Woensdag debatteerde (klik hier) de gemeenteraad van Horst aan de Maas over het
rapport over de zogeheten Californiëdeal. Wie verwacht hier op Horst-sweet-Horst een beredeneerde
analyse en doorwrochte conclusies aan te treffen, kan beter nu stoppen met
lezen. Ook twee dagen na de bijna vijf uur durende treurige vertoning in het gemeentehuis kan ik er nog steeds
geen coherent verhaal van maken. Ik volsta voor nu met dertien citaten uit het
debat en mijn commentaar daarop. Op een ander moment misschien meer, maar
misschien ook niet.
1. Voorzitter Eric Brouwers na 19.02:
‘Er hebben zich vandaag wat
mensen afgemeld. Dat zijn mevrouw Spreeuwenberg, meneer Thijssen en meneer
Janssen.’ Niet dat ik er veel mee te maken heb, maar met de wetenschap van
nu ben ik toch benieuwd wat de reden was van de afmelding van Alex Janssen
(toen nog CDA, nu fractie Doen!).
2. Griffier Ruud Poels na 19.59, fluisterend tegen voorzitter Eric
Brouwers:
‘Even vragen naar welk persbericht.’ En zo ging het daarna de
hele avond verder: de griffier in een dubbelrol als buikspreker van de
voorzitter.
3. Voorzitter Eric Brouwers na 30.13:
‘Jullie zien dat dit niet mijn
beroep is, dus het kan zijn dat ik een foutje maak. Mijn steun en toeverlaat,
de griffier, helpt mij op dat moment.’ Ik heb altijd respect voor iemand
die zich kwetsbaar durft op te stellen. Toch had dit debat een gespreksleider met
meer gezag verdiend.
4. Burgemeester Ryan Palmen na 39.32:
‘We hadden dat in samenspraak
met de gemeenteraad kunnen en misschien wel moeten doen.’ Het gaat me om
dat ‘misschien’. De burgemeester bleef dan wel de hele avond herhalen dat
burgemeester en wethouders eerder en steviger aan de bel hadden moeten trekken,
maar bleef tegelijkertijd herhalen dat dat een constatering ‘met de kennis van
nu’ was. Ook dat ‘misschien’ duidt er niet op dat hij zelf héél erg overtuigd
is van zijn eigen falen.
5. Gemeenteraadslid John Jenniskens (CDA) na 48.41:
‘Ik weet dat zal
worden ingebracht dat Necker [het bureau dat het rapport heeft opgesteld]
niet
iedereen heeft kunnen spreken. Maar we weten ook dat Necker heeft aangegeven
dat dit met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid hun eindconclusie niet
anders had gemaakt.’ Inderdaad werd ‘ingebracht’ dat voormalig wethouder Rudy
Tegels niet is geïnterviewd. Dit omdat een meerderheid van het presidium (de gezamenlijke
fractievoorzitters die toezagen op het onderzoek) hem niet wilde voorzien van
alle stukken. Necker mag dan beweren dat dit aan de conclusies van het rapport weinig
zou hebben veranderd, het is ten enenmale onbegrijpelijk dat niet is gesproken met
een van de hoofdpersonen uit dit dossier.
6. Wethouder Eric Beurskens (Essentie) na 1.50.02:
‘Het is op z’n minst niet
handig dat Californië een postadres, ik zeg met nadruk géén werkplek, in dit
huis had.’ In het rapport (blz. 96) staat dat directeur Burghout van Californië
BV ‘enige tijd kantoor hield in het gemeentehuis’. Postadres of kantoor, wie
spreekt de waarheid? Uren later kwam Imke Emons (BVNL) erop terug. Niemand
reageerde. De vraag bleef hangen. Zoals zoveel bleef hangen deze avond.
