Intermezzo – Stembureaucratie

Het ging dus zoals altijd bij verkiezingen: peilloos diepe terneergeslagenheid toen de stembureaus waren gesloten en de eerste prognoses van de verkiezingsuitslag binnendruppelden. Die terneergeslagenheid verdween pas twee dagen later, toen de gemeente Horst aan de Maas de processen-verbaal per stemlokaal online zette. Ik heb ze pas een paar verkiezingen geleden ontdekt, die processen-verbaal. Maar smullen hoor! Met name de rubrieken 6 (‘Bezwaren van kiezers’) en 7 (‘Onregelmatigheden of bijzonderheden’) verzoenen me weer met alles. Wat er vooral uit spreekt is de gewetensvolle ernst waarmee stembureauleden hun taak opvatten. Tekenend is de tip van de bemanning van het stembureau in zaal Wilhelmina in Swolgen: ‘Het formulier “Stembiljet één voor één in stembus” graag kopiëren in de kleur van de stembusstemming! Men kijkt naar de vloer ervoor, niet naar de zijkant van de stembus.’ Die toewijding, dat oog voor detail – zó geruststellend in deze donkere Trumpiaanse en Baudettiaanse tijden.

Om te kunnen stemmen moet het stembureau wel open zijn. Dat was bij stembureau De Kruisweide in Sevenum aanvankelijk niet het geval: ‘Stembureau is 10 minuten later geopend omdat een stembus niet openging.’ Stembiljetten zijn eveneens een voorwaarde. In Meterik heerste een tekort: ‘Er waren te weinig stemformulieren. Zijn nageleverd.’

En dan zijn er natuurlijk nog de stemhokjes. Daaraan was bij sommige stembureaus een gebrek. Zoals in Melderslo: ‘Er was eigenlijk een stemhok te weinig. Er stonden er nu twee. Soms 20 minuten wachttijd.’ Hetzelfde probleem werd in Meterik creatief getackeld: ‘Er stonden maar 2 stemhokjes en dat was echt te weinig. Opgelost door de keuken van het MFC te gebruiken als stemhok!’

De schaarste aan stemhokjes verklaart misschien wel de neiging van sommige kiezers om met z’n tweeën in één stemhokje te kruipen. In Melderslo werd een man ‘een beetje boos’ toen hij het stemhokje samen met zijn vrouw wilde betreden en hij daarop werd aangesproken. In de Librije in Horst was dat aanspreken blijkbaar onbegonnen werk: ‘Veel mensen die met 2 in een hokje kruipen.’

Wat ook wel handig is als je wilt gaan stemmen, is dat je het stembureau weet te vinden. Dat bleek bij stemlokaal 3, De Kleinhorst in Horst, best lastig: ‘Bijna iedere stemmer heeft moeten opzoeken waar De Kleinhorst is. We kregen bijna iedere keer te horen dat we slecht te vinden waren. Het gebouw krijgt een 6 voor toegankelijkheid maar een 2 voor locatie!! Mensen wisten het niet te vinden en dat heeft een ander stembureau (De Berkel) gemerkt!! Onevenredig verdeeld!!!’

Enzovoort enzovoort. Laten we eindigen met een tip voor de volgende keer van de bemanning van het stembureau in Swolgen: ‘Leesbril (sterkte 2 – 2,5) aan koffer [met stembescheiden] toevoegen.’