Intermezzo – Dodenherdenking

‘Kransen gelegd bij herdenkingsmonumenten in America, Sevenum, Grubbenvorst, Broekhuizen, Broekhuizenvorst en Tienray’, twitterde Kees van Rooij vorige week. Het opmerkelijke was dat onze burgervader deze tweet niet op 4 mei – Nationale Dodenherdenking – de wereld in slingerde, maar al een dag eerder. Dus reatwitterde iemand: ‘Wellicht begrijp ik het niet, maar dit is toch pas morgenavond?’ Wat ik dan weer niet begrijp, is dat de burgemeester die tweet onbeantwoord liet. Op digitaal aan zijn of haar adres gerichte grof- en schunnigheden hoeft wat mij betreft geen enkele bestuurder te reageren. Anders is het met uit belangstelling dan wel verwondering gestelde vragen van burgers, zoals de bovenstaande. Bestuurders die zich zo nodig op sociale media willen begeven, hebben in mijn ogen ook de morele plicht zulke vragen te beantwoorden.

Dat gezegd zijnde, zal er ongetwijfeld een plausibele reden zijn geweest de kransen een dag eerder te leggen dan te doen gebruikelijk. Sowieso is het moment waarop de oorlogsdoden (en alles wat daarmee samenhangt) worden herdacht ondergeschikt aan het feit dát ze worden herdacht. De wereld vergaat echt niet als onze burgemeester een krans een dag eerder of later legt dan de rest van Nederland. Waar het om gaat is dat die kranslegging geen routineus gebaar, geen jaarlijkse verplichting zonder verdere consequenties is. Nee, die dodenherdenking stáát voor iets. Als het herdenken van de Tweede Wereldoorlog beperkt blijft tot het memoreren van al het vreselijks dat toen is gebeurd, is het een vrij gratuit gebaar. Het herdenken krijgt pas werkelijk waarde als het een vertaling vindt in het heden.

Klinkt allemaal wat abstract, dus laat ik mijn stelling illustreren aan de hand van twee recente Horster voorbeelden. Als je, nota bene als politie en nota bene op de dagen voorafgaand aan 4 mei, maar door blijft twitteren en facebooken over ‘zigeunertypes’ en mensen met ‘Balkan-uiterlijk’ dan kun je nog zoveel kransen leggen op 4 mei of eender welke dag, je laat dan blijken geen fluit te hebben begrepen van waar dat hele herdenken werkelijk om gaat.

Maar als je je als burgemeester enkele dagen na de dodenherdenking aansluit (klik hier en hier) bij de oproep bij de uitvoering van het kinderpardon geen onderscheid te maken tussen overheden, dan laat je blijken dat die kranslegging geen inhoudsloos gebaar is. Vandaar, ondanks het begin van dit stukje: hulde aan Kees van Rooij!