7. Wethouder Eric Beurskens na 2.16.30:
‘Wat heeft u gedaan als
raad?’ Enkele malen probeerde de wethouder op deze manier het balletje
terug te kaatsen naar de gemeenteraad. Een zwaktebod: een overgrote
raadmeerderheid heeft haar controlefunctie in dit dossier weliswaar jarenlang verwaarloosd,
maar de verantwoordelijkheid voor wat er mis is gegaan ligt toch echt in de
eerste plaats bij burgemeester en wethouders. Bovendien richtte de wethouder
zijn vraag in dit specifieke geval aan de verkeerde partij: de VVD. Die komt
namelijk, in de persoon van Yvonne Douven, de eer toe als eerste, heel luid en heel
duidelijk in de gemeenteraad kenbaar te hebben gemaakt dat het zaakje stonk. Niemand
die toen naar haar wilde luisteren.
8. Wethouder Eric Beurskens na 2.29.42:
‘Ik kan u verzekeren dat dit college
zijn volledige dossier, inclusief de apps, mailverkeer, alles, wat betrekking
heeft op Californië ter beschikking heeft gesteld van Necker.’ Dit terwijl
Necker vorige week in een besloten vergadering (klik
hier) verklaarde dat het
geen mail-, telefoon- en whatsappverkeer bij zijn onderzoek heeft betrokken. Waarom
niet?
9. Gemeenteraadslid Joep Peeters (VVD) na 3.42.44:
‘Het college heeft naar
ons idee verzuimd om adequaat te handelen, maar heeft ook nagelaten om
transparant te communiceren naar de gemeenteraad en de burgers. (…) Het heeft
op cruciale momenten niet opgetreden tegen mogelijke belangenverstrengeling en
lijkt de signalen hierover niet op waarde geschat te hebben. Ook heeft het de
verantwoordelijkheid die het heeft om de kwestie adequaat te onderzoeken niet
gepakt. Wij vinden dan ook dat het college te traag, te passief en met
gebrekkige transparantie heeft gehandeld. Het gebrek aan zelfreflectie en
onvermogen om schoon schip te maken, zou daar eventueel ook nog aan toegevoegd
kunnen worden. (…) Het college heeft voor ons dan ook tekortgeschoten in een
van zijn belangrijkste taken: het waarborgen van de integriteit en het belang
van de gemeenschap. (…) We dienen dan ook een motie van wantrouwen in.’
Geen speld tussen te krijgen.
10. Gemeenteraadslid Bram Hendrix (Essentie) na 3.51.16:
‘Onze motie is
gericht aan de situatie.’ De gezamenlijke coalitiepartijen dienden aan het
eind van de vergadering een motie van treurnis in. De motie was niet gericht
aan burgemeester en wethouders of aan de gemeenteraad maar aan ‘de situatie’. Qua
slappe hap zijn we wel wat gewend in Horst aan de Maas, maar dit slaat alles.
Volgende keer een motie gericht aan het weer, de vogels of de sterren?
11. Gemeenteraadslid Nathalie Rozendaal (Hart voor Horst aan de Maas) na 4.19.20:
‘Heb je de moed om zonder last en ruggespraak jouw waarheid te spreken als onafhankelijk
volksvertegenwoordiger, ook als alle mensen die om jou heen staan in jouw
fractie iets anders willen of geloven?’ Goeie vraag. Willen degenen die die
moed hebben hun vingertje opsteken?
12. Gemeenteraadslid Peter Lalieu (VVD) na 4.28.13:
‘Wat ik wel weet,
is dat dit dossier na vandaag niet dichtgaat. Vroeg of laat zal weer wat nieuws
boven water komen.’ Lijkt me inderdaad zo klaar als een klontje.
13. De gemeenteraadsleden Anita Wagenaar (PvdA), Jan Wijnen (PvdA), Jacky
Relouw (PvdA), Daphne Spreeuwenberg (D66-GroenLinks), Jos Gubbels
(D66-Groen-Links), Maarten Voesten (D66-GroenLinks) en Bert Vrieling
(D66-GroenLinks) na 4.24.44:
‘Tegen, tegen, tegen, tegen, tegen, tegen,
tegen.’ Net als de beide andere coalitiefracties CDA en Essentie stemden de
voltallige fracties van PvdA en D66-GroenLinks tegen de motie van wantrouwen
van de oppositiefracties. Zouden ze dat ook hebben gedaan als ze geen coalitiefractie
waren geweest?