dinsdag 9 augustus 2022

Intermezzo – Tromme

Vier regels, 57 woorden, 177 jaar geleden geschreven. Met vaste hand, vol overtuiging. Krachtig en tegelijkertijd sierlijk.

‘Vriend Tromme, Gelieft deze orlogie mede schoon te maken en de ketting is kapot, en daer ligt een stuk van deze ketting in den zilveren kast van de orlogie. Gelieft zoo spoedig als mogelijk is aen mij weder terug te zenden, en zal U Ed. in dank voldoen. Gegroet van mij, A. Verstraeten. Wanssum 11 7bri 1845.’
Veel vragen. Weinig antwoorden, zodat het intrigerend blijft. ‘Tromme’ is Trommar. Kan niet anders. Waarom? Omdat het Horster klokkenmakersgeslacht Trommar in de volksmond ‘Tromme’ werd genoemd. Een naam die zelfs na het vertrek van de laatste Trommar bleef rondzingen: de bijnaam van Leonard Hesen (1899-1976), een latere bewoner van het huis van de Trommars nabij de huidige kruising Jacob Merlostraat – Molenstraat, was Tromme Leike. Hoe mooi wil je het hebben?

Lastiger: aan welke Trommar-telg was het briefje van Verstraeten gericht? Joannes sr. (1772-1848)? Joannes jr. (1798-1876)? Franciscus Nicolaas (1809-1894)? En in welke verhouding stonden Verstraeten en ‘vriend’ Trommar tot elkaar? Voor vrienden lijkt het toch wat te vormelijk geschreven.  Kennissen?

De vraag is verder wat Verstraeten nu eigenlijk gerepareerd en schoongemaakt wil hebben. Een horloge? Of toch een klok? Gok: klok. Of heeft een horloge ook een kast waar een stuk van een ketting in past? En heeft een klok eigenlijk wel een zilveren kast?

Ook vragen oproepend: dat ‘mede’. Heeft Verstraeten soms nog meer ter reparatie aangeboden? En hoe is dat horloge of die klok plus dat eventuele meer vanuit Wanssum in Horst gekomen? Met de postkoets? Hoe kwam het weer terug? Hoe heeft Verstraeten betaald?

Wie weet het? Niemand weet het (meer).

(Dit briefje is afkomstig uit de nalatenschap van een voormalige bewoner van de Oranjestraat. Aanvullende informatie geput uit: Loe Derix, Oud Horst in het nieuws 1 (Horst 1990) 98-99 en P.Th.R. Mestrom, ‘Uurwerken en uurwerkmakers in Horst’ in: Horster historiën 5 (Horst 1999) 81-94.)

4 opmerkingen:

  1. Horloge lijkt me geen klik. Horloges hedden vroeger kettingen tegen kwijtraken, met ketting dus zat je horloge vast aan je jas.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het lijkt me een horloge, een stuk(je) van de ketting, ( waar het horloge aanhangt) zit opgeborgen in het horloge (kastje).

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Jan Trommar geboren 1798 en woonde op de Middelijk, hij was van beroep blikslager, zeer waarschijnlijk familie van de andere Jan, maar hij was geen klokkenhersteller.

    Jan Trommar geboren 1772 woonde in het Dorp, was in 1812 kleermaker van beroep en in 1829 wordt hij vermeld als klokkenhersteller. Zijn zoon Frans Nicolaas geboren 1809 nam zijn zaak over. In 1845 is Jan 73 jaar oud, zijn zoon Frans Nicolaas is dan 36. mijn gok is dat Frans de werkzaamheden uitgevoerd heeft.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. een andere vraag is wie A. Verstraeten was,
    ik heb het volgende gevonden;

    Arnoldus Verstraeten geboren in 1784 in Friesland
    was gehuwd met Maria Thijssen geboren in Bakel
    dochter Maria Theresia Josephina geboren in Dokkum,
    Bezittingen in Wanssum in 1843 waren 9626 m2 akker en weidegrond met huis en schuur,
    hij was dus niet onbemiddeld naar Wanssum gekomen,
    maar de vraag is
    hoe komt een Fries in Wanssum terecht?????

    BeantwoordenVerwijderen