Onlangs (op Arte) Teorema
gezien, een film van Pier Paolo Pasolini uit 1968. Anderhalf uur genoten,
hoewel ik er nog niet de helft van begreep (klik om ’m hier te bekijken –
Engelse ondertiteling).
In T(h)eorema
barst het van de populieren. Niet dat ze een hoofdrol spelen, wel een belangrijke
bijrol. Film en boek zijn doordrenkt van melancholie en Pasolini lijkt de
populieren te gebruiken om die melancholie te verzinnebeelden. Ze staan
bijvoorbeeld nooit in de volle zon, altijd in een flets, omfloerst licht.
‘De populieren die als doorschijnende kathedralen tegen de asgrauwe, nog ijzig koude lucht afsteken.’ (p. 70)
‘Op de achtergrond wordt het platteland zichtbaar, een trillend doorschijnend panorama van populieren waarvan de eerste blaadjes de aarzelende kleur van de aarde hebben, en de weinige knoppen nog zijn opgekruld als dorre bladeren.’ (p. 97)
‘Er zit iets onnatuurlijks in het onnoemelijke aantal populieren dat velden en hemel links, rechts, voor en achter omlijst; lijsten van populieren, zo weids als exercitiepleinen of oosterse esplanaden, of ook smal en afgemeten als grondvlakken van kathedralen. De ene doorzichtige rij na de andere tot in het oneindige: een schuine rij schijnt door een rechte rij heen; een rechte rij schijnt door een andere rechte heen, die er parallel aan loopt; en die schijnt weer door een volgende, die er loodrecht op staat.’ (p. 97-98)
‘De kathedralen van populieren volgen elkaar doorschijnend op maar lopen al snel vast op een muur van stilhangende mist.’ (p. 141)
‘Dan komt ze langs een kleine populiergaard waar de bomen dicht op elkaar staan in regelmatige, onafzienbaar lange rijen die verzweven in de droevig stralende zon.’ (p. 142)
Voor een top 5 van Horster populiergaarden is het nog wat
vroeg. Wel zou ik alvast een lans willen breken voor het populierenbosje aan de
Rotvenweg. Hooguit een hectare groot, desondanks filmische potentie van heb ik
jou daar.
Pasolini beschouwt als ik het wel heb elke afzonderlijke
populier als een kathedraal. Ik zou de populiergaard aan de Rotvenweg in z'n geheel als kathedraal
willen bestempelen. Hoofdingang aan de Rotvenweg; priesterkoor daar recht
tegenover, te bereiken via een breed middenpad; verder een imposant schip en
machtige gewelven. Het prachtige ellipsvormige silhouet laten we dan nog buiten
beschouwing (evenals de foeilelijke boerderette die het vrije zicht daarop belemmert).
Wat Pasolini links laat liggen is het ruisen van de
populieren. Terwijl dat toch evenmin te versmaden is. Ook daarvoor kun je aan
de Rotvenweg terecht, zowel in de zomer
als in de herfst (beluister het verschil door op beide pijltjes te klikken).
Welke Horster cineast gaat de filmische potentie van de
populiergaard aan de Rotvenweg benutten? Mochten de heren (zijn er ook filmende
Horster dames?) nog verlegen zitten om inspiratie dan kan ik ze behalve Theorema ook Novecento aanraden (ga naar 47.00 minuten; ook als het geen populieren
mochten blijken te zijn blijft de scène geweldig):
En anders wel The Suspended
Step of the Stork, een van de meesterwerkjes van de Griekse grootheid Theo
Angelopoulos:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten