maandag 30 januari 2017

Intermezzo – De Horster Maat (2)

Wat is de Horster Maat en is de Horster Maat alleenzaligmakend? In een korte serie gaan Jeu van Helden en ondergetekende op zoek naar antwoorden op deze en aanverwante vragen. Elke aflevering bestaat uit een tweeluik: we determineren de Horster Maat én we doen verslag van gezamenlijke bezoekjes aan mogelijke inspiratiebronnen in de nabije omgeving. Aanleiding voor dit alles: de vernieuwbouwplannen voor het Horster winkelcentrum Kloosterhof (klik hier) en andere op stapel staande bouwplannen.

Hang naar het verleden
In de gemeente Horst aan de Maas is de afgelopen jaren een term ontstaan als het gaat om bouwen in de openbare ruimte: de Horster Maat.
Te pas en te onpas wordt de term gebruikt. Hij biedt een vreemd soort houvast, vooral omdat hij niet gedefinieerd is, en zo door iedereen flexibel kan worden toegepast om zijn motieven en meningen kracht bij te zetten.
Wij doen hier een poging om voor eens en altijd die Horster Maat een definitie te geven zodat hij in de toekomst wel daadkrachtig gebruikt kan worden en het voor iedereen duidelijk is wat er precies wordt bedoeld. 
Om tot een weloverwogen definitie te komen hebben we de architectuur van de afgelopen vijftien jaar in Horst als graadmeter genomen. Die is immers gebouwd volgens die Horster Maat!
We hebben vijf criteria hiervoor opgesteld, de weerspiegeling van een aantal belangen die we waargenomen en gemeten hebben. Elk criterium heeft z’n eigen meetinstrument. Sommige criteria zijn te klein voor het ene meetinstrument, andere te groot voor het andere meetinstrument.

Vandaag deel 2 in deze serie van vijf (klik hier voor deel 1): hang naar het verleden


Een rolmeter hebben we hiervoor aangeschaft. Eentje met een lengte van 10 meter.

We grijpen in de architectuur in ons dorp graag en veelvuldig terug op het verleden, een tijd waarvan we DENKEN dat het leven beter was. Deze gedroomwenste romantiek proberen we in onze woonomgeving terug te vangen.

Vreemd eigenlijk dat veel moderne architectuur als kil wordt ervaren. Terwijl juist de huidige nieuwe mogelijkheden, materialen en technieken een veel grotere diversiteit en beleving laten zien in de gebouwde omgeving. We leven anders en we denken anders dan in grootmoeders tijd. Laten we dan ook zo gaan bouwen, het gebeurt al op heel veel andere plaatsen.


Venlo - Stadskantoor

Voor onze tweede architectonische inspiratietocht in de nabije omgeving togen we naar Venlo. Waar de skyline ten zuiden van de Maasbrug een kleine honderd jaar werd gedomineerd door het Nedinscogebouw. Hoewel dit rijksmonument dankzij een ingrijpende restauratie straalt als nooit tevoren, heeft het toch iets van zijn dominantie verloren. Door aanpalende nieuwe appartementencomplexen die in formaat concurreren met het voormalige fabrieksgebouw, maar sinds kort vooral door het stadskantoor. Met zijn omvang en zijn opmerkelijke vormgeving trekt dit gloednieuwe gebouw alle aandacht naar zich toe.

Meest in het oog springend aan het exterieur zijn de met planten begroeide gevels. Die kunnen worden beschouwd als een pars pro toto: ze zijn in zekere zin representatief voor het hele gebouw. Dat is namelijk gebouwd volgens het Cradle to Cradle-principe. Kort samengevat houdt dit in dat producten na gebruik kunnen worden hergebruikt in een nieuw product of als grondstof kunnen dienen. Van belang daarbij is dat materialen geen waarde verliezen tijdens hun hergebruik. Platter gezegd: het nieuwe Venlose stadskantoor hangt van duurzaamheid aan elkaar. Voor meer details over het gebouw en de gedachten die erachter schuilgaan, verwijzen we graag naar de website van het bureau dat verantwoordelijk is voor het ontwerp, Kraaijvanger Architects (klik hier).

Ons kon het stadskantoor zeer bekoren. Neem nu de benedenverdieping. Een enorme ruimte, ook in hoogte, voornamelijk bestaand uit hout, beton en glas. Ideale voorwaarden voor afstandelijkheid en anonimiteit. Maar in plaats van kilte en zakelijkheid straalt deze ruimte door haar inrichting en akoestiek juist warmte en gevoel voor de menselijke maat uit. Op het moment dat wij er waren, zaten, liepen en stonden er minstens tweehonderd mensen. Desondanks heerste er een weldadige rust.

Waar het torengebouw in Nieuw-Bergen (klik hier) nog teruggrijpt op en refereert aan het verleden en aan bestaande vormen, loopt het stadskantoor voor de troepen uit. Andere tijden vragen om andere gebouwen, zo lijkt de filosofie te zijn geweest. Dat brengt risico’s met zich mee, jazeker. Ongetwijfeld zal blijken (is zelfs al gebleken) dat die geavanceerde technologieën niet allemaal werken zoals gedacht. En, ja, misschien wordt na verloop van tijd wel duidelijk dat aan die gevelbekleding met planten allerlei nadelen kleven. En inderdaad zal Venlo straks geheid te kampen krijgen met de wet van de remmende voorsprong. Maar als je het niet probeert en altijd maar weer terugvalt op het verleden, kom je nooit verder. Trial and error. Wie niet waagt, die niet wint. Venlo waagt. Dat verdient lof, veel lof.











Geen opmerkingen:

Een reactie posten