lichte) klemtoon. Dat betekent dat een Sevenummer de dubbele m krijgt.’ Bent u er nog? Zou het weekblad zich wel realiseren wat dit allemaal teweegbrengt bij iemand met een gebrekkig klemtoononderscheidend vermogen? Want hoe zit het nu bij Hegelsom? En bij Meterik? Hebben die ook twee klemtonen? Heten inwoners van die dorpen dus Hegelsommers en Meterikkers? Maar waarom is het meervoud van leeuwerik dan leeuweriken?En hoe zit het met de dialectbenaming voor mannelijke inwoners van Sevenum? Wie zich er gemakkelijk vanaf wil maken, komt natuurlijk op de proppen met enne Zerumse. Maar zo zijn wij niet getrouwd, ik wil duidelijkheid: is een inwoner van Zerum enne Zerumer of enne Zerummer?Ik ben bereid alle vervelende dingen die ik in het verleden over Hallo heb gezegd in te slikken als het weekblad volgende week met een definitieve lijst (liefst met uitleg) komt met de juiste schrijfwijze van de benamingen voor de inwoners van de zestien kernen van Horst aan de Maas. Uiteraard zowel in het Nederlands als in de verschillende dialecten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten